Μια σύγχρονη Οδύσσεια

Γράφει η Παπαζαχαρίου Γεωργία-Στυλιανή

Φοιτήτρια Φιλολογίας ΑΠΘ

Από αρχαιοτάτων χρόνων η έννοια του Έλληνα, συνδέεται με αυτή της Φιλοξενίας και όχι μόνο. Διαβάζοντας κανείς την Οδύσσεια του Ομήρου, δεν θα δυσκολευτεί να εντοπίσει χωρία στα οποία διαφαίνεται αυτό το εθιμοτυπικό ή και όρους που συνδέονται με αυτό.

 Το τυπικό της Ομηρικής φιλοξενίας, ξεκινούσε με τη θερμή υποδοχή του ξένου από τον «ξενιστή» (δηλ. αυτόν που παρείχε φιλοξενία), ενώ ακολουθούσε μια σειρά περιποιήσεων εκ των οποίων τα κύρια ήταν το λουτρό και η προσφορά φαγητού. Ο ξενιστής είχε το δικαίωμα να πληροφορηθεί από τον φιλοξενούμενο για την ταυτότητα του, μόνο αφότου του είχε καλύψει τις βασικές του ανάγκες. Έπειτα, καλούνταν να εκπληρώσει τις υπόλοιπες επιθυμίες του, όσο το δυνατόν καλύτερα. Μάλιστα, η κακή μεταχείριση του ξένου ή η άρνηση φιλοξενίας του θεωρούνταν ύβρις. Επιπρόσθετα, ο ξενιστής είχε την υποχρέωση να προσφέρει στον ξένο τα απαραίτητα εφόδια, για να ολοκληρώσει με ασφάλεια το ταξίδι του, καθώς και δώρα που επισφράγιζαν τη νέα τους φιλία.

 Αυτό που αξίζει να συζητηθεί βάσει ενός τέτοιου εθιμοτυπικού, είναι πόσο διαχρονική είναι (ή θα έπρεπε να είναι) η αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων, χωρίς να περιορίζεται από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Άλλωστε ο «πολύπλαγκτος»Οδυσσέας, ως πρότυπο του περιπλανώμενου ανθρώπου, στη διάρκεια των ταξιδιών του, φιλοξενήθηκε τόσο από θνητούς όσο και από θεούς. Επίσης μια τέτοια στάση απέναντι στο ξένο και το διαφορετικό, μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για κάθε νεοέλληνα και ευρύτερα για τον σύγχρονο άνθρωπο.

 Στη σύγχρονη κοινωνία δεν λείπουν οι «περιπλανώμενοι» που φτάνουν στην πόρτα μας. Χιλιάδες πρόσφυγες, παλεύουν καθημερινά στη δική τους Οδύσσεια, επιζητώντας ένα στήριγμα. Εμείς με τη σειρά μας, καλούμαστε να γίνουμε ξενιστές τους, αποδεικνύοντας έμπρακτα ποιες αξίες συνιστούν τον Έλληνα καθώς και το Ανθρωπιστικό πνεύμα. Ακόμη, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες αντιδράσεις μερικών ελληνικών σχολείων να μην δέχονται τα προσφυγόπουλα, καλό θα ήταν να τονιστεί ότι η εκπαίδευση είναι από τα σημαντικότερα εφόδια που οφείλουμε να παρέχουμε στους «περιπλανώμενους» της χώρας μας, για τη συνέχεια του ταξιδιού τους.

 Ολοκληρώνοντας, το γεγονός ότι η φιλοξενία υπάρχει ριζωμένη στην παράδοση μας, βρίσκεται εκεί για να μας υπενθυμίζει ότι οι διαπολιτισμικές αλληλεπιδράσεις, δεν αποτελούν αλλοίωση του πολιτισμού αλλά εξέλιξη των εκάστοτε λαών, καταλήγοντας σε σχέσεις φιλίας μεταξύ των ανθρώπων.

***

Σημείωση του διαχειριστή του ιστολογίου.

Το άρθρο αυτό είναι της Γεωργίας Παπαζαχαρίου, παλιάς μου μαθήτριας και νυν συναδέλφισσας και ανερχόμενης επιστημόνισσας. Η χαρά είναι διπλή, τόσο για την υπέροχη γραφή της, μεστή νοημάτων και προβληματισμών για το "τώρα" της πλουραλιστικής κοινωνίας, όσο και για το γεγονός ότι αυτό το κείμενο μου το έστειλε για να δημοσιευθεί αποκλειστικά στο ιστολόγιο "Η τέχνη του θεολογείν".

Από αυτή τη θέση θα ήθελα να την συγχαρώ, να την ευχαριστήσω και της ευχηθώ καλή δύναμη στη δημιουργική της πορεία στον κόσμο της συγγραφής και της φιλοσοφίας.

Τέλος χαίρομαι που οι παλιοί μαθητές/μαθήτριες προοδεύουν, αλλά δε ξεχνούν τις συναντήσεις μας στα πλαίσια της θρησκευτικής εκπαίδευσης!!!