Αρμένική Κοινότητα Θεσσαλονίκης
Οι μαθητές/μαθήτριες του 1ου Πρότυπου Λυκείου Θεσσαλονίκης "Μανόλης Ανδρόνικος" και του 2ου Πρότυπου Λυκείου Θεσσαλονίκης "Λευκός Πύργος" ασχολούνται με τις θρησκευτικές περιηγήσεις στον τόπο τους. Η διερεύνησή τους περιλαμβάνει τις θρησκευτικές κοινότητες και τα θρησκευτικά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Βασικός στόχος ήταν η δημιουργία παρουσιάσεων και κειμένων, τα οποί μπορούν να αξιοποιηθούν στα ευρύτερα πλαίσια του θρησκευτικού τουρισμού.
Οι εργασίες αυτές αποτελούν μέρος του Εκπαιδευτικού - Πολιτιστικού Προγράμματος «Πολιτισμικές αναπαραστάσεις σε θρησκευτικά μνημεία της Θεσσαλονίκης»
Η ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Οι Αρμένιοι της Θεσσαλονίκης
οργανώθηκαν σε κοινότητα στις αρχές της δεκαετίας του 1880. Από τότε και ως τις
μέρες μας η κοινότητα γνώρισε αρκετές - συχνά δραματικές - δημογραφικές και
κοινωνικές αλλαγές. Η εξέλιξή της συνεπώς παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι
μόνο για τη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά και ως ιδιαίτερο κεφάλαιο
της ιστορίας της αρμενικής Διασποράς. Στη δίγλωσση και εικονογραφημένη αυτή
έκδοση παρουσιάζονται το ιστορικό χρονικό της κοινότητας, αλλά και τα στοιχεία
που συνθέτουν τη σημερινή της εικόνα.
Το μνημείο που αξίζει να επισκεφθείτε περισσότερο είναι ο ναός της αρμενικής ορθόδοξης εκκλησίας της Παναγίας. Ο ναός ανεγέρθηκε μετά από πολύχρονες ενέργειες της Αρμενικής Κοινότητας να αποκτήσει τόπο λατρείας, το 1903. Είναι έργο του αρχιτέκτονα ΒιταλιάνοΠοζέλι. Βρίσκεται στην περιοχή της αρμενικής παροικίας. Εξακολουθεί να λειτουργεί, ενώ δίπλα της εδρεύει το Αρμενικό Πολιτιστικό Κέντρο και τα γραφεία της Κοινότητας.
Το αρμένικο
κοιμητήριο
Το νεκροταφείο του
οικισμού εντοπίστηκε στα ανατολικά και βόρεια της Τούμπας και έχει διάρκεια
ζωής από τον 8ο έως και τις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.. Αποτελείται κυρίως από
λακκοειδείς, αλλά και κιβωτιόσχημους τάφους, ενώ οι καύσεις είναι σπάνιες. Από
τις λιτά κτερισμένες ταφές της εποχής του Σιδήρου, ως τους πλούσιους αρχαϊκούς
και κλασικούς τάφους είναι εμφανής τόσο η διαφοροποίηση των ταφικών εθίμων, όσο
και οι συνακόλουθες μεταβολές σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
2ο ΠΛΘ "Λευκός Πύργος" - Β1: Νίκος Μ., Χρήστος Ε., Βαγγέλης Κ., Παναγιώτης Ο., Γιάννης Β.
"Η
Αρμένικη εκκλησιά της Θεσσαλονίκης, κτίστηκε το 1903 από τον
VitalianoPoselli, αποτελεί έναν πολιτιστικό θησαυρό της πόλης μας και είναι αφιερωμένη
στην Παναγία Θεοτόκο. Βρίσκεται στην οδό Διαλέττη 4στο Ιστορικό Κέντρο της
Θεσσαλονίκης ακριβώς πίσω από το σχολείο μας, σε έναν δρόμο δηλαδή που αρκετοί
από εμάς διασχίζουμε καθημερινά. Άραγε την έχουμε παρατηρήσει; Δεν είναι εύκολο
να τη διακρίνει κανείς καθώς είναι θα λέγαμε,στριμωγμένη, σε μεγάλα κτήρια. Ωστόσο,
μπορούμε να φανταστούμε πως κάποτε δέσποζε στην περιοχή με το ιδιαίτερο
αρχιτεκτονικό σχήμα της και τους 3 Πύργους της.
