Ένα μάθημα ζωής. Συνέντευξη του Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κυρίλλου στους μαθητές/στις μαθήτριες του Βενετοκλείου Λυκείου

Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρόδου κ. Κύριλλος: 

"Οι νέοι,  έχετε πολλές προϋποθέσεις στην ζωή σας, 
εγώ σας λέω να έχετε όνειρα και οράματα"

"Η ιεροσύνη είναι ζήτημα περισσότερο καρδιάς"

"Αν αρνηθούμε την ταυτότητα,τελικά δεν μας μένει τίποτα.Η παράδοση μας είναι συνυφασμένη με την Εκκλησία και εκφράζει το είναι μας"

"Ο φανατισμός είναι ένας λάθος τρόπος έκφρασης της πίστεως 

και οδηγεί σε λάθος μονοπάτια".

Λίγες μέρες πριν το Πάσχα, οι μαθητές και οι μαθήτριες του Β1 του Βενετοκλείου 1ου Λυκείου Ρόδου είχαμε τη χαρά να συναντήσουμε τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κύριλλο στο γραφεία της Μητροπόλεως στο Μανδράκι.

Ο Σεβασμιότατος, παρ όλες τις υποχρεώσεις του, μας υποδέχτηκε με μεγάλη χαρά και σχεδόν για δύο ώρες απαντούσε στις ερωτήσεις μας. Πιο συγκεκριμένα δέχτηκε να απαντήσει σε προσωπικές ερωτήσεις, σε θέματα σχετικά με την ιεροσύνη και την Ορθόδοξη θεολογία. Έπειτα η συζήτηση επεκτάθηκε σε ζητήματα σχετικά με τη Μητέρα μας Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Ρόδου καθώς και για διάφορα θέματα επικαιρότητας. Από μια τέτοια συνάντηση δεν μπορούσαν όμως να λείπουν οι ερωτήσεις σχετικά με την Εκκλησία και τους νέους.

Σε όλη αυτή τη δίωρη συνάντηση,  μας εντυπωσίασε η ευθύτητα και η ειλικρίνειά του και κυρίως ότι θέλησε να μας γνωρίσει προσωπικά!

Από αυτή τη θέση θα θέλαμε να τον ευχαριστήσουμε για τη φιλοξενία, τη χαρά και τη διδαχή που μας πρόσφερε μέσα από την απλότητα και τη σοφία του.

Στη συνέχεια ακολουθούν αποσπάσματα από τη συνέντευξή του καθώς φωτογραφικά στιγμιότυπα. Καλή ανάγνωση!

-Σεβασμιώτατε, την ευχή Σας! Σας ευχαριστούμε πολύ που μας υποδεχτήκατε. Θα θέλαμε να μάθουμε πρώτα πρώτα πως αποφασίσατε να γίνεται Ιερέας; Υπήρξε κάποιο πρόσωπο που συνέβαλε σε αυτή την απόφασή Σας;

ΑΠ: Δεν είναι εύκολο να απαντήσει κανείς σε αυτή την ερώτηση, είναι μια κλίση/κλήση που αισθάνθηκα από παιδί και ακολούθησα αυτό το οποίο αισθάνθηκα. Επομένως δεν αποτελεί προϊόν λογικής επεξεργασίας. Δηλαδή "θα γίνω ιερέας γιατί έχω αυτά τα υπέρ ή δεν θα γίνω γιατί έχω αυτά τα κατά". Η ιεροσύνη είναι ζήτημα περισσότερο καρδιάς, πως χτυπάει η καρδιά σου και αν χτυπάει με τρόπο που σε τραβάει προς τα εκεί, ακολουθείς αυτόν τον δρόμο. Δεν μπορώ να σας πω ότι έκανα πολλές λογικές επεξεργασίες για να καταλήξω εκεί που κατέληξα. Σίγουρα σε οποιαδήποτε μας απόφαση παίζουν ρόλο τα πρόσωπα και οι εμπειρίες που έχουμε με αυτά τα πρόσωπα. Πάντως οι εκκλησιαστικές μου εμπειρίες ήταν καλές. Ήταν ένας παπάς στο χωριό που ήταν πολύ καλός, συνεπής προς την ιδιότητα του και σε όλες τις εκφράσεις του. Ήταν μετά ο τότε Μητροπολίτης και μετά ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης με τον οποίο είχα προσωπική σχέση από μικρός. Ήταν κάποιοι άλλοι Κρητικοί οι οποίοι με την ζωή τους με έπεισαν πως είναι κάτι θετικό το να ακολουθήσω κι εγώ αυτόν τον δρόμο. Συνάντησα σωστούς ανθρώπους.  

