Πίστη και Επιστήμη - Κείμενα θεολογικού στοχασμού των μαθητών/μαθητριών της Β΄ Λυκείου

 Οι μαθητές/μαθήτριες του της Β΄ Λυκείου του 1ου Πρότυπου Λυκείου Θεσσαλονίκης "Μανόλης Ανδρόνικος" στοχάζονται, ερευνούν, συζητούν και γράφουν για το θέμα της θρησκείας με την επιστήμη.

Η σχέση της θρησκείας και της επιστήμης 

Μέσα από τους συλλογισμούς μιας έφηβης:

Δεν βλέπω τον λόγο για τον οποίο λόγο θα πρέπει να διαλέξω μεταξύ των θρησκευτικών μου πεποιθήσεων και την εμπιστοσύνη μου την επιστήμη και δεν κατανοώ γιατί να υποχρεούμαι να απολογηθώ ή να εξηγήσω περαιτέρω σχετικά με αυτές. Θεωρώ τον εαυτό μου άτομο που στηρίζεται περισσότερο στα συναισθήματα και το ένστικτο του παρά στη “κοινή λογική” όμως στη συζήτηση του θέματος θρησκείας , επιστήμης ίσως να μη χρειάζεται να κάνω αυτόν το διαχωρισμό. Το έτος 2021 η θρησκεία δεν είναι η πλέον δημοφιλέστερη πηγή ένωσης των ανθρώπων και εκπαίδευσης της κοινωνίας. Αυτά τα προνόμια τουλάχιστον το δεύτερο κατέχει περισσότερο η επιστήμη. Ζούμε σε μια εποχή που κοιτάει κατάματα το μέλλον και στηρίζεται στη τεχνολογική εξέλιξη. Αλλά από την άλλη η αίγλη και η ασφάλεια της παράδοσης δεν έχουν χαθεί. Δεν μπορεί άλλωστε να λείπει από έναν λαό που επιθυμεί να είναι δεμένος με τις ρίζες του και ό,τι πρεσβεύει. Ίσως αυτή να μην είναι καν η πτυχή της συζήτησης που θα ήταν επιθυμητό να συζητηθεί όμως θεωρώ ότι σε πολλά θέματα η κάποια αποστασιοποιηση του καθενός και από τα δύο του δίνει στην επιλογή να ζει απολαμβάνοντας τις αρετές αυτών. Η θρησκεία δείχνει τον ηθικό κόσμο , διδάσκει για μια πίστη , δεν είναι ούτε νόμος ούτε μπορεί να αποδειχθεί με μαθηματικα και από την άλλη η επιστήμη έχει όλες τις δυνατότητες εξελιξης χωρις να προσπαθεί συνεχώς να διαφοροποιηθεί και να ορίζεται εχθρός της θρησκείας. Με τη σωστή καθοδήγηση και την ανοιχτοσύνη που οφείλουμε να κατέχουμε μπορούμε να βρούμε στην ισορροπία μεταξύ των δύο και να δούμε οτι στη πραγματικότητα είναι δύο διαφορετικά μέλη της ταυτότητας μας που δεν αναιρούν το ένα το άλλο.

Επιστήμη και Θρησκεία: ποια είναι η σχέση τους;

