Ο πολυθρησκευτικός πολιτισμός της Ρόδου. Ιστορία και μνημεία

Μια εκπαιδευτική εκδρομή του Βενετοκλείου - 1ου Λυκείου Ρόδου

        Στα πλαίσια του Μαθήματος των Θρησκευτικών πραγματοποιήθηκε η εκπαιδευτική εκδρομή της Β΄ Λυκείου του Βενετοκλείου - 1ου Λυκείου Ρόδου στα θρησκευτικά μνημεία της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου. 

      Πριν την εκδρομή οι μαθητές/τριες είχαν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν απόσπασμα από ένα σχετικό βίντεο, που δημιούργησε μια ομάδα συμμαθητών/τριών/ τους με τίτλο: "Φωτογραφίζοντας τη θρησκευτική συνύπαρξη. Η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου". Το βίντεο αυτό δημιουργήθηκε στα πλαίσια του φετινού εκπαιδευτικού-πολιτιστικού προγράμματος και στάλθηκε αντί εισήγησης στο "3ο Πανελλήνιο Μαθητικό Θεολογικό Συνέδριο στη Ξάνθη". Το βίντεο δημιούργησαν οι μαθητές: Κική Γρηγορίου, Χρύσα Νεοφύτου, Γεωργία Παπαζαχαρίου, Τάσος Προκόβας, Παναγιώτης Στατιού και Ελπίδα Τερνέζη. 

Στη συνέχεια ξεκίνησε η εκδρομή με πρώτο σταθμό τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου Ασίζης. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να επισκεφτούμε το εσωτερικό του ναού λόγω μη συγχρονισμού των προγραμμάτων με τους Φραγκισκανούς πατέρες. Ωστόσο, η ξενάγηση έγινε στον προαύλιο χώρο, όπου οιμαθητές/τριες είχαν τη δυνατότητα να πληροφορηθούν την ιστορία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στη Ρόδο, να γνωρίσουν το βίο του αγίου Φραγκίσκου Ασίζης και ανακαλύψουν τη δυτική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική.

Στη διαδρομή προς τον επόμενο σταθμό είχαμε την τύχη να συναντήσουμε ανοικτή της εκκλησία του Αγίου Αθανασίου (στην ομώνυμη πύλη) και να την επισκεπτούμε. Η εκκλησία αυτή κτίστηκε τον 14ο αιώνα ως ορθόδοξος ναός, αλλά τον 17ο αιώνα έγινε τζαμί. Πλέον ανήκει στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και λειτουργεί μόνο στη μνήμη και την ανακομιδή των λειψάνων του αγίου Αθανασίου. Ο ναός ήταν κατάλληλος για παρατήρηση, διότι διασώζονται στοιχεία και από τις δύο περιόδους.

Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε την ενορία του Αγίου Φανουρίου της Ορθόδοξης κοινότητας. Ο εκπρόσωπος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ρόδου κ.κ. Κυρίλλου, π. Μιχαήλ, μίλησε στους/στις μαθητές/τριες και αναφέρθηκε για την ιστορία του ναού και τον βίο του αγίου Φανουρίου. Ο θεολόγος του σχολείου παρουσίασε τους συμβολισμούς της αρχιτεκτονικής του ναού καθώς και των ιερών σκευών. Οι μαθητές/τριες είχαν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τον χώρο και να λύσουν διάφορες απορίες.

Επόμενος σταθμός το τζαμί του Σουλεϊμάν. Στο τζαμί μίλησε στους/ις μαθητές/τριες ο Ιμάμης της μουσουλμανικής κοινότητας κος Χασάν Καρά Αλή, ο οποίος αναφέρθηκε στο ιστορικό του τεμένους, στη θεολογική παράδοση των μουσουλμάνων και στην ιστορία της τοπικής μουσουλμανικής κοινότητας.

Τελευταίος σταθμός ήτανη Ιουδαϊκή Συναγωγή και το Ιουδαϊκό Μουσείο. Η υπεύθυνη της ισραηλίτικης κοινότητας Ρόδου αναφέρθηκε στο ιστορικό της Συναγωγής και τα ιουδαϊκά λατρευτικά σύμβολα, στην ιδιαίτερη παράδοση των Σεφαρδιτών Ιουδαίων της Ρόδου που κατάγονται από την Ισπανία, και στη σύγχρονη ισραηλιτική κοινότητα.

Από αυτή τη θέση θα επιθυμούσα να ευχαριστήσω το διευθυντή του "Βενετοκλείου" - 1ου Λυκείου Ρόδου κο Βασίλειο Ζήκα και τον σύλλογο των καθηγητών του σχολείου για την ενθάρρυνση, τη συμβολή τους στην πραγματοποίηση αυτής της εκδρομής, καθώς και στην κατανόηση για τα έκτακτα τεχνικά ζητήματα που προέκυψαν. Ανάλογες ευχαριστίες οφείλονται στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρόδου, κ.κ. Κύριλλο και τον εφημέριο π. Μιχαήλ από την Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, τον Ιμάμη κο Χασάν Καρά Αλή από τη μουσουλμανική κοινότητα και την κα Κάρμεν Κοέν από την Ιουδαϊκή κοινότητα για τη συνεργασία τους και τη θερμή φιλοξενία τους. Επίσης, καρδιακές ευχαριστίες οφείλονται για την άδεια δημοσίευσης των φωτογραφιών τους στους συναδέλφους κο Παναγιώτη Αθανασόπουλο και κο Αλέξανδρο Βελιάδη (τελευταία φωτογραφία με το εργόχειρο με θέμα τη θυσία του Αβραάμ από το Ιουδαϊκό μουσείο).

      Η εκδρομή αυτή συνέβαλε να επιτευχθούν οι στόχοι του εκπαιδευτικού και πολτιστικού προγράμματος αλλά και συγκεκριμένων διδακτικών ενοτήτων από το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το Μάθημα των Θρησκευτικών.

           Η επίσκεψη στη Μεσαιωνική Πόλη, που είναι ένα ζωντανό μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομίας, όπως έχει αναδειχθεί από την UNESCO, αναδεικνύει την πολυθρησκευτική ιστορία του νησιού. Η εναλλαγή των αρχιτεκτονικών τύπων στα μνημεία δηλώνει την ταυτότητα της κάθε θρησκευτικής κοινότητας, ενώ η αρμονική «συνύπαρξη» αυτών των μνημείων σχηματίζει ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς. Ωστόσο, αυτή ομορφιά έχει τη δική της ιστορία, η οποία κρύβει τις καθημερινής δυσκολίες και τις χαρές της πολυθρησκευτικής συνύπαρξης στη Ρόδο. Έτσι, δίδει και το παράδειγμα ότι αν τα μέλη των διαφόρων θρησκειών αφήσουν στην άκρη το φανατισμό και τη μισαλλοδοξία, τότε μπορούν -δίχως να χάσουν τη θρησκευτική τους συνείδηση και ταυτότητα- να δημιουργήσουν ένα σπουδαίο πολιτισμό και να συνυπάρξουν αρμονικά και ειρηνικά!