-Πως αντέδρασε η οικογένεια Σας στην απόφαση να ακολουθήσετε τον ιερατικό βίο; 

ΑΠ: Δεν τους άρεσε, αντέδρασαν, αλλά δεν τους άκουσα.

-Σεβασμιώτατε, θα επιθυμούσαμε να μας λύσετε ένα ζήτημα που μας απασχολεί και θεωρούμε ότι είστε ο πλέον αρμόδιος. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία ο Ιερέας θεωρείται ανώτερος από τους λαϊκούς;

ΑΠ: Ανώτεροι και κατώτεροι στην Εκκλησία δεν υπάρχουν. Είμαστε  όλοι ισότιμα μέλη του σώματος. Ένα σώμα έχει την καρδία, τα χέρια, τα πόδια, όλα αυτά τα μέλη  συμβάλουν στο να λειτουργήσει το σώμα αυτό. Δεν είναι ζήτημα ποιος είναι ανώτερος ή κατώτερος. έτσι δεν υπάρχει καμία διαφωνία. Ο ιερέας, ο επίσκοπος έχουν την ευθύνη της ενότητας μια τοπικής Εκκλησίας. Αυτή είναι η δουλειά τους, ο ιερέας έχει το λειτούργημα να εκτελεί τα μυστήρια για την οικοδομή την πνευματική του λάου. Το πιο σωστό δεν είναι να λέμε ότι ο ένας είναι ανώτερος και άλλος κατώτερος, άλλα ότι ο ένας έχει μεγαλύτερη ευθύνη να δει με την ζωή ποια είναι η αληθινή ζωή.

-Άραγε, έχει τη δυνατότητα ένας ιερέας να πάψει να είναι ιερέας, δηλαδή να αποσχηματισθεί;

ΑΠ: Αν το θελήσει, η Εκκλησία δεν τον αναγκάζει να μείνει. Κάποιοι το μετάνιωσαν και εγκατέλειψαν και συνέχισαν την ζωή τους και προσευχόμαστε ο Θεός να τους φροντίσει και να τους δώσει την ευκαιρία να σώσουν την ζωή τους.

-Θα θέλατε να μας περιγράψετε τις διάφορες διαστάσεις του εκκλησιαστικού έργου της Ιεράς Μητρόπολης Ρόδου (ποιμαντικό, φιλανθρωπικό κλπ);

ΑΠ: Αρχικά τα έργα της Μητρόπολης έχουν ως πρότυπο τις πράξεις της Εκκλησιάς. Στο ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας ανήκουν και οι ομιλίες που κάνει ένας ιερέας με τον κόσμο. Η καθημερινή σχέση που έχουν, το γεγονός ότι εκμυστηρεύονται οι άνθρωποι στους ιερείς τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους. Επίσης στο φιλανθρωπικό κομμάτι η Μητρόπολη ενισχύει οικονομικά αδύναμους ανθρώπους που έχουν διάφορες ανάγκες, όπως για παράδειγμα εκείνοι που  χρειάζονται ιατρική περίθαλψη εντός αλλά και εκτός Ρόδου.

-Σεβασμιώτατε, ποιες είναι οι βασικές θεολογικές προϋποθέσεις για τη συνύπαρξη των Ορθοδόξων με τους ανθρώπους άλλων θρησκειών; Στη Ρόδο υπάρχει επικοινωνία με τους εκπροσώπους των άλλων θρησκευτικών κοινοτήτων;

ΑΠ: Συγκεκριμένα στην Ρόδο εκτός από τους Ορθοδόξους υπάρχουν και άλλες θρησκευτικές κοινότητες, όπως οι Μουσουλμάνοι, οι Ρωμαίοκαθολικοί και οι Προτεστάντες, με τους οποίους υπάρχουν άριστες σχέσεις, ενώ στις γιορτές ανταλλάσσουμε ευχές και δώρα. Προσπαθούμε να μην υπάρχουν αντιπαραθέσεις και να επικρατεί ειρήνη και σεβασμός. Είμαστε υπέρμαχοι της ανεξιθρησκείας, αποτρέποντας όμως ενέργειες προσηλυτισμού, όπως π.χ. όταν κάποιος θέλει να δωροδοκήσει πιστούς για να ακολουθήσει  την θρησκεία που επιθυμεί. Επίσης, ο φανατισμός είναι ένας λάθος τρόπος έκφρασης της πίστεως και οδηγεί οπωσδήποτε σε λάθος μονοπάτια.

