Συνομιλώντας με τον ιερέα της ενορίας μας

Πατέρας Νεκτάριος Κάνιας: «Η αγάπη είναι ο παράγοντας που θα κρατήσει μια σχέση, όπως και η αγάπη για τον Θεό θα στηρίξει μια ζωή».

«Ο άνθρωπος πρέπει να αναζητήσει μια “πυξίδα” στην ζωή του. Για μας η “πυξίδα” αυτή είναι ο Θεός και η αγάπη για τον συνάνθρωπο»

Την Τρίτη 26 Μαρτίου και στα πλαίσια του Μαθήματος των Θρησκευτικών, οι μαθητές/μαθήτριες του Β3 του Βενετοκλείου 1^ου Λυκείου Ρόδου είχαμε τη χαρά να συναντήσουμε τον πατέρα Νεκτάριο Κάνια στην ενορία των Αγίων Αναργύρων Ρόδου. Ο πατέρας Νεκτάριος μας υποδέχτηκε με θέρμη και με ευχαρίστηση δέχτηκε να απαντήσει στα ερωτήματά μας. Από αυτή τη θέση τον ευχαριστούμε θερμά για τη φιλοξενία και κυρίως για την ειλικρίνεια στις απαντήσεις και την Αλήθεια που μας μετέδωσε. Στη συνέχεια απομαγνητοφωνήσαμε τις απαντήσεις και τις μεταφέρουμε με δικά μας λόγια.

Το πρώτο ερώτημα που θέσαμε είναι, αν χρειάζεται κάποιες ιδιαίτερες σπουδές για να γίνει  κάποιος ιερέας. Ο πατέρας Νεκτάριος τόνισε ότι τυπικά δεν χρειάζονται διότι ο επίσκοπος κρίνει το εάν και το πότε κάποιος είναι έτοιμος να γίνει παπάς, αν έχει δηλαδή αυτό το ιδιαίτερο χάρισμα. Στις μέρες μας όμως θεωρεί πως χρειάζεται να έχει ο κάθε παπάς κάποιες βασικές σπουδές έτσι, ώστε να μπορεί να βρίσκεται στο ίδιο μορφωτικό επίπεδο με τα άτομα της ενορίας του. Θεωρεί όμως ότι ο ιερέας δεν είναι μόνο γνώσεις αλλά και άσκηση. Ο ίδιος αποφοίτησε από ιερατική αλλά και  τη θεολογική σχολή.

Έπειτα ρωτήσαμε, γιατί οι ιερείς αλλάζουν όνομα μετά τη χειροτονία και αν  είναι υποχρεωτικό; Ο πατέρας μας απάντησε ότι δεν είναι υποχρεωτικό ωστόσο πολλοί το κάνουν για να δηλώσουν ένα καινούργιο ξεκίνημα. Αυτό κυρίως συμβαίνει στους μοναχούς. Εγώ για παράδειγμα διατήρησα το κοσμικό μου όνομα.

            Ένα άλλο ερώτημα που μας απασχολούσε είναι γιατί ένας έγγαμος ιερέας δεν μπορεί να γίνει επίσκοπος; Η απάντηση που λάβαμε είναι ότι ένας έγγαμος ιερέας έχει πολλές υποχρεώσεις και πρέπει να αφιερώνει πολύ χρόνο στην οικογένεια του. Και έτσι δεν μπορεί να αφιερωθεί πλήρως στο έργο της εκκλησιάς.

Στη συνέχεια ακολούθησαν πιο προσωπικές ερωτήσεις. Έτσι ο πατέρας Νεκτάριος μας είπε ότι είναι παντρεμένος και έχει έναν γιο.

