Χριστιανισμός και σύγχρονος κόσμος - Εισαγωγή στη Γ΄ Λυκείου

 "καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς" 

(Ιω. 8,32)

Νικολάου Γ. Τσιρέβελου

Δρ. Θεολογίας

Μια σύντομη εισαγωγή στα μαθήματα της Γ΄ Λυκείου.

Τι είναι ηθική;

Τι σημαίνει ηθικός προβληματισμός;

Πώς η ηθική συνδέεται με τον σύγχρονο άνθρωπο;

Ποια είναι τα όρια της ηθικής;

Οι ηθικοί κανόνες απατείται να λειτουργούν αρτηριοσκληρωτικά και απόλυτα;

Υπάρχει χριστιανική ηθική;

Αν ναι, ποια είναι τα θεμέλια της χριστιανικής ηθικής;

Αυτά και άλλα πολλά στην ανάρτηση που ακολουθεί!

Καλή χρονιά!

1.1 Ο ηθικός προβληματισμός

Τι είναι ηθική και τι ηθικός προβληματισμός;

    Ηθικός προβληματισμός ονομάζεται η επιλογή του καλού και του κακού, του σωστού ή του λάθους στις απόψεις, τις ενέργειες, τις επιλογές, τη στάση και τη συμπεριφορά των ανθρώπων.

    

Όλες οι κοινωνίες έχουν τον ηθικό προβληματισμό τους.

   Μπορούμε να βρούμε γεγονότα που οδηγούν σε ηθικό προβληματισμό στη σύγχρονη εποχή;

Ας μη ξεχνάμε, όμως, ότι πολλές φορές το καλό  και το κακό είναι σχετικές έννοιες σε αυτή τη ζωή.

Ας εξετάσουμε ένα ενδεικτικό παράδειγμα:

Οι σχέσεις των δύο φύλων στον πλανήτη 
μπορούν να χαρακτηρισθούν:

- από τον αγώνα για ισότητα στον δυτικό κόσμο

-από την ανωτερότητα του άντρα και 
την καταπίεση της γυναίκας σε πολλές χώρες 
όπου επικρατεί η ισλαμική σαρία

- από ποικίλες μορφές πολυγαμίας 
και ανωτερότητα της γυναίκας σε 
συγκεκριμένα χωριά της Ινδίας.

1.2 Η ηθική ανθρωπολογία

Ο ηθικός προβληματισμός γεννά την ηθική. Η ηθική όμως είναι πάντα σχετική και ταξιδεύει στο

χωροχρόνο. Οπωσδήποτε εξαρτάται από την ανθρωπολογία (το τι πιστεύει για τους ανθρώπους) και

τη στάση ζωής κάθε προσώπου. Για παράδειγμα,  η ρατσιστική ανθρωπολογία γεννά ρατσιστική

ηθική.

1.3 Η ηθική συνείδηση

Η προσωπική ανθρωπολογία ξεκινά από τη συνείδηση κάθε ανθρώπου.

    Τι είναι όμως συνείδηση;

   Με λίγα λόγια, θα λέγαμε ότι είναι η ικανότητα κάθε ανθρώπου

   

Α) να έχει επίγνωση της ίδιας της ύπαρξης του. 
Β) να διακρίνει το καλό από το κακό.

1.4 Ένα τραγούδι – Μια ιστορία ηθικού προβληματισμού

Τα συνειδησιακά προβλήματα του ανθρώπου είναι πάρα πολλά στην καθημερινή ζωή. Οπωσδήποτε είναι δύσκολο να κρίνει κανείς τι είναι σωστό ή λάθος.

Το τραγούδι «Συννεφιασμένη Κυριακή» του Βασίλη Τσιτσάνη κρύβει έναν βαθύ πόνο, σύμφωνα με την εξιστόρηση από τον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έναν ηθικό προβληματισμό.

Ποια πιστεύετε ότι ήταν η αφορμή για να το συνθέσει ο Βασίλης Τσιτσάνης;

Ποιο είναι το περιεχόμενό του;

Τελικά ποιος φταίει στην ιστορία μας; Ο Χίτλερ, ο στρατιώτης, ο Θεός;

1.5 Αυτογνωσία και υποσυνείδητο

    Η Συνείδηση είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ψυχής που είναι γνωστό στον άνθρωπο.

     Με τον όρο Υποσυνείδητο εννοείται ένα δυσπρόσιτο κομμάτι της ψυχής στον άνθρωπο (έμφυτες τάσεις, βιώματα των πρώτων ημερών, τραυματικές εμπειρίες).

    Ως  Ασυνείδητο χαρακτηρίζεται η άγνωστη και απρόσιτη περιοχή της ψυχής στον άνθρωπο.

2.1 Η Χριστιανική ηθική

Η στάση του Χριστιανισμού, όπως κι όλων των θρησκειών, προσδιορίζονται από την ανθρωπολογία τους.

Για τον Χριστιανισμό, οι πράξεις των ανθρώπων έχουν νόημα, στο μέτρο που υπάρχει μέλλον και αναδεικνύεται η υπαρξιακή ελευθερία.

2.2 Θεολογικές προϋποθέσεις

Όλο το σύμπαν είναι κτιστό, δηλαδή ένα δημιούργημα που έχει αρχή και τέλος.

Μόνο ο Θεός είναι άκτιστος, αυθύπαρκτος, άναρχος κι ατελεύτητος.

Ο Θεός είναι η δημιουργική αιτία των πάντων.

Ο Θεός κτίζει το σύμπαν εκ του μη όντος.

Η δημιουργία σχέσης του ανθρώπου με τον Θεό του δίνει τη δυνατότητα να γίνει μέτοχος μιας ζωής δίχως λήξη.

«Ο Θεός έγινε άνθρωπος για να γίνει ο άνθρωπος θεός κατά χάριν» Μ. Αθανάσιος.

Ο Χριστός με την Ανάστασή Του νίκησε το θάνατο και έλαβε καινούριο, ανακαινισμένο και άφθαρτο σώμα.

Η αναστημένη φύση του λειτουργεί σα «μαγιά» μέσα στην ιστορία για να ανακαινίσει όλη τη δημιουργία, όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου.

Αυτή η πορεία ολοκληρώνεται στα έσχατα.