1.5 Αθεΐα - Β΄ Λυκείου (2017-18)
«πιστεύω, Κύριε, βοήθει μου τη απιστία»
(Μκ 9, 24)
Εισαγωγή
Σε προηγούμενή μας ανάρτηση, διαπιστώσαμε ότι oι πιστοί μιας θρησκείας προσμένουν τη λύτρωση στη ζωή μετά τον θάνατο, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως μετοχή στην αιωνιότητα ή ως σβήσιμο της ύπαρξης. Ειδικότερα στον Χριστιανισμό το βίωμα της σωτηρίας, της ακεραιότητας ξεκινάει στο παρόν και ολοκληρώνεται στα έσχατα. Ο καινούριος κόσμος του Θεού (Βασιλεία του Θεού) ξεκίνησε από την Ενανθρώπηση του Υιού του Θεού και θα ολοκληρωθεί, όταν "τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσιν Χριστός" (Κολ. 3, 11).
Τι συμβαίνει όμως με τους ανθρώπους που δε δέχονται την ύπαρξη του Θεού; Έχουν τη λέξη "λύτρωση" στο λεξικό τους;
Τι ακριβώς είναι η αθεΐα; Τι σημαίνει άρνηση ή απόρριψη του Θεού;
Μήπως μερικές φορές απορρίπτουν τους πιστούς και όχι τον Θεό;Ποιες είναι οι αξίες, οι πεποιθήσεις και οι ιδεολογίες που διαμορφώνονται στο χώρο της αθεΐας;
Υπάρχουν κοινά σημεία μεταξύ άθεων και θρησκευόμενων, και ειδικά των χριστιανών;
Μπορεί να υπάρξει μεταξύ τους διάλογος;
Κι ένα τελευταίο ερώτημα.
Μπορούν να υπάρχουν υπάρχουν θρησκευόμενοι άθεοι, ή ακόμη και χριστιανοί άθεοι;
1. Οι
έννοιες της απιστίας και της δυσπιστίας. Η αθεΐα ως κοσμοθεωρία και ως στάση ζωής.
Το σημερινό μας θέμα είναι ιδιαίτερο και απαιτεί να αναζητήσουμε τη σημασία της αθεΐας. Ειδικότερα χρειάζεται πρώτα να προβληματιστούμε αν η αθεΐα έχει σχέση με την απιστία ή τη δυσπιστία. Στη συνέχεια θα προσπαθήσουμε μέσα από τον στοχασμό μας και με τη βοήθεια των προτάσεων του Φακέλου Υλικού να γνωρίσουμε την αθεΐα ως κοσμοθεωρία και ως στάση ζωής.
Το σημερινό μας θέμα είναι ιδιαίτερο και απαιτεί να αναζητήσουμε τη σημασία της αθεΐας. Ειδικότερα χρειάζεται πρώτα να προβληματιστούμε αν η αθεΐα έχει σχέση με την απιστία ή τη δυσπιστία. Στη συνέχεια θα προσπαθήσουμε μέσα από τον στοχασμό μας και με τη βοήθεια των προτάσεων του Φακέλου Υλικού να γνωρίσουμε την αθεΐα ως κοσμοθεωρία και ως στάση ζωής.
Στις παρακάτω προτάσεις θα ήθελα να εκφράσετε τη θετική ή αρνητική στάση σας και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
«Πιστεύω ό,τι βλέπω και ό,τι δεν βλέπω δεν το πιστεύω».
«Με τόσο κακό στον κόσμο, δεν υπάρχει Θεός».
«Η έννοια του Θεού με εμποδίζει να ζήσω τη ζωή μου».
«Η θρησκεία είναι δημιούργημα του ανθρώπου».
«Ο Θεός έχει πεθάνει».
2. Συμπεριφορές και στάσεις ζωής που προσδιορίζονται από την επιλογή της αθεΐας.
Οι απόψεις στο παραπάνω ζήτημα είναι διαφορετικές. Ειδικότερα, η αθεΐα θεωρείται ως στάση ζωής που προκύπτει από την απιστία (=έλλειψη πίστης), ενώ ορισμένες φορές εκφράζεται ως δυσπιστία απέναντι στην ύπαρξη του Υπερβατικού ή ακόμη και ως ασυμφωνία εξαιτίας του κακού που θριαμβεύει. Ωστόσο, ορισμένες φορές η αθεΐα συνδέεται με την απομάκρυνση από την πίστη εξαιτίας των λαθών των θρησκευόμενων ανθρώπων.
