3.2 Στερεότυπα (2017-18)

"ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ἠγανάκτησεν καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ἄφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρός με, 

μὴ κωλύετε αὐτά, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ." (Μρ. 10, 14) 

Εισαγωγή

Σε προηγούμενη ανάρτησή μας εξετάσαμε το ρόλο του πιστού ως πολίτη και ανακαλύψαμε ορισμένα  παραδείγματα στα οποία οι χριστιανοί πολίτες αγωνίζονται -πολλές φορές αυτοθυσιαστικά- για να μεταμορφώσουν τον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο "μιμούνται" το παράδειγμα ανιδιοτελούς αγάπης και σταυρωτικής αυτοπαραίτησης του Ιησού Χριστού.

Βέβαια, οι ανά τους αιώνες χριστιανοί, δίνοντας τη μαρτυρία του Χριστού στην κοινωνία, έχουν να αντιμετωπίσουν ουκ ολίγους πειρασμούς. Ορισμένοι πειρασμοί συνδέονται με στερεότυπα και προκαταλήψεις που απαντούν στον κοινωνικό χώρο, αλλά και εντός των τοπικών εκκλησιαστικών κοινοτήτων. 

Τι είναι όμως στερεότυπα και προκαταλήψεις; Υπάρχουν στο σχολείο;

Υπάρχουν προκαταλήψεις και στερεότυπα στον θρησκευτικό κόσμο; Ποιες είναι οι αιτίες και οι συνέπειές τους;

Ποια είναι η θέση των θρησκευόμενων και ειδικά των χριστιανών απέναντι στα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις; Υπάρχουν θεολογικά ρεύματα που αντιτίθενται σε κοινωνικές προκαταλήψεις και στερεότυπα; Αν ναι, ποια είναι αυτά;

Ποια είναι η δική μας θέση απέναντι σε αυτές τις θεολογικές θέσεις;

1. Στερεότυπα και προκαταλήψεις στην καθημερινότητα των μαθητών/μαθητριών.

Για να ξεκινήσουμε, ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο πρώτο ερώτημα. Οι παρακάτω φωτογραφίες θα μας βοηθήσουν στον προβληματισμό μας. 

Γράψτε 2 ερωτήματα για κάθε φωτογραφία. Ποια από τα ερωτήματα που ανακοινώσατε θεωρείτε πιο  ενδιαφέροντα και επιθυμείτε να συζητήσουμε;

2. Η ύπαρξη στερεοτύπων και προκαταλήψεων στο χώρο της θρησκείας, τα αίτια και οι συνέπειές τους (Η θέση της γυναίκας στον θρησκευτικό κόσμο).

Η ύπαρξη στερεοτύπων και προκαταλήψεων υπάρχει και στον θρησκευτικό κόσμο. Ας μη λησμονούμε, ότι κάποτε οι θρησκευτικές διατάξεις ήταν ταύτοχρονα και κοινωνικές υποδείξεις ή πιο ορθά υποχρεώσεις! 

Ποια όμως μπορεί να είναι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψει στον θρησκευτικό χώρο; Έχετε καμια ιδέα;
Στους προβληματισμούς αυτούς θα μας βοηθήσουν οι παρακάτω φωτογραφίες.

Τι σκέφτεστε γι'  αυτό που βλέπετε;

Τι θα θέλατε να ρωτήσετε;

Τι θα θέλατε να εξερευνήσετε περισσότερο;

Περισότερες πληροφορίες σχετικά με τις φωτογραφίες του συγκεκριμένου εβραϊκού γάμου, μπορείτε να δείτε πατώντας ΕΔΩ

Στη συνέχεια, διαβάζουμε το κείμενο του Σάββα Αγουρίδη. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα αίτια και οι συνέπειες των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων στο θρησκευτικό κόσμο;

Ποια είναι η δική σας άποψη;

3. Θεολογικά ρεύματα και θρησκευτικά πρόσωπα απέναντι στα στερεότυπα και στις προκαταλήψεις. Το παράδειγμα του Χριστιανισμού.

Άραγε οι θρησκείες καταπολέμησαν τα διάφορα στερεότυπα και τις ποικίλες προκαταλήψεις; Για το θέμα αυτό θα εξετάσουμε κάποιες θέσεις του Χριστιανισμού μέσα από τα κείμενα των Ευαγγελίων. 
Η κάθε ομάδα διαβάζει τα κείμενα που της έχουν δοθεί.