-Ποιος είναι ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την ενότητα των Ορθοδόξων;

ΑΠ: Ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την ενότητα των Ορθόδοξων είναι καίριος και συντονιστικός. Επιπλέον έχει το προνόμιο να παρεμβαίνει και να αποτελεί εγγυητής της ενότητας. Εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπάρχουν θετικές προθέσεις για συζήτηση, με σκοπό να οδηγήσουν σχέσεις των Εκκλησιών σε κάλο επίπεδο, δηλαδή χωρίς να υπάρχουν καχυποψίες και μίσος ανάμεσα τους. 

-Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος της Ορθοδοξίας για τους Έλληνες της Διασποράς;

ΑΠ: Για τους Έλληνες της διασποράς ο ρόλος της Ορθοδοξίας δεν είναι μόνο ποιμαντικός, όπως τον εκλαμβάνουμε συνήθως. Κατανοούμε πως η Εκκλησιά αποτελεί το κέντρο συνοχής και το κέντρο της ζωής του ανθρώπου, είναι η αφετηρία μας και με βάση αυτή οφείλουμε να ζήσουμε, μένοντας πιστοί στην ταυτότητα μας δηλαδή τις παραδόσεις και της άξιες μας. Έτσι λοιπόν, καθήκον μας είναι να διατηρήσουμε τα αληθινά χαρακτηριστικά του εαυτού μας σε κάθε τόπο. Με αποτέλεσμα να έχουμε την ελευθεριά μας.

ΕΡ: Οι άνθρωποι εξομολογούνται τακτικά σήμερα; Γιατί είναι αναγκαία η εξομολόγηση;

ΑΠ: Η εξομολόγηση είναι ένα στοιχείο της μετάνοιας. Μετάνοια σημαίνει ότι το όχημα είναι ο ευατός μου, κρατάω το τιμόνι με τα δύο χέρια και οδηγώ σωστά στο οδόστρωμα για να μην τρακάρω. Πολλά ατυχήματα μπορούν να συμβούν καιδεν ξέρω κι εγώ τι άλλο μπορεί να συμβεί, αν δεν οδηγώ σωστά. Η μετάνοια είναι δεδομένο στην ζωή  όλων μας και κυρίως στην ζωή των άγιων. Η εξομολόγηση έρχεται μετά, δηλαδή έχουμε γνώση στο ποια θα πρέπει να είναι η στάση μας απέναντι στον Θεό. Κάποιες φορές σφάλουμε, κάνουμε τούτο,κάνουμε εκείνο, κάνουμε το άλλο, αισθανόμαστε μεταμέλεια αισθανόμαστε ίσως και κάποιες ενοχές για κάποια πράγματα και δεν μπορούμε να τα κρατήσουμε μέσα μας. Σκεφτείτε ότι όταν έχουμε κάτι που μας βασανίζει, πρέπει να βρούμε κάποιον που εμπιστευόμαστε, πχ έναν φίλο μας να του πούμε: “ξέρεις εγώ δεν αισθάνομαι καλά γι αυτόν τον λόγο.” Για την πνευματική ζωή κάτι παρόμοιο είναι και η εξομολόγηση. Πρέπει αυτά τα πράγματα να τα πω, να τα καταθέσω,να ακούσω ή να μου ανοίξει ο άλλος κάποια άλλη οπτική γωνία,να διευρύνω τον ορίζοντα μου,γιατί αυτός έχει περισσότερη εμπειρία. Πρέπει όμως να βρούμε τον κατάλληλο άνθρωπο που να μας ταιριάζει. Πρέπει να του εκφράσουμε τον θυμό μας, γιατί αυτό λειτουργεί εποικοδομητικά.

