Επίσκεψη στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης και τη Συναγωγή

Στο πλαίσιο του μαθήματος των Θρησκευτικών οι μαθητές/μαθήτριες της Β΄ Λυκείου του 1ου Πρότυπου Λυκείου Θεσσαλονίκης "Μανόλης Ανδρόνικος" επισκέφτηκαν το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης και τη Συναγωγή την 1η Δεκεμβρίου 2022.

Στο Εβραϊκό Μουσείο οι μαθητές/μαθήτριες γνώρισαν την ιστορική παρουσία της Ισραηλιτικής Κοινότητας στη Θεσσαλονίκη, την πολιτισμική της προσφορά και τη δυναμική που προσέδωσε στην προαγωγή του πολιτισμού. Βίωσαν έντονα μέσα από τα εκθέματα και τους ειδικά διαμορφωμένους χώρους τον φόβο  του διωγμού και της εξολόθρευσης, τον πόνο του θανάτου αλλά και την ελπίδα και δίψα της αναδιοργάνωσης της κοινότητας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην αίθουσα με τα ονόματα των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, σε ορισμένους/ορισμένες μαθητές/μαθήτριες δόθηκε η ευκαιρία να εντοπίσουν προγόνους, ονόματα και την οικογενειακή ιστορία.

Στη συνέχεια επισκέφτηκαν τη συναγωγή, όπου  γνώρισαν το ιστορικό της Συναγωγής, πληροφορήθηκαν για τις διάφορες συναγωγές της πόλης, που πλέον δεν υπάρχουν, και έμαθαν για τα ιουδαϊκά λατρευτικά σύμβολα, τη διδασκαλία και τις ποικίλες ιουδαϊκές θρησκευτικές και πολιτιστικές παραδόσεις.

Έπειτα οι μαθητές/μαθήτριες έθεσαν πολλά ερωτήματα σχετικά με την ισραηλιτική θρησκεία και την τοπική κοινότητα. Στο τέλος ακολούθησε συζήτηση σχετικά με τα παραπάνω θέματα καθώς και για τον ζωντανό διαθρησκειακό διάλογο διάλογο της Ισραηλιτικής με τις Χριστιανικές Κοινότητες στην πόλη της Θεσσαλονίκης. 

Η περιήγηση ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη των μαθητών/μαθητριών στο Μνημείο Ολοκαυτώματος στην Πλατεία Ελευθερίας.

Η εκδρομή διοργανώθηκε από τη φιλόλογο καθηγήτρια κα Βασιλική Γκράτζιου, τον καθηγητή αγγλικής φιλολογίας κα Γιάννη Μωϋσίδη και τον θεολόγο καθηγητή κ. Νικόλαο Τσιρέβελο.

Ορισμένοι μαθητές/μαθήτριες σε ρόλο περιηγητή/περιηγήτριας δημοσιογράφου αποτυπώνουν σε κείμενα και φωτογραφίες αυτή την εμπειρία. 

"Η επίσκεψή μας στην Εβραϊκή συναγωγή και το Εβραϊκό μουσείο ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Με την περιήγηση μας στο μουσείο ήρθαμε σε επαφή με την ιστορία της Εβραϊκής κοινότητας της πόλης μας. Λάβαμε πολύτιμη γνώση σχετικά με τη σημαντική παρουσία της στην Θεσσαλονίκη και αποκτήσαμε μια καινούργια οπτική στο ιστορικό γεγονός του ολοκαυτώματος, εστιάζοντας στο πως αυτό πραγματώθηκε στον τόπο μας. Με αυτή, λοιπόν, τη δραστηριότητα συνειδητοποιήσαμε τη ματαιότητα του αντισημιτισμού και αναθεωρήσαμε σχετικά με στερεότυπα και προκαταλήψεις που ενδεχομένως τρέφαμε."

Β.Χ.

Τα εκθέματα του Εβραϊκού Μουσείου με ταξίδεψαν στις εποχές που αποτύπωναν. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε το μένος των Γερμανών να αφανίσουν τους Εβραίους. Επίσης με απογοήτευσε το γεγονός ότι Έλληνες Ορθόδοξοι λεηλάτησαν τις περιουσίες των Εβραίων, ενώ ήταν παρήγορο ότι κάποιοι τις επέστρεψαν ή έκρυψαν Εβραίους στα σπίτια τους. Εξάλλου με εντυπωσίασε το γεγονός ότι υπήρχαν πάρα πολλές συναγωγές σε όλη την πόλη της Θεσσαλονίκης, όπως επίσης ότι οι Εβραίοι Θεσσαλονικείς προέρχονταν από διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. Ενδιαφέρον είχαν οι γιορτές των Εβραίων και ο τρόπος εορτασμού τους στην πόλη μας, γιατί δυστυχώς η εβραϊκή κοινότητα είναι πλέον μικρή"

Α.Κ.