Ωστόσο, κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει ότι η αθεΐα υπάρχει. Σε ποιες στάσεις και συμπεριφορές μπορεί να οδηγήσει η επιλογή της αθεΐας;
Έχετε κάτι υπόψη;
Το ζήτημα αυτό θα ανιχνεύσουμε μέσα από 4 κείμενα. Η κάθε ομάδα θα επιλέξει το κείμενό της (το ποίημα «Οι απόντες» του Γ. Θέμελη, «Κατακτητές» του Φρ. Νίτσε, μια συνέντευξη του Ρ. Ντόκινς κιένα απόσπασμα από το βιβλίο Αδελφοί Καραμαζόφ του Φ. Ντοστογιέφκυ). Αφού ο καθένας μόνος του σκεφτεί και γράψει τις σκέψεις του θα τις μοιραστεί με τα υπόλοιπα μέλη. Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα θα τοποθετηθεί απέναντι στο κείμενο που μελέτησε.
Παρακάτω ακολουθούν κάποια ερωτήματα, που ίσως βοηθήσουν τις αναζητήσεις μας:
Τι μου αρέσει;
Τι με ενοχλεί;
Ποια πρόταση με αγγίζει;
Ποια μου προκαλεί αντίδραση;
Επιπρόσθετα, μπορούμε να παρακολουθήσουμε το παρακάτω βίντεο και να το επεξεργαστούμε με τις ίδιες ερωτήσεις. Ο Stephen Hawking αναφέρει σύντομα ότι η δημιουργία του σύμπαντος δεν προϋποθέτει την ύπαρξη του Θεού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα διάφορα σχόλια παρακάτω. Τι είναι τελικά πίστη σε έναν Θεό και τη αθεΐα; Αν διαβάσει κανείς τα σχόλια, καταλήγει στη διαπίστωση ότι τα πράγματα είναι συγκεχυμένα!
Έχετε κάτι υπόψη;
Το ζήτημα αυτό θα ανιχνεύσουμε μέσα από 4 κείμενα. Η κάθε ομάδα θα επιλέξει το κείμενό της (το ποίημα «Οι απόντες» του Γ. Θέμελη, «Κατακτητές» του Φρ. Νίτσε, μια συνέντευξη του Ρ. Ντόκινς κιένα απόσπασμα από το βιβλίο Αδελφοί Καραμαζόφ του Φ. Ντοστογιέφκυ). Αφού ο καθένας μόνος του σκεφτεί και γράψει τις σκέψεις του θα τις μοιραστεί με τα υπόλοιπα μέλη. Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα θα τοποθετηθεί απέναντι στο κείμενο που μελέτησε.
Παρακάτω ακολουθούν κάποια ερωτήματα, που ίσως βοηθήσουν τις αναζητήσεις μας:
Τι μου αρέσει;
Τι με ενοχλεί;
Ποια πρόταση με αγγίζει;
Ποια μου προκαλεί αντίδραση;
Επιπρόσθετα, μπορούμε να παρακολουθήσουμε το παρακάτω βίντεο και να το επεξεργαστούμε με τις ίδιες ερωτήσεις. Ο Stephen Hawking αναφέρει σύντομα ότι η δημιουργία του σύμπαντος δεν προϋποθέτει την ύπαρξη του Θεού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα διάφορα σχόλια παρακάτω. Τι είναι τελικά πίστη σε έναν Θεό και τη αθεΐα; Αν διαβάσει κανείς τα σχόλια, καταλήγει στη διαπίστωση ότι τα πράγματα είναι συγκεχυμένα!
3. Θέσεις της
αθεΐας στις διάφορες μορφές της.
Οι συμπεριφορές και οι στάσεις ζωής που έχουν ως αφετηρία την αθεΐα ποικίλουν. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να τις διακρίνουμε στην αποστροφή του Θεού και του κόσμου, στην περιπέτεια για κάτι νέο, στην επιστημονική κυριαρχία και τη φιλοσοφίαπου αυτή προάγει, καθώς και στα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης, εκεί που ο άνθρωπος αρνείται όλον τον κόσμο.
