Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και παιδεία

 

Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Β΄Λυκείου του 1ου Πρότυπου Λυκείου Θεσσαλονίκης "Μ. Ανδρόνικος" και του 2ου Πρότυπου Λυκείου Θεσσαλονίκης "Λευκός Πύργος" επεργάστηκαν διάφορα θέματα σχετικά τη συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην επανάσταση του 1821 και στις προϋποθέσεις που οδήγησαν στον ξεσηκωμό και τα παρουσιάζουν σε μια σειρά αναρτήσεων. 

"Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός υπήρξε Ελληνορθόδοξος ιερομόναχος και ιερομάρτυρας. Αποτελούσε δραστήρια και επιβλητική φυσιογνωμία του νεοελληνικού Μαρτυρολογίου. Ο ίδιος είχε στενή σχέση με τα γράμματα. Μόλις τελείωσε το σχολείο δούλεψε ως δάσκαλος στην ευρύτερη περιοχή της Ναυπακτίας και μόλις ιδρύθηκε η Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος ήταν από τους πρώτους σπουδαστές της. Παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίαςκαι μελέτησε σε βάθος την Αγία Γραφή και το έργο των Πατέρων της Εκκλησίας.Ξεκίνησε το ιεραποστολικό του έργο στο υπόδουλο έθνος, το οποίο συνέχισε αδιάλειπτα για είκοσι χρόνια και επισφράγισε με το μαρτύριό του. Ο πατρο-Κοσμάς πραγματοποίησε τέσσερις μεγάλες περιοδείες σε διάφορες περιοχές του Ελληνισμού, από την Κωνσταντινούπολη ως την Πελοπόννησο και από τα νησιά του Αιγαίου ως την Αλβανία. Κήρυττε το λόγο του Θεού σε γλώσσα απλή και κατανοητή, ενώ παράλληλα ενίσχυε το φρόνημα του υπόδουλου γένους στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.Μετά την κατάκτηση της Ηπείρου και μέχρι τις αρχές του 17^ου αιώνα, η Οθωμανική κατοχή κατέστρεψε τα πάντα. 

Στην Ήπειρο βασίλευε απόλυτο πνευματικό σκοτάδι. Αμάθεια, άγνοια και αμορφωσιά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου. Με τη δραστηριότητά του άνοιξε 200 κοινά σχολεία και δέκα ανώτερες σχολές. Αργότερα αρχίζει να ενδιαφέρεται και να φροντίζει συστηματικά για την ίδρυση και συντήρηση των σχολείων στο Οικουμενικό Πατριαρχείο με τις κατά τόπους εκκλησιαστικές αρχές, γιατί θεωρούσε το σχολείο θεμέλιο για τη θρησκευτική και ηθική αναγέννηση των Ελλήνων.Ιδρύονται ειδικοί σύλλογοι και αδελφότητες για την επιχορήγηση σχολείων, διδασκάλων και μαθητών. Έτσι, στις αρχές του αιώνα μας τα ελληνικά σχολεία στη Βόρειο Ήπειρο έφθασαν τον αριθμό των 350. 

«Ήρθα στο χωριό σας να σας κηρύξω τον λόγο του Θεού. Δίκαιο, λοιπόν, είναι να με πληρώσετε για τον κόπο μου. Όχι, όμως, με χρήματα, γιατί τι να τα κάνω; Η πληρωμή μου είναι να βάλετε τα λόγια του Θεού στην καρδιά σας για να κερδίσετε την αιώνια ζωή.»

-Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός"

2ο ΠΛΘ "Λευκός Πύργος" - Β2 Παναγιώτης , Βασιλική, Σωκράτης, Μαριλίζα)