"Πραγματικά ήταν ένα ξεχωριστό μέρος. Ήταν η πρώτη φορά που επισκέφτηκα τη Συναγωγή και το Εβραϊκό Μουσείο. Αν και είχα δει φωτογραφίες, είναι διαφορετική η αίσθηση της επίσκεψης. Το Εβραϊκό Μουσείο είχε τη μελαγχολική αίσθηση μιας παλιάς ιστορίας πόνου και εξόντωσης. Μας μύησε σε εκείνη την εποχή και μετέφερε τα αισθήματα της οδύνης. Το αξιοσημείωτο είναι ότι ο χώρος του μουσείου καλλιεργεί την ενσυναίσθηση μέσα από την αποτύπωση του τρόπου ζωής της σύγχρονης ισραηλιτικής κοινότητας. Όσον αφορά τη Συναγωγή, είχε μια ιστορική ευστοχία. Μάθαμε την ιστορία της πόλης μας μέσα από την ιστορία της ισραηλιτικής θρησκευτικής κοινότητας. Μάθαμε για τις διάφορες συναγωγές και τη λατρεία των Ισραηλιτών. Και οι δύο χώροι που επισκεφτήκαμε πέτυχαν να αναδείξουν την πολιτισμική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης, η οποία δυστυχώς φθίνει..."

Κ.Γ.

"Στη Συναγωγή με εντυπωσίασε η απλότητα. Δεν είναι βαρύγδουπα διακοσμημένη, όπως οι Χριστιανικές Εκκλησίες. Το Μουσείο μου άρεσε πολύ, γιατί παρουσίαζε δυναμικά την ιστορία των Ισραηλιτών αλλά ταυτόχρονα μαθαίναμε την ιστορία της πόλης μας. Οι αίθουσες που ήταν αφιερωμένες στο Ολοκαύτωμα ήταν ανατριχιαστικές. Ειδικά όταν διαβάσαμε τα ονόματα των συμπατριωτών μας Εβραίων που χάθηκαν, νιώσαμε περισσότερο τη φρίκη και την οδύνη και έτσι καλλιεργήσαμε περισσότερο την ενσυναίσθηση".

Ε.Α.

"Στη συναγωγή αισθάνθηκα να βρίσκομαι σε ένα φιλικό περιβάλλον, σαν να είμαι σε σπίτι. Μου άρεσε πολύ, που ήταν αντικρυστά τα καθίσματα, αν και διαφωνώ γενικά με τον διαχωρισμό σε καθίσματα αντρών και γυναικών. Το Εβραϊκό Μουσείο ήταν άριστα δομημένο. Μάθαμε για τον ισραηλιτικό πολιτισμό από τις συνταγές, την τέχνη και την κουλτούρα μέχρι την πρόσφατη οδυνηρή ιστορία της ισραηλιτικής κοινότητας Θεσσαλονίκης. Με εντυπωσίασε το έργο τέχνης στην αίθουσα του Ολοκαυτώματος, όπου έδινε το μήνυμα ότι οι Εβραίοι και άλλοι άνθρωποι θεωρήθηκαν από τους Ναζί ότι δεν έχουν καμία αξία. Ήταν τρομακτικό που διαβάζαμε τα ονόματα των ανθρώπων και των παιδιών και των βρεφών. Δεν ήταν μόνο αριθμοί αλλά άνθρωποι και πραγματικά μου έφερε λύπη αυτή η κατάσταση. Έμαθα πολλά πράγματα για το Ολοκαύτωμα βιωματικά".

Ν.Β.

Η επίσκεψη έθιξε σημαντικά θέματα της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Το Εβραϊκό Μουσείο μας ταξίδεψε στη ζωή των συμπολιτών μας Ισραηλιτών και μας δίδαξε το μήνυμα της ζωής"

Μ.Κ.

Οι φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο των μαθητών/μαθητριών.