2.3 Συμβίωση - Γ΄ Λυκείου (2017-18)

"φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, 

ἀλλ’ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον" (Α΄ Ιω. 4, 18)

Εισαγωγή

 Με τη βοήθεια προηγούμενων αναρτήσεών μας εξετάσαμε τα ζητήματα του πλούτου και της εργασίας. Οι νοσηρές καταστάσεις αυτών των εννοιών οδηγούν στην ανθρώπινη διάσπαση. Βέβαια, τα βαθύτερα αίτια της εκμετάλλευσης είναι υπαρξιακά και συνδέονται με τον φόβο του θανάτου. Εξάλλου, οι συνέπειες των όποιων αδικιών οδηγούν στη διάσπαση των ανθρώπων και την απώλεια των όποιων προϋποθέσεων για αρμονική συμβίωση.

Τι είμαι όμως σύμβίωση;

Πώς επιτυγχάνεται;

Ποιες είναι διαστάσεις της Ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας και άλλων θρησκευτικών παραδόσεων για τη συμβίωση των ανθρώπων, τις σύγχρονες μορφές της και τη μοναξιά;

Με βάση τα θρησκευτικά κριτήρια πως τοποθετούμαστε εμείς απέναντι στις δυνατότητες συμβίωσης των ανθρώπων.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν.

1. Μορφές σύγχρονης συμβίωσης. Μοναξιά. 

Για να ξεκινήσουμε τις σημερινές μας αναζητήσεις, συμπληρώνουμε τις ακόλουθες φράσεις.

Στη περσινή μας εκδρομή στην Αθήνα ή σε φετινό περίπατα σχολική χρονιά 

"αισθανόμουν υπέροχα με την παρέα μου όταν…» 

και 

«Αισθάνθηκα μοναξιά όταν…». 

Έχουμε κατά νου να μη φέρουμε σε δύσκολη θέση τους συμμαθητές/τις συμμαθήτριές μας.

2. Αναζήτηση του νοήματος της συμβίωσης στον θεσμό του γάμου και της οικογένειας.

Πως απογειώνεται μια ερωτική σχέση;

Στο γάμο μπορεί να υπάρχει μοναξιά;  

Τι μπορεί να σώζει έναν γάμο ή μια σχέση;

Διαβάζουμε τα πατερικά αποφθέγματα πατερικά σχετικά με τον γάμο και ανά δύο ξεχωρίζετε ένα και αιτιολογείτε την επιλογή σας.
Εναλλακτικά μπορούμε να παρακολουθήσουμε ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη του ψυχίατρου Δημήτρη Καραγιάννη στην εκπομπή της Βίκυς Φλέσσα με τίτλο "Στα άκρα".
Και το θέμα που τίτθεται: ερωτικός ή ερωτευμένος άνθρωπος; Ή αλλιώς έρωτας ή τίποτα...

3. Η χριστιανική διδασκαλία για τη συμβίωση των ανθρώπων. Κοινωνία και σχέσεις προσώπων.

Η συμβίωση είναι δύσκολη παντού. Ότι ισχύει στο γάμο -τηρουμένων των όποιων αναλογιών- μπορεί να ισχύει και στις ευρύτερες ανθρώπινες σχέσεις.Αν κανείς συμπεριφέρεται αυταρχικά στο γάμο του/της, τότε αυτό εύκολα μπορεί να συμβεί σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις του/της.

Με αφορμή το απόφθεγμα του Αββά Ματώη γράφουμε μια σκέψη.

Τι σκέφτεστε και γιατί; Ας συζητήσουμε.

4. Κριτήρια αγαστής συμβίωσης των ανθρώπων.

Ποια μπορεί να είναι τα κριτήρια αρμονικής συνύπαρξης των ανθρώπων με όσα έχουμε συζητήσει και ειδικά με τις πληροφορίες που αποκτήσαμε από τον θρησκευτικό κόσμο;

Γράφουμε 2 κριτήρια αγαστής συμβίωσης των ανθρώπων και δημιουργούμε το δικό μας ανά τάξη «δεκάλογος συμβίωσης». Η έμπνευση εννοείται ότι μπορεί να ξεκινάει και από τις δικές μας εμπειρίες (σχολείο, οικογένεια, κοινότητα, φιλία κλπ), δίχως -εννοείται βέβαια- να τις κατονομάζουμε.

Όσοι/Όσες έχουν στιχουργικό ταλέντο (εσείς ξέρετε ποιοί είστε!),  γράφετε στίχους ποιήματος/τραγουδιού ή ρυθμού hip hop .

Ωστόσο, σκέφτομαι ότι για να πραγματοποιηθεί κάθε δεκάλογος χρειάζεται περισσότερο η διαρκής αναζήτηση του άλλου/της άλλης, η μετοχή στην αλήθεια του/της. 
Ίσως κάτι τέτοιο να δηλώνουν και οι παρακάτω στίχοι του τραγουδιού "Η μπαλάντα των αισθήσεων" (στίχοι: Άρης Δαβαράκης, Μουσική: Μάνος Χαντζηδάκις): 
"...Σου κρύβω την αλήθεια/ κι αφήνω από τα στήθια μου να βγουν/ παραμύθια για εκείνους που αγαπούν...".