Γ. "Για τον Φρόϋντ η θρησκεία έχει τις ρίζες της στην αδυναμία του ανθρώπου να αντιμετωπίσει τις εξωτερικές δυνάμεις της φύσης, αλλά και τα δικά του ένστικτα και αδυναμίες. Η θρησκεία παρουσιάζεται σε ένα πρώιμο στάδιο της ψυχοδιανοητικής ανάπτυξης, όταν ο άνθρωπος δεν είναι ακόμα έτοιμος να αντιμετωπίσει αυτές τις δυνάμεις με τη λογική. Αυτό που κάνει είναι είτε να τις απωθεί, είτε να προσπαθεί να τις 'ελέγξει' με άλλες αντισταθμιστικές συναισθηματικές δυνάμεις. Σ' αυτήν την διεργασία αναπτύσσεται η λεγόμενη 'αυταπάτη', η οποία βασίζεται στις προσωπικές εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας. Ο άνθρωπος, αντιμέτωπος με απειλητικές, ανεξέλεκτες και ακατανόητες δυνάμεις, φέρνει στο νου νου του εμπειρίες από την παιδική του ηλικία, στην οποία ένιωθε προστατευμένος από έναν πανίσχυρο πατέρα. Έναν πατέρα που θεωρούσε ισοδύναμο υπέρτατης σοφίας και δύναμης, ενώ για να κερδίσει την αγάπη και προστασία έπρεπε να υπακούει στις προσταγές του και να αποφεύγει να παρακούει τις απαγορεύσεις του. Επομένως, σύμφωνα με τον Φρόϋντ, η θρησκεία είναι μια επανάληψη των παιδικών εμπειριών, καθώς ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τους φόβους του με τον ίδιο τρόπο, όπως όταν ήταν παιδί, δηλαδή με την προσκόλληση σε έναν παντοδύναμο πατέρα".
Πηγή: http://falsefaith.blogspot.gr/2009/04/1.html
Οι συμπεριφορές και οι στάσεις ζωής που έχουν ως αφετηρία την αθεΐα ποικίλουν. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να τις διακρίνουμε στην αποστροφή του Θεού και του κόσμου, στην περιπέτεια για κάτι νέο, στην επιστημονική κυριαρχία και τη φιλοσοφίαπου αυτή προάγει, καθώς και στα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης, εκεί που ο άνθρωπος αρνείται όλον τον κόσμο.
Όμως, οι παραπάνω στάσεις και συμπεριφορές καθορίζονται από κάποιες συγκεκριμένες μορφές αθεΐας. Δε θα ήταν υπερβολή να θεωρήσει κανείς ότι οι μορφές αθεΐας ποικίλουν, όπως και οι θρησκευτικές παραδόσεις.
Ποιες είναι οι κυριότερες μορφές αθεΐας και ποιες οι θέσεις τους;
Το ζήτημα αυτό θα το ερευνήσουμε μέσα από τα αποσπάσματα του Φ.Μ. και τα παρακάτω.
Στη συνέχεια, τοποθετούμε κάθε κείμενο σε μια από τις κατηγορίες που θα σας δοθούν στο Φ.Ε..