Το επόμενο εύλογο ερώτημα είναι αν η οικογένειά του αντέδρασε στην απόφασή να γίνει ιερέας;  Ο ίδιος, μας είπες, μεγάλωσε σε μια βαθιά θρησκευτική οικογένεια οπότε είχε την στήριξη της οικογένειας του. Πιστεύει όμως πως οι απόψεις των γονέων ή άλλων μελών μιας οικογένειας καθώς και η στήριξη τους, δυστυχώς, είναι δυνατόν να αλλάξουν.

Βέβαια, αυτό που μας απασχόλησε και στην τάξη, ήταν πως ένιωθε το παιδί του που είχε πατέρα ιερέα.  Θεωρεί πως ο γιος του είναι ο κατάλληλος να απαντήσει αυτήν την ερώτηση για αυτό μεταφέρει αυτούσια τα λόγια του: Νιώθω ευλογία και ότι έχω μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Είναι κάτι ιδιαίτερο να ζεις σε μια ιερατική οικογένεια. Δηλώνει πως έπρεπε να παλέψει μέσα του καθώς μια ιερατική οικογένεια έχει μεγάλο καθήκον απέναντι στην κοινωνία. Ωστόσο ο Πατέρας Νεκτάριος έδωσε μεγάλη ελευθερία στον γιο του να κάνει τις δικές του επιλογές.

Τα λόγια αυτά μας οδήγησαν στο ακόλουθο ερώτημα. Πως είναι η ζωή ενός Ορθόδοξου ιερέα. Η απάντηση που λάβαμε ήταν η ακόλουθη: H ζωή ενός ιερέα  δεν έχει πρόγραμμα ,αυτό ίσως είναι και η μεγαλύτερη δυσκολία του. Είναι λατρευτική ζωή δηλαδή μπορεί να λειτουργήσει(απόδειπνο, μυστήριο εξομολόγησης),φροντίζει για την συντήρηση και τις ανάγκες του ναού. Ακόμη μπορεί να τον καλέσουν σε κάποιο σπίτι για αγιασμό ή Θεία κοινωνία σε κάποιον  άρρωστο ή για  σαράντισμα , μνημόσυνο, κηδεία ,οπότε φροντίζει και για αυτά. Έχει πολλά και διοικητικά καθήκοντα αλλά και φιλανθρωπικά όπως κατηχήσεις ενηλίκων ή προετοιμασία μιας  ομιλίας .Ακόμα και στο σπίτι ο χρόνος αφιερώνεται στο έργο τόσο της εκκλησίας όσο και του ιερέα. Είναι  πολύ γεμάτη η καθημερινότητα του ιερέα. Σε περίπτωση που τον καλέσει κάποιος στο σπίτι του ακόμη και αργά τα ξημερώματα, ο ιερέας κρίνει και ανάλογα με την αναγκαιότητα της περίστασης μπορεί και να τον επισκεφτεί.

Ποιες όμως είναι οι δυσκολίες που συναντάει ο ιερέας στην αποστολή του; Ο πατέρας Νεκτάριος μας είπε ότι οι περισσότερες δυσκολίες είναι εσωτερικές και εξωτερικές. είναι μια πάλη  με τον Θεό , είναι μια προσωπική αναζήτηση για την ζωή, δεν είναι κάτι δεδομένο ο Θεός, προχωράς στη ζωή και όσο προχωράς στη ζωή συναντάς εσωτερικούς πειρασμούς. Μια σχέση δεν είναι δεδομένη εξελίσσεται, υπάρχουν συγκρούσεις, τσακωνόμαστε, ξανά αγαπιόμαστε .Τα εξωτερικά προβλήματα είναι ότι κάποιοι άνθρωποι δεν κατανοούν την ζωή του ιερέα, επίσης κάποιοι άνθρωποι μπαίνουν στην εκκλησία για να αγοράσουν κάτι, δεν μας βλέπουν ως γιατρούς, ως θεραπευτές που θα πρέπει να μας αφήσουν να δώσουμε λύσεις στη ζωή του ανθρώπου.  