Συχνά οι έννοιες αυτές συγχέονται και αντιπαρατάσσονται, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις και μεγάλες συγκρούσεις. Οι μεν προσπαθούν να «ακυρώσουν» την ύπαρξη του Θεού, οι δε θεωρούν την επιστήμη «σατανική» και αναληθής. Στην πραγματικότητα όμως η σύγκριση αυτή είναι ανούσια. Και ο λόγος; Τα ερωτήματα που θέτουν και προσπαθούν να απαντήσουν οι δύο αυτοί κόσμοι είναι εντελώς διαφορετικά. Η θρησκεία ερευνά το ποίος και γιατί δημιούργησε τον κόσμο, ποίος είναι ο σκοπός του, ενώ η επιστήμη αναζητά εξηγήσεις για το πώς φτιάχτηκε ο κόσμος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανεξαρτησίας των δύο αυτών αντικειμένων, είναι οι επιστήμονες, οι οποίοι, εκτός από την ερευνά τους, πιστεύουν παράλληλα και σε κάποια θρησκεία. Έτσι αποδεικνύεται ότι, εφόσον δεν υπάρχει φανατισμός, επιστήμη και θρησκεία μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά, χωρίς να επηρεάζονται αρνητικά μεταξύ τους (δηλαδή μειώνοντας την αξία τους, η μια να υποβαθμίζει την άλλη), αλλά και ταυτοχρόνως να βοηθήσουν η μια την άλλη στην εξέλιξη τους. Φυσικά, δεν είναι απαραίτητο, ούτε αναγκαστικό να πιστεύει κανείς σε κάποια ανώτερη δύναμη. Το σημαντικό είναι να μπορούμε να συζητάμε με ανθρώπους, που έχουν διαφορετικές απόψεις, να τους ακούμε και να τους σεβόμαστε, ακόμα και αν δεν συμφωνούμε με όλες τις πεποιθήσεις τους.

Κ.Π.

Χριστιανισμός-επιστήμη: η αλληλεπίδρασή τους

Ποια είναι η σχέση μεταξύ Χριστιανισμού και επιστήμης; Άραγε η εξέλιξη των επιστημών έχει οδηγήσει σε υποβάθμιση της θρησκείας; Για να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα θα πρέπει πρώτα να διαχωριστούν οι τομείς οι οποίοι απασχολούν γενικά τη θρησκεία, άρα και τον Χριστιανισμό, και την επιστήμη. Η πρώτη αναζητά τον δημιουργό του κόσμου, καθώς και τα αίτια που πυροδότησαν τη δημιουργία του, ενώ η δεύτερη τον τρόπο και τον χρόνο δημιουργίας του κόσμου. Επομένως, αρχικά, δεν φαίνεται κάποια σύνδεση μεταξύ των δύο πεδίων.

Στην πραγματικότητα, όμως, ο ένας τομέας επηρεάζει τον άλλο και επαφίεται στον άνθρωπο το κατά πόσο αυτή η επιρροή θα είναι θετική ή αρνητική. Βασική προϋπόθεση για την συνύπαρξη και αλληλοβοήθεια, τη θετική δηλαδή αλληλεπίδραση, Χριστιανισμού-επιστήμης είναι η εξάλειψη κάθε δείγματος φανατισμού. Έτσι το ένα πεδίο θα δέχεται τις ανακαλύψεις του άλλου και ίσως να βασιστεί σε αυτές σε δική του έρευνα. Αυτό ισχύει ακόμα και στις μέρες μας με την ραγδαία ανάπτυξη των επιστημών. Μάλιστα πολλές φορές η θρησκεία ωφελείται από την επιστήμη, διότι με τις ανακαλύψεις της δεύτερης ενισχύεται ο θαυμασμός απέναντι στον Θεό και στις ικανότητές του, αφού, ακόμα και με τη γνώση του τρόπου στη διάθεσή μας, δεν είμαστε ικανοί να αντιγράψουμε τα έργα Του.

Προσωπικά θεωρώ απαραίτητη τη συσχέτιση Χριστιανισμού-επιστήμης, και ειδικά τη συνεργασία τους. Η θρησκεία καλύπτει τον συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων, τους δίνει το νόημα της ύπαρξης και την ικανοποίηση ότι υπάρχει μια ανώτερη δύναμη που τους προστατεύει. Αντίθετα, η επιστήμη στοχεύει στη λογική, αντισταθμίζοντας το συναίσθημα. Είναι, επομένως, απολύτως αναγκαία η συνεργασία των δύο πεδίων, προκειμένου να διατηρηθούν οι ισορροπίες, να έχουμε και τα ψυχικά, αλλά και τα γνωσιακά εφόδια για να συνεχίσουμε.

Δ.Π.