Οι
πρώτες οικογένειες Αρμενίων, έφτασαν στη Θεσσαλονίκη το 1770 και άρχισαν να
κατοικούν στη σημερινή περιοχή της ΧΑΝΘ, όπου οργανώθηκαν και σε κοινότητες. Οι
περισσότεροι βέβαια έφτασαν ως πρόσφυγες το 1923 και το μεγαλύτερο μέρος τους
έφυγε το 1947. Σήμερα υπολογίζεται ότι ζουν στην πόλη περίπου 15.000
Αρμένιοι.Από τότε και ως τις μέρες μας η κοινότητα γνώρισε αρκετές δημογραφικές
και κοινωνικές αλλαγές. Η εξέλιξή της συνεπώς παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον,
όχι μόνο για τη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά και ως ιδιαίτερο
κεφάλαιο της ιστορίας της Αρμενικής Διασποράς. Είναι γεγονός πως η συντριπτική
πλειοψηφία των Αρμενίων είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι (πάνω από το 95%), οι δε
υπόλοιποι είναι Καθολικοί και Ευαγγελικοί.
Στη
σημερινή της λειτουργία η αρμένικη κοινότητα λειτουργεί ως σχολείο τα
Σαββατοκύριακα για περίπου 120 εφήβους.
Απέναντι από το κτήριο της ΧΑΝΘ υπάρχει μία σταυρόπετρα - μνημείο της Αρμενικής κοινότητας το οποίο αποτελείται από γνησία πέτρα «Τούφ» (ηφαιστειακή λάβα), η οποία μπορεί να βρεθεί μόνο στην Αρμενία. Τέλος αυτό είναι κατασκευασμένο με γνήσια Αρμένικη τεχνοτροπία ενώ στο χαμηλότερο μέρος του υπάρχει το σύμβολο της αιωνιότητας".
Β2 - 2ο ΠΛ "Λ.Π."
Η Αρμένικη Κοινότητα οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1880.
Οι Αρμένιοι στην Ελλάδα είναι Έλληνες πολίτες Αρμενικής καταγωγής.
Η Αρμενική παρουσία στην Ελλάδα ξεκίνησε πριν από αιώνες όταν οι Αρμένιοι, για διάφορους λόγους, εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) και της Θράκης.
Ωστόσο, οι Αρμένιοι στην Ελλάδα απέκτησαν το χαρακτήρα κοινότητας μετά τη δεκαετία του 1920, όταν 70.000 έως 80.000 επιζώντες της Γενοκτονίας των Αρμενίων κατέφυγαν στην Ελλάδα από περιοχές της Μικράς Ασίας, διασκορπίζοντας σε όλη την Ελλάδα.
Η ενσωμάτωσή τους πραγματοποιήθηκε ομαλά και γρήγορα την περίοδο μετά από την απελευθέρωση της πόλης.
Αποτελεί μια από τις παλαιότερες θρησκευτικές κοινότητες στην Ελλάδα.
Το 1903 δημιουργηθηκε ο αρμενικός ναός της Παναγίας από τους ίδιους.
Ο αριθμός των Αρμενίων της κοινότητας αυξήθηκε από 300( που ήταν αρχικά) σε 10.000 μετά την μικρασιατική καταστροφή .
Αξίζει να αναφέρουμε ότι την περίοδο 1920-1930 λειτουργούσαν 5 αρμενικά σχολεία στην θεσσαλονίκη ενώ τώρα λειτουργεί μόνο 1.
Εκκλησία- Η Παναγία των Αρμενίων
Η Αρμένικη εκκλησία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα ιδιαίτερο μνημείο αυτής με τα δικά του ξεχωριστά χαρακτηριστικά.
Χτίστηκε τον 19ο αιώνα ενώ προσπάθειες για ανέγερσης της εκκλησίας ξεκίνησαν το 1884 με πρωτοβουλία επιφανών μελών της αρμενικής παροικίας αφού είχε πολλά προβλήματα όπως την στέρηση λατρευτικού χώρο. Έτσι θα μεσολαβήσουν αρκετά χρόνια μέχρι την έναρξη των εργασιών ανέγερσης το 1902, ώσπου τελικά η εκκλησία θα ολοκληρώθηκε στις 16/29 Νοεμβρίου 1903.
Έκτοτε αποτελεί μαζί με τα παρακείμενα πολιτιστικά και εκπαιδευτικά κτίρια, από τους κυριότερους χώρους συνεύρεσης της Αρμενικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.