Αποσπάσματα:
Α. «...η κριτική της θρησκείας είναι η προϋπόθεση για κάθε κριτική... Ο άνθρωπος που δεν θα έχει βρει στη φαντασμαγορική πραγματικότητα του ουρανού, όπου αναζητούσε έναν υπεράνθρωπο, παρά την αντανάκλαση του εαυτού του, δεν θα είναι πια διατεθειμένος να βρίσκει απλώς την ομοίωσή του, τον μη-άνθρωπο, εκεί όπου αναζητά, και υποχρεωτικά πρέπει να αναζητά, την αυθεντική του πραγματικότητα. Η βάση της αντιθρησκευτικής κριτικής είναι: ο άνθρωπος κάνει τη θρησκεία, όχι η θρησκεία τον άνθρωπο [...] «Η θρησκευτική αθλιότητα από τη μια μεριά είναι η έκφραση της πραγματικής αθλιότητας κι από την άλλη είναι διαμαρτυρία εναντίον της πραγματικής αθλιότητας. Η θρησκεία είναι ο στεναγμός της καταπιεσμένης πλάσης, η καρδιά ενός άκαρδου κόσμου, καθώς και το πνεύμα α-πνευματικών συνθηκών… Είναι το όπιο του λαού». Marx, Κ. (1978). Κριτική της Εγελιανής Φιλοσοφίας του Κράτους και του Δικαίου. Μτφρ. Μπ. Λυκούδης. Αθήνα: Παπαζήσης, σελ. 17
Β. «Ο Θεός είναι νεκρός. Εμείς οι χριστιανοί τον σκοτώσαμε... Τι είναι αγαθό; Αυτό που ανυψώνει στον άνθρωπο τη δίψα της δύναμης και τον κάνει ισχυρό στη θέληση για να αποκτήσει δική του δύναμη. Τι είναι κακό; Αυτό που προέρχεται από την αδυναμία. Γι' αυτό οι αδύνατοι και οι δυστυχισμένοι πρέπει να εξαφανίζονται. Αυτό πρέπει να είναι το πρώτο αξίωμα για την αγάπη του ανθρώπου προς τους ομοίους τον. Μονάχα έτσι ανυψώνεται ο άνθρωπος σε υπεράνθρωπο, που έχει προορισμό να εξαφανίσει όλους τους αδύνατους και μάλιστα χωρίς οίκτο και έλεος» .
(Απόσπασμα από τον «Υπεράνθρωπο» του Νίτσε από το βιβλίο των Θρησκευτικών της Β΄ Λυκείου, σελ. 194).
Κουίζ: Από αυτό το απόσπσμα μπορείτε να ανακαλύψετε ποιον ήρωα κόμικς έχουν εμπνευσθεί οι δημιουργοί του;
Γ. "Για τον Φρόϋντ η θρησκεία έχει τις ρίζες της στην αδυναμία του ανθρώπου να αντιμετωπίσει τις εξωτερικές δυνάμεις της φύσης, αλλά και τα δικά του ένστικτα και αδυναμίες. Η θρησκεία παρουσιάζεται σε ένα πρώιμο στάδιο της ψυχοδιανοητικής ανάπτυξης, όταν ο άνθρωπος δεν είναι ακόμα έτοιμος να αντιμετωπίσει αυτές τις δυνάμεις με τη λογική. Αυτό που κάνει είναι είτε να τις απωθεί, είτε να προσπαθεί να τις 'ελέγξει' με άλλες αντισταθμιστικές συναισθηματικές δυνάμεις. Σ' αυτήν την διεργασία αναπτύσσεται η λεγόμενη 'αυταπάτη', η οποία βασίζεται στις προσωπικές εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας. Ο άνθρωπος, αντιμέτωπος με απειλητικές, ανεξέλεκτες και ακατανόητες δυνάμεις, φέρνει στο νου νου του εμπειρίες από την παιδική του ηλικία, στην οποία ένιωθε προστατευμένος από έναν πανίσχυρο πατέρα. Έναν πατέρα που θεωρούσε ισοδύναμο υπέρτατης σοφίας και δύναμης, ενώ για να κερδίσει την αγάπη και προστασία έπρεπε να υπακούει στις προσταγές του και να αποφεύγει να παρακούει τις απαγορεύσεις του. Επομένως, σύμφωνα με τον Φρόϋντ, η θρησκεία είναι μια επανάληψη των παιδικών εμπειριών, καθώς ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τους φόβους του με τον ίδιο τρόπο, όπως όταν ήταν παιδί, δηλαδή με την προσκόλληση σε έναν παντοδύναμο πατέρα".