ΕΡ: Ποια είναι η σημασία της νηστείας για τους νέους;

ΑΠ: Η νηστεία έχει ένα σκοπό. Ο σκοπός της νηστείας είναι ο περιορισμός των ανθρώπινων επιθυμιών. Επεμβαίνοντας ο άνθρωπος στα θέλω του, με το να τα περιορίζει, βοηθάει τον εαυτό του να ταπεινώνεται, δηλαδή να αποκτά ταπεινό φρόνημα, να μετριάζει τον εαυτό του. Από την άλλη, η νηστεία αναφέρεται και στον υλικό κόσμο, γιατί βοηθάει τον ανθρώπινο οργανισμό. Ιατρικές έρευνες λένε ότι η νηστεία, όπως για παράδειγμα η νηστεία του Πάσχα, που διανύουμε τώρα, αν εφαρμοστεί σύμφωνα με τις αρχές της Εκκλησίας, έχει πολλά θετικά αποτελέσματα για τον οργανισμό. Έτσι οι βλάβες που προκαλούνται με τη διατροφή όλο το υπόλοιπο έτος έρχονται και επουλώνονται.  Η Εκκλησία έχει έναν λόγο γι’ αυτή την κατεύθυνση, μια προοπτική που αφορά και τον συνάνθρωπο. Όποιος νηστεύει χωρίς να το έχει αυτοσκοπό και συνδυάζει την νηστεία με προσευχή τότε αισθάνεται πολύ διαφορετικός, δηλαδή μπορεί να επαναπροσδιορίζει τις σχέσεις του με τον Θεό,τον εαυτό του και τον συνάνθρωπο.Επομένως η νηστεία είναι ένα μέσο και όχι αυτοσκοπός.

ΕΡ: Ποια είναι η άποψη σας για τη σύγχρονη νεολαία;

ΑΠ: Ότι είμαστε εμείς, είστε και εσείς, απλώς αλλάζουν οι εποχές. Δεν νομίζω ότι εσείς είστε κάτι το διαφορετικό όμως εσείς πλέον γνωρίζετε πιο πολλά πράγματα από ότι εμείς όταν ήμασταν νέοι.Ζείτε σε έναν κόσμο ο όποιος κατακλύζεται από  πολλές πληροφορίες, απλώς εσείς σήμερα πρέπει να έχετε μεγαλύτερο αίσθημα ευθύνης απέναντι σε ποιο δύσκολες προκλήσεις.Ωστόσο έχετε και άλλες προοπτικές. Δεν θεωρώ ότι είστε κακό υλικό, πιστεύω ότι είστε πολύ καλύτεροι από εμάς.Το όλο θέμα είναι πως θα πιαστεί και θα σχηματιστεί αυτό το υλικό. Άλλα και πόσο εμείς σας καταλαβαίνουμε σήμερα, αυτό είναι ένα θέμα που με απασχολεί και εμένα. Όμως έχετε πολλές προϋποθέσεις στην ζωή σας, εγώ σας λέω να έχετε όνειρα και οράματα

ΕΡ: Η Εκκλησία είναι κοντά στους ανθρώπους και ειδικά στους νέους;

ΑΠ: Η Εκκλησία στις σύγχρονες συνθήκες ζωής κάνει ότι μπορεί σύμφωνα με τα μέσα που της προσφέρονται. Από την άλλη είναι και η δική σας ευθύνη, δηλαδή εσείς οι νέοι τι κάνετε για να είστε κοντά στην Εκκλησία και να σας προσφέρει τα αγαθά της. Τα πράγματα βλέπετε δεν είναι μονοσήμαντα αλλά και διπλής κατεύθυνσης. Δεν είμαστε πολύ κοντά στους νέους αλλά από την άλλη πόσες δυνατότητες έχουμε να το κάνουμε αυτό; Δεν μπορούμε να επιρρίψουμε ευθύνες μόνο σε έναν, έχουν οι νέοι σήμερα εμπιστοσύνη στην εκκλησία; Αυτό το χώρο πρέπει πρώτα να τον γνωρίσετε και στην συνέχεια να αποφασίσετε αν σας ενδιαφέρει η όχι. Μην απορρίπτετε πράγματα που δεν τα ξέρετε.