Και στο ερώτημα αν τον έχουν προσβάλλει ποτέ γιατί είναι ιερέας, μας είπε ότι γενικότερα, ο λαός τιμάει τα ράσα. Άλλοι βέβαια μπορεί να έχουν προκαταλήψεις εναντίον του ιερέα χρησιμοποιώντας στην προσέγγιση του ιερέα μία ισοπεδωτική λογική.  

Στη συνέχεια ακολούθησαν ερωτήσεις πάλι σχετικές με τη ιεροσύνη. Οι ιερείς γιατί φορούν ράσα και την ιερατική στολή;  Οι απόστολοι και μαθητές του Χριστού είχαν κάποια ένδειξη, εξωτερική και εσωτερική, αλλά το πιο σημαντικό είναι το εσωτερικό, αυτό που λέμε το ράσο είναι του παπά αλλά και το ράσο κάνει το παπά, από παλιά υπήρχε αυτή η παράδοση ,να υπάρχει ένα ιδιαίτερο ένδυμα, μια ιδιαίτερη ενδυμασία, όπως και τα γένια. Μάλιστα κάποια εποχή είχαν κάνει τα μαλλιά τους σαν στεφάνι. 

Γιατί η πλειοψηφία των ιερέων έχει γένια; Συμβολίζουν κάτι; Είναι στην παράδοση και είναι σημείο και δείγμα αφιέρωσης. 

Ένα ακόμη σημαντικό θέμα μας είχε προβληματίσει, ήταν ποιοι ιερείς έχουν το δικαίωμα να εξομολογούν και πώς μπορεί κάποιος να είναι «πνευματικός»; Ο πατέρας μας απάντησε ότι οι ιερείς που εξομολογούν και λέγονται «πνευματικοί», επιλέγονται από τον επίσκοπο ανάλογα με την ωριμότητά τους.  Χρειάζεται υπομονή, γνώσεις και αγάπη για να δέχεται τις αμαρτίες των ανθρώπων. Προσπαθώντας να ψυχολογήσει τον άνθρωπο που έχει απέναντι του δείχνοντας συμπόνια και όχι περιέργεια για αυτά που λέει . Τέλος βοηθά τους ανθρώπους να συνδεθούν με τον Χριστό

Σε αυτή την ομάδα ερωτημάτων ανήκει και το επόμενο, που θεωρούμε ότι απασχολεί και άλλους συμμαθητές/συμμαθήτριες μας στην Ελλάδα. Σήμερα οι κοινωνίες είναι διαφορετικές από παλιά. Γιατί όμως οι γυναίκες δεν επιτρέπεται ακόμα να μπαίνουν στο ιερό ή ακόμη και να γίνονται γυναίκες ιερείς; Ο πατέρας Νεκτάριος απάντησε ότι η εκκλησία δεν βλέπει τα πράγματα ως διαφυλικές διαφορές αλλά ως διαφορές ρολών. Ο καθένας έχει από φυσικό διαφορετικό ρολό όπως ο άντρας δεν μπορεί να γίνει μητέρα έτσι και η γυναικά δεν επιλέχθηκε να γίνει ιερέας. Η ιεροσύνη ανήκει σε ένα πρόσωπο, στο Χριστό, δεν ανήκει ούτε στη  γυναικά ούτε στον  άντρα. Τέλος επειδή ο Χριστός ήταν άντρας η εκκλησία ακολούθησε αυτό το παράδειγμα και μεταβίβασε το υπούργημα (υπηρεσία) της ειδικής ιεροσύνης σε άνδρες. Όλοι μας όμως είμαστε ιερείς αφού βαπτιστήκαμε και αποδίδουμε καρδιακή λατρεία ευχαριστίας στο Θεό μέσω του θυσιαστηρίου της καρδιάς μας. Η γυναίκα έχει την τιμή να είναι πρεσβυτέρα, δηλαδή σύζυγος του ιερέα. Είναι η μητέρα της ενορίας. Έχει μερίδα στην χαρά της ιεροσύνης. Εξάλλου πάνω από όλους τους αγίους είναι η Παναγία.