Δ. "Ο αθεϊστικός υπαρξισμός, τον οποίο εγώ εκπροσωπώ, παρουσιάζει μεγαλύτερη συνεκτικότητα, υποστηρίζει ότι αν ο Θεός δεν υπάρχει, υπάρχει τουλάχιστον ένα ον του οποίου η ύπαρξη προηγείται της ουσίας, ένα ον που υπάρχει πριν να μπορέσει να καθοριστεί από οποιαδήποτε έννοια, και αυτό το ον είναι ο άνθρωπος, ή ,όπως λέει ο Heidegger, η ανθρώπινη πραγματικότητα. Τι σημαίνει η ρήση ότι η ύπαρξη προηγείται της ουσίας; Σημαίνει ότι, πρώτα απ’ όλα, ο άνθρωπος υπάρχει, εμφανίζεται στο προσκήνιο και μόνο μεταγενέστερα προσδιορίζει ο ίδιος τον εαυτό του. [...] Ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα άλλο, παρά αυτό που κάνει για τον εαυτό του/ παρά το πώς αξιοποιεί τον εαυτό του . Αυτή είναι η πρώτη αρχή του υπαρξισμού. [...] Δεν υπάρχει τίποτα στον ουρανό. Ο άνθρωπος θα είναι ό,τι έχει σχεδιάσει να είναι. ‘Όχι ό,τι θα θελήσει να είναι." (Μετάφραση: Τσιμοπούλου Σταματίνα)
4. Διάλογοι
μεταξύ εκπροσώπων της θρησκείας και αθεϊστικών τάσεων και τα επιχειρήματά τους
εκατέρωθεν.
Οι μορφές της αθεΐας πηγάζουν από τις θεμελιώδεις θέσεις του κάθε εκπροσώπου. Οπωσδήποτε είναι λίγο δύσκολο να οριοθετήσουμε το στοχασμό του κάθε συγγραφέα από ένα απόσπασμα ή ακόμη κι από όλο το έργο του. Σε γενικές γραμμές τόσο σπουδαία φιλοσοφικά πνεύματα είναι αδικία να τα περιορίσει κανείς σε μια κατηγορία. Ωστόσο, εδώ το κάναμε για καθαρά μεθοδολογικούς λόγους και για να γνωρίσουμε τις μορφές της αθεΐας.
Ειδικότερα, θα μπορούσαμε να τις διακρίνουμε στην ανθρωπιστική αθεΐα, την κοινωνικοπολιτική, τη μηδενιστική, την επιστομονική,του υπαρξισμού κλπ.
Ωστόσο, ένα από τα αρχικά μας ερωτήματα δεν έχει απαντηθεί ακόμη.
Μπορεί να υπάρξει διάλογος μεταξύ πιστών και άθεων; Ποιες μπορεί να είναι οι προϋποθέσεις ενός τέτοιου διαλόγου;
Τα ερωτήματα αυτά θα τα ανιχνεύσουμε μέσα από το ακόλοθο θέμα συζήτησης: «Σημεία διαλόγου μεταξύ χριστιανών και άθεων».
Αν θέλετε κάποια έμπνευση ή βοήθεια για τα επιχειρήματά σας, μπορείτε να μελετήσετε τα κείμενα στις σελίδες 43-44 και να υπογραμμίσετε τα βασικά σημεία τους.
Για όσες και όσους έχουν διάθεση και χρόνο εκτός σχολείου μπορούν να παρακολουθήσουν το ακόλουθο βίντεο με τη συζήτηση ενός ιερέα με έναν άθεο.
Τελικά, είναι τόσα πολλά αυτά που χωρίζουν τους πιστούς από τους άθεους;
Οι μορφές της αθεΐας πηγάζουν από τις θεμελιώδεις θέσεις του κάθε εκπροσώπου. Οπωσδήποτε είναι λίγο δύσκολο να οριοθετήσουμε το στοχασμό του κάθε συγγραφέα από ένα απόσπασμα ή ακόμη κι από όλο το έργο του. Σε γενικές γραμμές τόσο σπουδαία φιλοσοφικά πνεύματα είναι αδικία να τα περιορίσει κανείς σε μια κατηγορία. Ωστόσο, εδώ το κάναμε για καθαρά μεθοδολογικούς λόγους και για να γνωρίσουμε τις μορφές της αθεΐας.
Ωστόσο, ένα από τα αρχικά μας ερωτήματα δεν έχει απαντηθεί ακόμη. Μπορεί να υπάρξει διάλογος μεταξύ πιστών και άθεων; Ποιες μπορεί να είναι οι προϋποθέσεις ενός τέτοιου διαλόγου;
Τα ερωτήματα αυτά θα τα ανιχνεύσουμε μέσα από το ακόλοθο θέμα συζήτησης: «Σημεία διαλόγου μεταξύ χριστιανών και άθεων».
Αν θέλετε κάποια έμπνευση ή βοήθεια για τα επιχειρήματά σας, μπορείτε να μελετήσετε τα κείμενα στις σελίδες 43-44 και να υπογραμμίσετε τα βασικά σημεία τους.