ΕΡ: Σε ενημερωτικές ιστοσελίδες διαβάσαμε ότι πρόκειται να καταργηθεί το μάθημα των θρησκευτικών, η πρωινή προσευχή και οι εικόνες στα σχολεία; Ποια είναι η δική Σας άποψη, Σεβασμιώτατε;

ΑΠ: Ο άνθρωπος χρειάζεται θρησκευτική παιδεία ή δε χρειάζεται; Χρειάζεται. Ζούμε σε  μια κοινωνία που έχει διαμορφωθεί μέσα από τις θρησκευτικές παραδόσεις εδώ και τέσσερις χιλιάδες χρόνια. Πιο παλιά ήταν η αρχαία ελληνική θρησκεία και έρχεται ο Χριστιανισμός και της αλλάζει το περιεχόμενο. Σήμερα η κοινωνία μας κατά πλειοψηφία είναι Ορθόδοξη. Γιατί το σχολείο μας να χωρίζεται από αυτό που ονομάζουμε παράδοση διαχρονική, και ειδικά την Ορθόδοξη παράδοση; Σήμερα η παιδεία μας είναι χρησιμοθηρική, προσφέρω γνώση για να βρω δουλειά.Όμως δεν είναι αυτός ο σκοπός της παιδείας μας,σκοπός της παιδείας είναι να προσφέρει σφαιρικές γνώσεις.Η θρησκευτική καλλιέργεια σε ανθρώπους που σέβονται την παράδοση είναι απαραίτητη, όπως και τα σύμβολα είναι απαραίτητα σε μια κοινωνία,τα σύμβολα παίζουν έναν σημαντικό και καταλυτικό ρόλο στην κοινωνία. Δείτε το παράδειγμα της σημαίας, σαν σύμβολο λειτουργεί συνεκτικά.Ο Σταυρός δηλώνει ταυτότητα,μπορούμε να κρύψουμε την ταυτότητα μας ότι είμαστε Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Αν αρνηθούμε την ταυτότητα, τελικά δεν μας μένει τίποτα. Η παράδοση μας είναι συνυφασμένη με την Εκκλησία και εκφράζει το είναι μας, όπως για παράδειγμα οι παραδοσιακοί χοροί που χορεύονταν έξω στις Εκκλησίες και εκφράζουν το ψυχισμό μας. Η Εκκλησία υπάρχει για να υπηρετεί τον λαό, για αυτό υπάρχουν και οι παπάδες, εμείς παραδώσαμε αυτό που λάβαμε. Δυστυχώς υπάρχει προκατάληψη για την Εκκλησία.

ΕΡ: Ποια είναι η άποψη σας όσο αφορά τη μετάφραση ή τη συγγραφή νέων λατρευτικών κειμένων (πχ. της θείας Λειτουργίας) στη δημοτική γλώσσα; Θεωρείται ότι έτσι η Εκκλησία μπορεί να είναι πιο προσιτή στους ανθρώπους και ειδικά στους νέους;

ΑΠ: Είναι ζήτημα παιδείας, σιγά σιγά τα πράγματα αλλάζουν και έρχονται αυτές οι μεταρρυθμίσεις. Κατανοώ απολύτως πως δεν καταλαβαίνετε τι λέμε στην Εκκλησία. Και εγώ πάω σε Εκκλησίες άλλων χωρών και δεν καταλαβαίνω τι λένε και αυτό δεν μου αρέσει αλλά προσπαθώ να συμμετέχω με την καρδιά μου, αν μεταφράσουμε τα παλιά κείμενα τότε απομακρυνόμαστε από τον πολιτισμό μας.

ΕΡ: Σεβασμιώτατε, γνωρίζουμε ότι είστε υμνογράφος. Αναρωτιόμαστε αν είναι εύκολο να συγγράψει κάποιος ύμνους; Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείτε κατά τη συγγραφή μιας ακολουθίας για έναν άγιο, όπως για τον άγιο Αμφιλόχιο της Πάτμου; Θεωρείτε ότι υπάρχει κάποια έμπνευση;