Επίλογος

Κλείνοντας αυτή την ανάρτηση σκέφτομαι τα λόγια του αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. "Η αγάπη έξω βάλλει τον φόβο" (Α΄ Ιω. 4, 18). Και τελικά ο φόβος σε όλες τις διαστάσεις του είναι πολλές φορές η αιτία για τη διάσπαση των ανθρώπινων σχέσεων, την καλλιέργεια της ιδιοτέλειας καθώς και τη θωράκιση του ατόμου εντός των τειχών του εγωκεντρισμού. 

Και ο μεγαλύτερος φόβος: ο θάνατος!


Σημ: Οι πίνακες ζωγραφικής είναι του ζωγράφου Γεώργιου Κόρδη.

Για περαιτέρω προβληματισμό:

"Το κειμενο του Αποστόλου του Γάμου.

Ἀδελφοί, εὐχαριστεῖτε πάντοτε ὑπὲρ πάντων, ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τῷ Θεῷ καὶ Πατρί, ὑποτασσόμενοι ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Χριστοῦ. Αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε ὡς τῷ Κυρίῳ, ὅτι ὁ ἀνήρ ἐστι κεφαλὴ τῆς γυναικός, ὡς καὶ ὁ Χριστὸς κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ αὐτός ἐστι σωτὴρ τοῦ σώματος. Ἀλλ᾿ ὥσπερ ἡ Ἐκκλησία ὑποτάσσεται τῷ Χριστῷ, οὕτω καὶ αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ἐν παντί. Οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν Ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς, ἵνα αὐτὴν ἁγιάσῃ, καθαρίσας τῷ λουτρῷ τοῦ ὕδατος ἐν ῥήματι, ἵνα παραστήσῃ αὐτὴν ἑαυτῷ ἔνδοξον τὴν Ἐκκλησίαν, μὴ ἔχουσαν σπίλον ἢ ῥυτίδα ἤ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾿ ἵνᾳ ᾗ ἁγία καὶ ἄμωμος. Οὕτως ὀφείλουσιν οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶν τὰς ἑαυτῶν γυναῖκας, ὡς τὰ ἑαυτῶν σώματα· ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ· οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν, ἀλλ᾿ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν, καθὼς καὶ ὁ Κύριος τὴν Ἐκκλησίαν· ὅτι μέλη ἐσμὲν τοῦ σώματος αὐτοῦ, ἐκ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ καὶ ἐκ τῶν ὀστέων αὐτοῦ· ἀντὶ τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δὺο εἰς σάρκα μίαν. Τό μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Πλὴν καὶ ὑμεῖς οἱ καθ᾿ ἕνα, ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα οὕτως ἀγαπάτω ὡς ἑαυτόν, ἡ δὲ γυνὴ ἵνα φοβῆται τὸν ἄνδρα."

"Άντρες και γυναίκες

21Να υποτάσσεστε ο ένας στον άλλο με φόβο Χριστού. 22Οι γυναίκες να υποτάσσονται στους άντρες τους όπως στον Κύριο. 23Γιατί ο άντρας είναι ο αρχηγός της γυναίκας, όπως κι ο Χριστός είναι ο αρχηγός της εκκλησίας. Ο Χριστός είναι και ο σωτήρας του σώματός του, δηλαδή της εκκλησίας. 24Όπως όμως η εκκλησία υποτάσσεται στο Χριστό, έτσι και οι γυναίκες πρέπει σε όλα να υποτάσσονται στους άντρες τους.

25Οι άντρες να αγαπάτε τις γυναίκες σας, όπως ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία και πρόσφερε τη ζωή του γι’ αυτήν. 26Ήθελε έτσι να την εξαγιάσει, αφού την καθάρισε με το λουτρό του βαπτίσματος και με το λόγο, 27ώστε η εκκλησία να του ανήκει ως νύφη με όλη της τη λαμπρότητα, την καθαρότητα και αγιότητα, χωρίς ψεγάδι ή ελάττωμα ή κάτι παρόμοιο. 28Το ίδιο και οι άντρες οφείλουν να αγαπούν τις γυναίκες τους, όπως αγαπούν το δικό τους το σώμα. Όποιος αγαπάει τη γυναίκα του αγαπάει τον εαυτό του. 29Κανείς ποτέ δε μίσησε το ίδιο του το σώμα, αλλά αντίθετα το τρέφει και το φροντίζει· έτσι κάνει κι ο Κύριος για την εκκλησία, 30γιατί όλοι είμαστε μέλη του σώματός του από τη σάρκα του και τα οστά του. 31Γι’ αυτό –λέει η Γραφή– θα εγκαταλείψει ο άντρας τον πατέρα και τη μητέρα του, για να ζήσει μαζί με τη γυναίκα του· θα γίνουν οι δυο τους ένας άνθρωπος. 32Σ’ αυτά τα λόγια κρύβεται ένα μεγάλο μυστήριο, που εγώ σας λέω ότι αναφέρεται στη σχέση Χριστού και εκκλησίας. 33Αλλά κι εσείς, ο καθένας ν’ αγαπάει τη γυναίκα του όπως αγαπάει τον εαυτό του, και η γυναίκα να σέβεται τον άντρα της." (Εφ. 5:21-33)

Για να δείτε μια παλιότερη ανάρτησή μας, ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