Ποιοι πρωταγωνιστούν;

Πότε και που αναφέρεται το κάθε απόσπασμα;
Ποιο/α είναι το/α στερεότυπο/α και η/οι προκατάληψη/εις σε κάθε απόσπασμα;
Πως αντιδράει ο Ιησούς απέναντι στα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις της εποχής Του;
Γιατί άραγε;

Κι ένα επιπρόσθετο ερώτημα:
Ποια είναι η σχέση αυτής της στάσης του Ιησού με το έργο/παρουσία/δράση της σύγχρονης Εκκλησίας; Τι λέτε;

4. Κριτική στα στερεότυπα της θρησκευτικής ταυτότητας.
Έχω την αίσθηση ότι ένας γόνιμος διάλογος μπορεί πολλές φορές να ξεκινήσει από μια υγιή κριτική. Επομένως, για να ολοκληρώσουμε τις σημερινές μας αναζητήσεις, διαβάζουμε τα απόσπάσματα από την Καινή Διαθήκη καθώς και τη δήλωση του Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου. Στη συνέχεια, ακούμε το τραγούδι Περιπλανώμενο που ερμηνεύουν η Ανδριάννα Μπάμπαλη και ο Στάμος Σέμσης και καταγράφουμε σε χαρτάκια σύντομες σκέψεις για τα στερεότυπα στη θρησκεία ή την κοινωνία.

Τελικά, ποια είναι η θέση και η κριτική μας απέναντι στα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις θρησκευτικής ή άλλης ταυτότητας;

Επίλογος

Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις θρησκευτικής ή όποιας άλλης ταυτότητας, πάντα υπήρχαν θα υπάρχουν. Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή, θεωρώ ότι οι λόγοι ύπαρξης και έκφρασης τέτοιων νοσηρών εκφράσεων δεν είναι ούτε θρησκευτικοί ούτε κοινωνικοί. Μάλλον υπαρξιακοί και ψυποπαθολογικοί. Τα λόγια του Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου είναι άκρως; ενδεικτικά:

«Πιστεύω ότι κάθε θρησκεία έχει πάντα και κάποιους φονταμενταλιστές. Δεν μου αρέσει να μιλάω για ισλαμιστική βία επειδή κάθε ημέρα, όταν διαβάζω τις εφημερίδες, βλέπω βία... Αυτός ο άνδρας σκότωσε τη γυναίκα του και ο άλλος σκότωσε την πεθερά του. Κι όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι βαφτισμένοι ρωμαιοκαθολικοί. Αν μιλήσω για την ισλαμική βία θα πρέπει να μιλήσω και για τη βία των καθολικών. Δεν χρησιμοποιούν όλοι οι μουσουλμάνοι βία, όπως ούτε και όλοι οι καθολικοί» (Πάπας Φραγκίσκος σε δήλωση για τρομοκρατική επίθεση – δολοφονία Γάλλου ιερέα στη Νορμανδία τον Ιούλιο 2016, εφημ. Καθημερινή, 2/8/2016).

Ωστόσο, οι κοινωνικές αλλαγές κατά τη νεωτερικότητα και οι μετακινήσεις των πληθυσμών με κατεύθυνση τον δυτικό κόσμο, έχουν αλλάξει την πολιτστική ταυτότητα των κοινωνιών, δημιουργώντας πολυπολιτιστικές κοινωνίες. Η πραγματικότητα αυτή είναι έκδηλη, όχι μόνο στο πολυπολιτιστικό νησί μας, τη Ρόδο, αλλά πλέον και σε όλη την Ελλάδα.
Ποια όμως είναι η στάση των θρησκειών και ιδιαίτερα της Χριστιανικής Εκκλησίας απέναντι στις προκλήσεις της πολυπολιτισμικότητας; 
Αυτό το θέμα θα το εξετάσουμε σε μια επόμενη ανάρτησή μας.

Για να δείτε μια παλιά μας ανάρτηση επί του θέματος, ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Παράρτημα

Ένα χρήσιμο βίντεο σχετικό με τη ζωή και το έργο του Martin Luther King.