ΑΠ: Όταν γράφεις πάντα ένα ποίημα έχεις μια αφετηρία. Σύμφωνοι; Σε μια ακολουθία είναι ο βίος του αγίου που τιμάται, ο βίος που τον έχεις σε γνώση. ΑΠό εκεί και πέρα όμως δεν είναι ότι κάθομαι και γράφω μια έκθεση. Όπως η ποίηση, δε λες γράφω ένα ποιήμα και το γράφεις.  Πιάνεις το μολύβι και γράφεις κάτι. Ότι σου βγει. Αυτό είναι. Μπορείς να το δεις μια δεύτερη και τρίτη φορά. Αν δε σου βγει με την πρώτη, δε σου βγαίνει ποτέ. Θα σβήνεις και θα γράφεις στο διηνεκές. Ποιητής δε μπορεί να γίνει ο καθένας. Λέμε, ας πούμε, ο Παλαμάς, ο Ρίτσος, ο Ελύτης. Δε μπορεί να γίνει  ο καθένας μας. Είναι αυτό που λέμε χάρισμα. Ο Θεός σου δίνει κάτι το οποίο το βγάζεις και το δίνεις στους άλλους. Ο άλλος μπορεί να διορθώσει ένα μηχάνημα σε μια στιγμή. Έτσι λειτουργεί η ζωή. Είμαστε εδώ για να αλληλοσυμπληρώνει ο ένας τον άλλον και να προχωρούμε την κοινωνική μας ζωή. Δε μπορεί να ζήσει ο ένας δίχως τον άλλον. Κι αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε. Όλοι χρειαζόμαστε. Ακόμη και οι δύστροποι, που μας ταλαιπωρούν, μας ενοχλούν. Πολλές φορές λέμε, αν δεν ήταν αυτοί, θα ήταν η ζωή μας καλύτερη. Ακόμη και εκείνοι έρχονται για να μας ταπεινώσουν.  Έρχονται και μου λένε, σας κατηγορεί ο άλλος. Δε μπορώ να ασχολούμαι με αυτά τα πράγματα. Δεν ξέρεις ποτέ τις αφετηρίες των άλλων. Μπορούν να πάρουν τα μυαλιά σου αέρα, αν σου λένε συνέχεια "μπράβο, μπράβο". 

 ΕΡ: Θα επιθυμούσατε να μας δώσετε ένα μήνυμα για το τέλος;

ΑΠ: Το μήνυμα που θέλω να σας δώσω είναι.
Πρώτον όπως είστε σε μια διαδικασία εκπαίδευσης και παιδείας, σε αυτή τη διαδικασία να προσθέσετε αυτό που πιστεύουμε, τις διαχρονικές αξίες μας και τις παραδόσεις μας. Να αποκτήσετε δηλαδή ταυτότητα, του Έλληνα Ορθόδοξου Χριστιανού. Για να αποκτήσετε σωστή αγάπη προς την πατρίδα, αυτό που λέμε εθνισμό και όχι εθνικισμό. Όταν αγαπούμε σωστά την πατρίδα μας, δεν κινδυνεύουμε να γίνουμε και άνθρωποι μίσους. Να γνωρίστε λοιπόν την πίστη μας, αυτό που είμαστε σα λαός. Να έχετε ευθύνη απέναντι στο σήμερα και το αύριο. Να μη φθονείτε, να μη ζηλεύετε, να αγαπάτε, να σέβεστε τον άνθρωπο και να διασκεδάζετε αλλά και να έχετε ευθύνη απέναντι στο αύριο σας! Για να κάνετε το καλύτερο. Και αυτό που σας λέμε εμείς οι μεγαλύτεροι να μην το πετάτε. Να το ακούτε. Γιατί. Έχουμε μια αφετηρία. Για εσάς κάνουμε όνειρα. Μπορεί όμως να κάνουμε και λάθη. Αλλά όμως ποτέ το λάθος δεν είναι εσκεμμένο. Και να μάθετε να κουβεντιάζετε, δηλαδή να συζητάτε! 

Σημείωση του υπεύθυνου καθηγητή - διαχειριστή του ιστολογίου:

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της δ.ε. 2.5 Ιεροσύνη της Β΄ Λυκείου. Οι μαθητές/μαθήτριες απέδωσαν-μετέφεραν τα κύρια σημεία των λόγων του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου. Τυχόν παραλείψεις ή λάθη βαραίνουν αποκλειστικά τον υπεύθυνο καθηγητή. Από αυτή τη θέση θα επιθυμούσα από τα βάθη της καρδιάς μου να ευχαριστήσω τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κύριλλο για τη θερμή υποδοχή που μας επιφύλαξε, όπως και τους πατέρες της Ιεράς μας Μητροπόλεως. Θερμές ευχαριστίες και συγχαρητήρια οφείλονται και στους μαθητές/στις μαθήτριες του Β1 καθώς και στον διευθυντή και τον σύλλογο των καθηγητών/καθηγητριών του Βενετοκλείου 1ου Λυκείου Ρόδου για την υποστήριξή τους και την καθηγήτρια κα Μαρία Κιτριλάκη που συνόδευσε τους μαθητές/τις μαθήτριες.