Γιατί να την επισκεφτείς;
Η συγκεκριμένη εκκλησία αποτελεί ένα μοναδικό μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης αλλά και εξαίσιο αρχιτεκτονικό έργο.
Η τοποθεσία της (στην Τσιμισκή) προσφέρει την δυνατότητα, μαζί με την επίσκεψη της, να ερθεις σε επαφή με άλλα αξιοθέατα και μουσεία, αλλά και να κάνεις μία βόλτα στα ποικίλα μαγαζιά του κέντρου!
Ακόμη, γνωρίζεις έμμεσα την Αρμένικη κοινότητα, καθώς δίπλα στην εκκλησία βρίσκονται τα γραφεία της Κοινότητας, το Αρμενικό Πολιτιστικό Κέντρο, τα οποία βρίσκονται διαχρονικά στην ίδια περιοχή που βρισκόταν και η αρμενική παροικία, από την εποχή της οθωμανικής περιόδου.
Η Αρμένικη Εκκλησία βρίσκεται στην Τσιμισκή στο ύψος της Χανθ στην Διαλέττη 4.
Αξίζει να σημειωθεί. είναι πως η εκκλησία αποτελεί έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι, ο οποίος άφησε έντονο το αποτύπωμα του σε σημαντικά κτίρια της Θεσσαλονίκης.
https://www.slideshare.net/albaxan/ss-73095687
https://www.makthes.gr/armeniki-koinotita-thessalonikis-me-to-vlemma-strammeno-stis-ipa-243654
https://parallaximag.gr/thessaloniki/chartis-tis-polis/i-thessaloniki-palia-i-panagia-ton-arme
1ο ΠΠ "Μανόλης Ανδρόνικος" - Β3: Νικολέττα Π., Θοδωρής Σ. Ανδρέας Σ., Κοσμάς Τ.
Η αρμένικη κοινότητα της Θεσσαλονίκης
Οργάνωση:
Οι Αρμένιοι της
Θεσσαλονίκης οργανώθηκαν σε κοινότητα στις αρχές της δεκαετίας του 1880. Από
τότε και ως τις μέρες μας η κοινότητα γνώρισε αρκετές -συχνά δραματικές-
δημογραφικές και κοινωνικές αλλαγές. Η εξέλιξή της συνεπώς παρουσιάζει
ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο για τη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά
και ως ιδιαίτερο κεφάλαιο της ιστορίας της αρμενικής Διασποράς.
Πρωτοστάτησαν μαζί με
τους Έλληνες στη δυτικοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας. Οι
Αρμένιοι εργάζονταν σε ανώτερες υπαλληλικές θέσεις και ασχολούνταν με το
εμπόριο. Η εικόνα όμως αυτή διαφοροποιήθηκε μετά από την άφιξη σημαντικού
αριθμού προσφύγων. Οι νέοι Αρμένιοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν μαζί με τους
υπόλοιπους πρόσφυγες σε πρόχειρα καταλύματα ή φτωχές κατοικίες και εργάστηκαν
σε εργασίας περιορισμένου κοινωνικού κύρους, από τους νέους αυτούς πρόσφυγες
προέρχονταν όσοι εγκατέλειψαν την Ελλάδα για τη Σοβιετική Αρμενία.
Ήδη από το 19ο αιώνα οργανώθηκαν σε
κοινότητες και συγκρότησαν εθνικές επιτροπές ενώ κατέβαλαν και προσπάθεια για
την ανέγερση εκκλησιών οι οποίες υπάγεται απευθείας στο αρμενικό πατριαρχείο
της Κωνσταντινούπολης, δημιούργησαν σχόλια που δραστηριοποιήθηκαν προσπαθώντας
να βοηθήσουν τους ομοεθνείς τους και αργότερα να δημοσιοποιήσουν την τραγωδία
του λαού τους.
Αρμένικη
Εκκλησία:
Οι προσπάθειες ανέγερσης της εκκλησίας ξεκίνησαν το 1884 με πρωτοβουλία
επιφανών μελών της αρμενικής παροικίας αφού νωρίτερα η αρμενική παροικία
Θεσσαλονίκης στερούνταν λατρευτικού χώρου, με αποτέλεσμα να εξυπηρετούνται
προσωρινά οι λατρευτικές ανάγκες σε διαφορετικά μέρη της πόλης. Έτσι θα
μεσολαβήσουν αρκετά χρόνια μέχρι την έναρξη των εργασιών ανέγερσης το 1902,
ώσπου τελικά η εκκλησία θα αποπερατωθεί στις 16/29 Νοεμβρίου 1903.