Για όσες και όσους έχουν διάθεση και χρόνο εκτός σχολείου μπορούν να παρακολουθήσουν το ακόλουθο βίντεο με τη συζήτηση ενός ιερέα με έναν άθεο.
Τελικά, είναι τόσα πολλά αυτά που χωρίζουν τους πιστούς από τους άθεους;
5. Η
αμφιβολία ως στοιχείο της πίστης.
Η αναζήτηση της αλήθειας, το βίωμα της ελευθερίας, η ευθύνη και η αλληλεγγύη μπορεί να είναι ορισμένά κοινά σημεία για την έναρξη ενός γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου.
Βέβαια, από την πλευρά των πιστών και ειδικά των χριστιανών δε χρειάζεται καμία απολογητική ή προσβολή ή ακόμη φόβος.
Αυτό που πρέπει να έχουν κατά νου είναι μήπως και η αμφιβολία αποτελεί ένα στοιχείο της πίστης;
Εσείς τι λέτε; Για να ολοκληρώσουμε τη σημερινή μας αναζήτηση, θα ήθελα να τοποθετηθείτε απέναντι στην ακόλουθη φράση: «πιστεύω, Κύριε, βοήθει μου τη απιστία» (Μκ 9, 24).
Επίσης, αν θέλετε, η κάθε ομάδα μπορεί να εντάξει τη φράση αυτή σε μια δική της ιστορία και να γράψει την αρχή ή τη μέση ή το τέλος της ιστορίας ή του σεναρίου αυτού.
Επίλογος
Στην ανάρτηση αυτή προσεγγίσαμε σε γενικές γραμμές το θέμα της αθεΐας και εξετάσαμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά της. Βέβαια, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι οι προϋποθέσεις και η καλή διάθεση για έναν γόνιμο διάλογο μεταξύ πιστών και άθεων.
Σχετικά με αυτό το θέμα, ο Δημήτρης Φ. από το Β7 μου έστειλε την παρακάτω φωτογραφία.
Τι σκέφτεστε σχετικά με το θέμα μας;
Ειδικά για τους χριστιανούς θα ήθελα να σημειώσω ότι η αμφιβολία πολλές φορές είναι κινητήρια δύναμη για το πιο έντονο βίωμα της πίστης, ως σχέσης εμπιστοσύνης, προς τον Θεό.
Ωστόσο, κλείνοντας αυτή την ανάρτηση, σκέφτομαι μου έρχονται ξανά τα λόγια του μεγάλου θεολόγου-φιλοσόφου Nikolai Berdayief:
Εσείς τι σκέφτεστε;
Με την αθεΐα, ολοκληρώσαμε μια σειρά αναρτήσεων που ποικιλοτρόπως προσέγγισαν την έννοια "Θεός". Ειδικότερα, ασχοληθήκαμε με την αποκάλυψη του Θεού, τη δημιουργία ως ένδειξη της ύπαρξης του θεού και τη σχέση της πίστης και της επιστήμης, το βίωμα που οδηγεί στη λύτρωση καθώς και με ορισμένες μορφές αθεΐας, ακόμη και χριστιανικής προέλευσης.
Στις επόμενες αναρτήσεις μας για τη Β΄ Λυκείου, θα εξετάσουμε την έννοια της "Θρησκείας". Στην αναζήτησή μας θα μας βοηθήσει η εξερεύνηση των ακόλουθων εννοιών: ιερότητα, ανταμοιβή, παράδοση, μύηση, ιεροσύνη/ιερατείο.
Για να δείτε μια παλιότερη επί του θέματος ανάρτηση, ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
Η αναζήτηση της αλήθειας, το βίωμα της ελευθερίας, η ευθύνη και η αλληλεγγύη μπορεί να είναι ορισμένά κοινά σημεία για την έναρξη ενός γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου.Βέβαια, από την πλευρά των πιστών και ειδικά των χριστιανών δε χρειάζεται καμία απολογητική ή προσβολή ή ακόμη φόβος.
Αυτό που πρέπει να έχουν κατά νου είναι μήπως και η αμφιβολία αποτελεί ένα στοιχείο της πίστης;
Εσείς τι λέτε; Για να ολοκληρώσουμε τη σημερινή μας αναζήτηση, θα ήθελα να τοποθετηθείτε απέναντι στην ακόλουθη φράση: «πιστεύω, Κύριε, βοήθει μου τη απιστία» (Μκ 9, 24).