Και το επόμενο ερώτημα, νομίζουμε ότι απασχολεί πολύ κόσμο. Είναι αλήθεια ότι τα χρήματα της Εκκλησίας μπορούν να ξεπληρώσουν το χρέος της Ελλάδας; Με ειλικρίνεια ο πατέρας Νεκτάριος είπε ότι είναι ένας μεγάλος μύθος γιατί η εκκλησία έχει πολλά έξοδα. Βγαίνει δύσκολα μηνά με τον μηνά και δεν έχει υποστηρίξει από το κράτος. Είναι στριμωγμένη γιατί δεν μπορεί να βοηθήσει και όταν δεν έχει πως μπορεί να βοηθήσει;

Τα επόμενα ερωτήματα είναι θεολογικά και προήλθαν μέσα από τις συζητήσεις στην τάξη. Αφού ο Θεός είναι παντογνώστης, γνώριζε τι θα έκανε ο Αδάμ και η Εύα, γιατί τους τιμώρησε; Ο Αδάμ και η Εύα έπεσαν στο πειρασμό της ισοθεϊας, θέλησαν να γίνουν θεοί χωρίς σχέση με τον Θεό. Έπαψαν να εμπιστεύονται το Θεό. Στην ουσία κληρονόμησαν αυτό τον τρόπο απομόνωσης και απομάκρυνσης από το Θεό και στους φυσικούς και πνευματικούς απογόνους τους. Τώρα ο Θεός δεν προκάλεσε την πτώση τους. Μπορεί να προγνωρίζει αλλά δεν προορίζει. Όπως ο Γιατρός που γνωρίζει την εξέλιξη μίας ασθένειας, δεν σημαίνει όμως ότι την προκαλεί.  Έτσι και ο Θεός. Αναμένει πάντα την συνεργεία του ανθρώπου. Την επιλογή του. Και την σέβεται απόλυτα.   

Επίσης, στο ερώτημα, αφού ο Θεός είναι πανάγαθος ,γιατί μας έφερε στη γη για να κριθούμε, ο πατέρας μας είπε ότι δεν μας έφερε στη Γη για να μας κρίνει αλλά με προορισμό να μοιραστούμε τον τρόπο σχέσης και ζωής του Θεού. Ο Θεός μας δημιούργησε χωρίς να έχει καμία ανάγκη. Απλά για να μας χαρίσει τη ζωή και την μετοχή στον τρόπο της ζωής του. Στην αγάπη και την ελευθερία. Ήθελε να  μας δωρίσει την θέωση. Ακόμα και όταν ήλθε ο Θεός στον κόσμο και σαρκώθηκε στο πρόσωπο του Χριστού το είπε ξεκάθαρά : Δεν ήλθα να κρίνω τον κόσμο αλλά να τον θεραπεύσω, να τον σώσω, να τον οδηγήσω στην ολοκλήρωση. Ο Θεός μας έδωσε την ελευθερία βούλησης για να αποφασίσουμε μόνοι μας τι ακριβώς επιθυμούμε για τον εαυτό μας. Αυτή η απόφαση μας, θα είναι και η κρίση ως διάκριση. Ως ελευθερία να επιλέξουμε με ποιόν και πως θέλουμε να ζήσουμε.

            Ένα ακόμη ερώτημα που απασχολεί πολλά παιδιά είναι, αν οι αγαπημένοι μας πάνε στην κόλαση, δεν είναι ανούσιο να πάμε εμείς στον παράδεισο; Η απάντηση ήταν: Ο παράδεισος και η κόλαση είναι μια κατάσταση πνευματική που θα έχουμε απελευθερωθεί από τους δεσμούς μας με τους άλλους. Το κέντρο της ζωής μας θα είναι ο Χριστός. Και κάθε σχέση θα έχει αρχή και τέλος το Χριστό. Μέσω του Χριστού θα βλέπουμε όλες τις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους. Ακόμη και με τους Αγγέλους.