Έκτοτε αποτελεί μαζί με τα παρακείμενα πολιτιστικά και εκπαιδευτικά
κτίρια, από τους κυριότερους χώρους συνεύρεσης της Αρμενικής Κοινότητας
Θεσσαλονίκης. Σε καρτ-ποστάλ των αρχών του προηγούμενη αιώνα θα τη διακρίνει
κανείς να δεσπόζει σε μια λιγότερο πυκνοδομημένη περιοχή σε σχέση με σήμερα και
σε αρκετούς Θεσσαλονικείς είναι γνωστή ως η Αρμένικη Εκκλησία.
Η εκκλησία αποτελεί έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα ΒιταλιάνοΠοζέλι, ο οποίος άφησε έντονο το αποτύπωμα του σε σημαντικά κτίρια της Θεσσαλονίκης μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ενδεικτικά το Διοικητήριο, η Βίλλα Αλλατίνη αλλά καινοτόμησε σχεδιάζοντας και τόπους λατρείας άλλων θρησκειών. Έργα του αποτελούν το Γενί Τζαμί (παλαιό Αρχαιολογικό Μουσείο), όπως και η Συναγωγή ΜπεθΣαουλ που βρισκόταν επί της οδού ΣααδήΛεβή και που καταστράφηκε κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής. Ο Ποζέλι συνδεόταν στενά με οικογενειακούς και φιλικούς δεσμούς, με μέλη της παροικίας, ενώ η συγκεκριμένη εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Παναγία Θεοτόκο (ΣουρπΑστβατζατζίν) και αποτελεί τον κύριο τόπο λατρευτικής έκφρασης της Αρμενικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Επίσης δίπλα στην εκκλησία βρίσκονται τα γραφεία της Κοινότητας το Αρμενικό Πολιτιστικό Κέντρο, τα οποία βρίσκονται διαχρονικά στην ίδια περιοχή που βρισκόταν και η αρμενική παροικία, από την εποχή της οθωμανικής περιόδου. Μιας παροικίας που απαριθμούσε μερικές δεκάδες μέλη στα τέλη του 19ου αιώνα, και που μετά το 1922 γνώρισε μεγάλη αύξηση εξαιτίας της εισροής προσφύγων.
Σχολεία:
Οι Αρμενικές Κοινότητες της
Ελλάδας ίδρυσαν από τα τέλη του 19ου αιώνα σχολεία στις πόλεις όπου υπήρχε
συγκέντρωση αρμενικού πληθυσμού.
Το πρώτο αρμενικό σχολείο
της Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 1887 με δάσκαλο τον εφημέριο, το 1907 η κοινότητα
απέκτησε ιδιόκτητο σχολείο με επαγγελματία δάσκαλο και 30 - 35 μαθητές. Τα
αρμενικά σχολεία αυξήθηκαν μετά το 1922. Στα αρμενικά σχολεία λειτουργούσε
συνήθως και νηπιαγωγείο και πολλά από αυτά λειτουργούσαν και ως οικοτροφεία
περιθάλποντας τα προσφυγόπουλα. Τα συγκεκριμένα σχολεία είχαν χαρακτηριστεί ως
άσυλα και για αυτό διδασκόταν σε αυτά η ελληνική γλώσσα. Τα αρμενικά σχολεία υπάγονταν
στις ρυθμίσεις των ιδιωτικών σχολείων και δεν υπήρχαν ιδρύματα δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης. Οι Αρμένιοι μαθητές φοιτούσαν σε άλλα ξένα σχολεία.
Το κτίριο της
κοινότητας σίγουρα προσελκύει το ενδιαφέρον του πολίτη. Η αρχιτεκτονική του
είναι αρκετά εντυπωσιακή καθώς αποτελεί κάτι το ξεχωριστό και αξιοσημείωτο για
την πόλη. Επιπλέον, η θέση στην οποία βρίσκεται είναι εύκολα προσβάσιμη και
όλοι μπορούν να την επισκεφτούν.
1ο ΠΠ "Μανόλης Ανδρόνικος" - Β1: Δημήτρης Α., Άννα Κ., Μαρία Κ., Σοφία Κ.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου