Προς μια Διορθόδοξη συνεργασία στον ιεραποστολικό αγρό. Προϋποθέσεις και δυνατότητες

Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας

Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Πάντα τα Έθνη, τεύχ. 139 (Ιουλ.-Σεπ. 2016), σελ. 16-20

(http://www.apostoliki-diakonia.gr/gr_main/mission/139.PDF)

Το άρθρο μπορείτε να το δείτε και εδώ στο ACADEMIA.EDU

Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, που συγκλήθηκε στην Κρήτη τον Ιούνιο του 2016, σήμανε τον αγώνα για ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στο Μήνυμά της Συνόδου αναδείχθηκε το χρέος της Εκκλησίας για μαρτυρία της Βασιλείας του Θεού και της αγάπης Του σε ολάκερη την οικουμένη[1]. Με σαφήνεια εξάλλου υπογραμμίσθηκε ότι στην αποστολή της Εκκλησίας «ὀφείλουν νά συμμετέχουν πᾶσαι αἱ Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι μέ τόν δέοντα σεβασμόν εἰς τήν κανονικήν τάξιν»[2]. Συγχρόνως, προτάθηκε  η δυναμικότερη συνεργασία και κοινή δράση των μελών των τοπικών Εκκλησιών σε ποικίλους τομείς του καθημερινού εκκλησιαστικού και κοινωνικού βίου με στόχο τη φανέρωση της ενότητας της Ορθοδοξίας[3].

Ο ιδιαίτερος χώρος της ορθόδοξης χριστιανικής μαρτυρίας στα κόσμο (ιεραποστολή) αποτελεί πρόσφορο έδαφος για την καλλιέργεια, ανάπτυξη και καρποφορία μιας διορθόδοξης συνεργασίας∙ δηλαδή της συνεργασίας των Ορθοδόξων που προέρχονται από διαφορετικές τοπικές εκκλησίες, είναι φορείς μιας ιδιαίτερης πολιτιστικής παράδοσης και ζούνε στον ίδιο τόπο. Το παρόν άρθρο αποσκοπεί στο να εξετάσει και να αναδείξει με συντομία τις προϋποθέσεις, τις δυνατότητες και τα οφέλη της κοινής ορθόδοξης μαρτυρίας σε περιβάλλοντα μη ορθόδοξα ή μη χριστιανικά.

1.      Οι προτάσεις για μια διορθόδοξη ιεραποστολική συνεργασία και τα πρακτικά προβλήματα επίτευξής της

Το αίτημα ενός κοινού και συντονισμένου ιεραποστολικού έργου από τους Ορθοδόξους διαφόρων εθνικοτήτων δεν είναι σε καμία περίπτωση καινούριο. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 ο νυν Αρχιεπίσκοπος Τιράνων Αναστάσιος πρόβαλε μέσα από το περιοδικό Πορευθέντες την επιτακτική ανάγκη ιεραποστολικής συνεργασίας των Ορθοδόξων ιεραποστόλων αλλά και των τοπικών εκκλησιών της διασποράς[4]. Τις επόμενες δεκαετίες οι καθηγητές Πέτρος Βασιλειάδης και π. Ion Bria επαναδιατύπωσαν αυτό το αίτημα, υπογραμμίζοντας τη σημασία του για τη μετάδοση του μηνύματος του Ευαγγελίου με επίκεντρο το χώρο της ορθόδοξης διασποράς[5]. Ωστόσο, η πραγματοποίηση ενός τέτοιου εγχειρήματος δεν αποτελεί εύκολη ή αυτονόητη υπόθεση. Οπωσδήποτε υπάρχουν ορισμένες πρακτικές δυσκολίες που παρακωλύουν την ιεραποστολική συμπόρευση των τοπικών εκκλησιών.

Διεξοδική αναφορά στους παράγοντες που εμποδίζουν την διορθόδοξη επικοινωνία γίνεται από τον τότε αρχιμανδρίτη και νυν Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο στο άρθρο του με  τίτλο «Η Διορθόδοξος Προσέγγισις» το 1964. Ξέχωρα από τις ποικίλες κοινωνικο-πολιτικές αιτίες της εποχής εκείνης,[6] ο συντάκτης παρουσιάζει ως εμπόδιο τη γλωσσική ποικιλία των Ανατολικών Εκκλησιών, την απομάκρυνσή τους από τη χριστιανική συνείδηση και πνευματικότητα, την εκκοσμίκευση, τον φονταμενταλισμό καθώς και την έλλειψη σύμπνοιας των Ορθοδόξων της διασποράς[7]. Σε γενικές γραμμές τα εμπόδια αυτά -με εξαίρεση τις κοινωνικό-πολιτικές καταστάσεις- παραμένουν μέχρι σήμερα τροχοπέδη στην ανάπτυξη της διορθόδοξης συνεργασίας.

Ωστόσο, τα κωλύματα αυτά, όπως θα δούμε και παρακάτω, δύναται να εξομαλυνθούν και να αποτελέσουν το γόνιμο έδαφος για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη μιας γόνιμης ορθόδοξης κοινής μαρτυρίας.  Είναι στην επιλογή των τοπικών εκκλησιαστικών κοινοτήτων να λειτουργήσουν από κοινού και να υπερβούν τα όποια προβλήματα ή διλήμματα.

2.      Η θεολογική τεκμηρίωση της διορθόδοξης συνεργασίας

            Η διορθόδοξη συνεργασία τεκμηριώνεται θεολογικά στην ίδια την εντολή του Κυρίου, όπως εκφράστηκε στην αρχιερατική του προσευχή: «Οὐ περὶ τούτων δὲ ἐρωτῶ μόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν πιστευόντων διὰ τοῦ λόγου αὐτῶν εἰς ἐμέ, ἵνα πάντες ἓν ὦσιν, καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ὦσιν, ἵνα ὁ κόσμος πιστεύῃ ὅτι σύ με ἀπέστειλας. κἀγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν· ἐγὼ ἐν αὐτοῖς καὶ σὺ ἐν ἐμοί, ἵνα ὦσιν τετελειωμένοι εἰς ἕν, ἵνα γινώσκῃ ὁ κόσμος ὅτι σύ με ἀπέστειλας καὶ ἠγάπησας αὐτοὺς καθὼς ἐμὲ ἠγάπησας» (Ιω. 17, 20-23).

Με μια ευρύτερη ερμηνευτική σκοπιά, η ενότητα αυτή στην οποία καλεί ο Κύριος αναφέρεται στους ίδιους τους χριστιανούς, οι οποίοι είναι φορείς διαφορετικής γλώσσας, κοινωνικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος (π.χ. ευρωπαϊκού, ασιατικού, αφρικανικού). Όλοι οι χριστιανοί λαμβάνουν την εντολή να εργασθούν έμπρακτα με σκοπό την επίτευξη της ενότητας στην καθημερινή ζωή, τοποθετώντας παράμερα τις όποιες πολιτιστικές ή κοινωνικές διαφορές τους. Ταυτόχρονα, καλούνται να πιστοποιήσουν με τη ζωή τους, πως με την ανάσταση του Κυρίου «ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος» (Α΄ Κορ. 15, 26), ώστε ο κόσμος να πιστεύσει ότι ο Ιησούς Χριστός είναι αληθινά «ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ τοῦ ζῶντος» (Μτθ. 16, 16).

Για να διαβάσετε το υπόλοιπο άρθρο, ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