Τo επόμενο ερώτημα θεωρούμε ότι απασχολεί όλους τους θρησκευόμενους νέους και νέες. Ποια είναι η θέση της εκκλησίας για τον έρωτα;  Ο έρωτας είναι σημαντικός αλλά πρόσκαιρος. Η έλξη, ο θαυμασμός όπως η επιστήμη αναφέρει δεν κρατάει πάνω από ένα χρόνο. Μετά η σχέση μπαίνει σε πραγματικές βάσεις. Οι οποίες δεν είναι όπως τις σχηματίσαμε στην φαντασία μας. Ο έρωτας  μετασχηματίζεται σε αγάπη βαθιά. Αγαπάς το πρόσωπο όπως είναι. Με τις ατέλειές του. Όχι όπως εσύ τον φανταζόσουν. Η αγάπη είναι ο παράγοντας που θα κρατήσει μια σχέση, όπως και η αγάπη για τον Θεό θα στηρίξει μια ζωή. Έρωτας και αγάπη γίνονται ένα. Γιατί αρχίζεις να ευχαριστείς το Θεό για τον άνθρωπο σου. Για την συμπόρευση μαζί του. Αλλά αυτό θέλει κάτι κοινό που να συγκρατεί τη σχέση. Να μην την αφήνει να διαλυθεί. Ταυτόχρονα να την αναβαθμίζει. Να την ανατροφοδοτεί. Η αγάπη στο Θεό και η μετοχή στην Εκκλησία (λατρεία κτλ) είναι η βάση για μία τέτοια αγάπη στο ζευγάρι.

Η προτελευταία ερώτηση ήταν πάλι προσωπική: Πάτερ, είστε ευτυχισμένος με την επιλογή σας να γίνεται ιερέας; «Υπήρχαν καλές και δύσκολες στιγμές αλλά γενικά πιστεύω ότι έκανα την σωστή επιλογή και είμαι χαρούμενος για αυτό».

Η συνέντευξη ολοκληρώθηκε με το μήνυμα που ζητήσαμε να δώσει ο πατέρας Νεκτάριος προς τους μαθητές και τις μαθήτριες του Λυκείου. Και με αυτά τα ενδιαφέροντα λόγια κλείνουμε τη συνέντευξη.

«Ο άνθρωπος πρέπει να αναζητήσει μια “πυξίδα” στην ζωή του. Για μας η “πυξίδα” αυτή είναι ο Θεός και η αγάπη για τον συνάνθρωπο που εκπορεύεται από αυτόν και το έργο του Χριστού».

Σημείωση του διαχειριστή του Ιστολογίου: Οι ερωτήσεις είναι των μαθητών/μαθητριών, ενώ απομαγνητοφωνήθηκαν και αποδόθηκαν στο πνεύμα των απαντήσεων, που έδωσε ο πατέρας Νεκτάριος. Επίσης, όλη η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε με τη χρήση κινητών συσκευών. Μετά από λίγες μέρες και στα πλαίσια του αναστοχασμού της δράσης οι μαθητές/μαθήτριες κλήθηκαν να σχολιάσουν στον πίνακα της τάξης με δυο-τρεις λέξεις τη συνέντευξη. Μεταξύ άλλων έγραψαν: "Αναθεώρησα πράγματα, δόθηκε το νόημα της ζωής, μοντέρνος, λογικές και ανθρώπινες απαντήσεις, κατανοητός, μάθαμε νέα πράγματα για την Εκκλησία". Η τελευταία φωτογραφία (δεξιά)  είναι από τον αναστοχασμό μετά τη συνέντευξη. 

Θερμές ευχαριστίες οφείλονται στον πατέρα Νεκτάριο και τους μαθητές/τις μαθήτριες του Β3.