Επίσης, αν θέλετε, η κάθε ομάδα μπορεί να εντάξει τη φράση αυτή σε μια δική της ιστορία και να γράψει την αρχή ή τη μέση ή το τέλος της ιστορίας ή του σεναρίου αυτού.
Επίλογος
Στην ανάρτηση αυτή προσεγγίσαμε σε γενικές γραμμές το θέμα της αθεΐας και εξετάσαμε κάποια βασικά χαρακτηριστικά της. Βέβαια, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι οι προϋποθέσεις και η καλή διάθεση για έναν γόνιμο διάλογο μεταξύ πιστών και άθεων.Σχετικά με αυτό το θέμα, ο Δημήτρης Φ. από το Β7 μου έστειλε την παρακάτω φωτογραφία.
Τι σκέφτεστε σχετικά με το θέμα μας;
Ειδικά για τους χριστιανούς θα ήθελα να σημειώσω ότι η αμφιβολία πολλές φορές είναι κινητήρια δύναμη για το πιο έντονο βίωμα της πίστης, ως σχέσης εμπιστοσύνης, προς τον Θεό.
Ωστόσο, κλείνοντας αυτή την ανάρτηση, σκέφτομαι μου έρχονται ξανά τα λόγια του μεγάλου θεολόγου-φιλοσόφου Nikolai Berdayief:
«Η φοβερότερη μορφή αθεΐας σίγουρα δεν είναι αυτή που εμφανίζεται στον στρατευμένο και παράφορο αγώνα εναντίον της ιδέας του ίδιου του Θεού, αλλά αυτή που εμφανίζεται στην αθεΐα της πρακτικής ζωής, στην αδιαφορία και στην ψυχρότητα. Αυτή τη μορφή αθεΐας συχνά τη συναντάμε στους κατ’ όνομα χριστιανούς. Η παράφορη εξέγερση και πάλη κατά του Θεού μπορεί να οδηγήσουν σε περισσότερο φως και σε υψηλότερη μορφή θρησκευτικής σκέψης. Η αθεΐα ακόμη μπορεί να είναι και εξυπηρετική… μπορεί να είναι ένα μέσο αποκαθαρμού και απελευθέρωσης από δουλικές αντιλήψεις περί Θεού οι οποίες είναι παραμορφώσεις του κοινωνιομορφισμού. Η αγανάκτηση που οι χριστιανοί δείχνουν έναντι των αθεϊστών και της στρατευμένης αθεΐας, συχνά είναι ευτελής διότι είναι δικές τους παραμορφωμένες αντιλήψεις για το Θεό και ο δικός τους άθεος βίος που προκαλούν αυτή την αθεΐα. Απέδωσαν στο Θεό τις χειρότερες ιδιότητες: αυτοϊκανοποίηση, ανόητη εμμονή, θηριωδία και αγάπη για την πιο χαμηλή υποταγή». (Berdayief, Ν. (1967). Αλήθεια και Αποκάλυψη. Εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις Χρήστου Μαλεβίτση. Αθήνα: Δωδώνη, σελ. 149)
Με την αθεΐα, ολοκληρώσαμε μια σειρά αναρτήσεων που ποικιλοτρόπως προσέγγισαν την έννοια "Θεός". Ειδικότερα, ασχοληθήκαμε με την αποκάλυψη του Θεού, τη δημιουργία ως ένδειξη της ύπαρξης του θεού και τη σχέση της πίστης και της επιστήμης, το βίωμα που οδηγεί στη λύτρωση καθώς και με ορισμένες μορφές αθεΐας, ακόμη και χριστιανικής προέλευσης.
Στις επόμενες αναρτήσεις μας για τη Β΄ Λυκείου, θα εξετάσουμε την έννοια της "Θρησκείας". Στην αναζήτησή μας θα μας βοηθήσει η εξερεύνηση των ακόλουθων εννοιών: ιερότητα, ανταμοιβή, παράδοση, μύηση, ιεροσύνη/ιερατείο.
Για να δείτε μια παλιότερη επί του θέματος ανάρτηση, ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου