ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ

"Στην Αφρικανική ήπειρο διαβούν εκατοντάδες λαοί, οι οποίοι διακρίνονται για την έντονη θρησκευτικότητά τους. Με ελάχιστες όμως εξαιρέσεις -όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι Αιθίοπες-, οι περισσότερες αφρικανικέςφυλές μέχρι τον 20ο αι. δεν χρησιμοποίησαν γραφή και διατήρησαν τις θρησκευτικές τους παραδόσεις, τους νόμους, τη σοφία τους, κυρίως με μύθους και διάφορες δομές και έθιμα των κοινωνιών τους. Υπάρχουν τόσα αφρικανικά θρησκεύματα, όσοι και λαοί και φυλές, δηλαδή πολλές εκατοντάδες. Αρκεί να αναλογισθεί κανείς ότι στην στην εποχή μας χρησιμοποιούνται πάνω από 700 αφρικανικές γλώσσες και ότι ακόμα γλώσσα και θρησκεία συνδέονται στενά, για να σχηματιστεί μια πρώτη, αμυδρή ιδέα της εξαιρετικής αυτής ποικιλίας".

Στην πρώτη φάση της μελέτης των αφρικανικών θρησκευμάτων υπήρξε η τάση να αναζητείται σ' αυτά η 'πρωτογονη θρησκεία' και οι αφρικανικές αντιλήψεις να θεωρούνται υπανάπτυκτες. Ήδη όμως σήμερα έχει διαπιστωθεί ότι τα θρησκεύματα της Αφρικής έχουν δική τους εσωτερική εξέλιξη, η οποία λόγω ελλείψεως άλλων γραπτών πηγών ή άλλων μνημείων, δύσκολα μπορεί να καθορισθεί. Ασφαλώς, στη θρησκευτικότητα αυτών των λαών υφίστανται πολλά αρχέγονα χαρακτηριστικά. Αυτό όμως που προσφέρουν οι πρώτες ανθρωπολογικές μελέτες ισχνά μόνο διατυπώνει την κατάσταση και τη μορφολογία των θρησκευμάτων αυτών στην περίοδο της συναντήσεώς τους με τον δυτικό πολιτισμό".

"Οι αφρικανικές θρησκείες συνδυάζουν αρχές υπερβατικότητας και εγκοσμιότητας, πολυμορφίας και ενότητας. Εκτός από τις μονοθεϊστικές και πολυθεϊστικές απόψεις περιέχουν ακόμη μια αντίληψη περί απρόσωπης δυνάμεως, η οποία επηρεάζει ποικιλότροπα τη ζωή. Σε διαφορετικά πλαίσια και συνθήκες, κάθε μία από αυτές τις αντιλήψεις έρχεται στο προσκήνιο ως το πρωταρχικό στοιχείο της θρησκευτικής σκέψεως και πράξεως, μολονότι η κάθε μία αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου συνόλου."

"Τα στοιχεία των αφρικανικών θρησκευμάτων, που ιδιαίτερα ανθούν σήμερα είναι, η μαντική, η προφητεία, η πνευματοληψία, ο εκστασιασμός. Όπως στις παλαιές συνθήκες του δάσους, έτσι και στις σύγχρονες 'ζούγκλες' των μεγάλων αστικών κέντρων η μαντική και η πνευματοληψία εμφανίζονται ως διέξοδος στις ψυχολογικές πιέσεις και τα αδιέξοδα. Συχνά, εννοείται, οδηγούν σε παραισθήσεις και παγίδευση μέσα σε δίκτυα άγχους. Η ψυχολογική πάντως διέγερση και εκτόνωση που προκαλούν, αποτελεί κύριο πνεύμονα της αφρικανικής θρησκευτικότητας, που κορυφώνεται στον εκστασιασμό".

Τα παρακάτω αποσπάσματα προέρχονται από τη μελέτη του νυν Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστασίου (Γιαννουλάτου), Ίχνη από την αναζήτηση του Υπερβατικού, Συλλογή θρησκειολογικών μελετημάτων, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2004, σελ. 115, 115-116, 117 και 141-142 αντίστοιχα για κάθε απόσπασμα.

Για την παρουσίαση της δ.ε. 28 του Μαθήματος των Θρησκευτικών της Β΄ Λυκείου πατήστε ΕΔΩ