2.1 Πλούτος - Θ.Ε. ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ (Γ΄ Λυκείου 2017-18)

"Μη μαζεύετε θησαυρούς πάνω στη γη, όπου τους αφανίζει ο σκόρος και η σκουριά [...] 

να μαζεύετε θησαυρούς στον ουρανό, όπου δεν τους αφανίζουν ούτε ο σκόρος ούτε η σκουριά" (Μτθ. 6, 19-20)

Εισαγωγή

Στην προηγούμενη ενότητα εξετάσαμε μέσα από το θρησκευτικό, και ειδικά το χριστιανικό πρίσμα, ορισμένα διλήμματα που σχετίζονται με την επιστημονική εξέλιξη και την τεχνολογική πρόδο. Στη συνέχεια, εστιάσαμε σε βιοηθικά ζητήματα που μπορούν να προκληθούν από τις εφαρμογές της γενετικής. Δεν παραλείψαμε όμως να αναφερθούμε στις ανησυχητικές περιβαλλοντικές εξελίξεις. Στη συνάφεια αυτή ερευνήσαμε, ανακαλύψαμε και αξιολογήσαμε τις οικολογικές προεκτάσεις που εκφράζει το ήθος και η παράδοση της Χριστιανικής Εκκλησίας.

Στις επόμενες αναρτήσεις που υποστηρίζουν τα σχολικά μας μαθήματα, θα προχωρήσουμε στη θ.ε. "Προκλήσεις". Ορισμένα από τα θέματά μας αναφέρονται στον πλούτο, την εργασία, τη συμβίωση και την επανάσταση.

Ξεκινάμε με την έννοια του πλούτου!
 Ποιες είναι οι θέσεις του Χριστιανισμού και των μεγάλων θρησκειών για τον πλούτο, τη φτώχεια και την ιδιοκτησία;

Ποια είναι οι ατομική και συλλογική ευθύνη των πιστών απέναντι στη διαχείριση του πλούτου σε ατομικό και οικουμενικό επίπεδο;

1. Θρησκευτικές αντιληψεις για τον πλούτο και τη φτώχεια.
Κοιτάξτε τον παρακάτω πίνακα και γράψτε αυθόρμητα 5 λέξεις.
Στη συνέχεια, παρατηρήστε πάλι το έργο τέχνης και σημειώστε άλλες 5 λέξεις.
Τι σκέφτεστε;
Μπορείτε να γράψετε 2-3 προτάσεις με αυτές τις λέξεις;

2. Διάκριση μεταξύ πνευματικού και υλικού πλούτου στην Ορθόδοξη Εκκλησία και σε άλλες θρησκευτικές παραδόσεις.
Οπωσδήποτε για τον θρησκευτικό κόσμο, υπάρχει μια άλλη αντίληψη και εντελώς διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων. Για να την ανακαλύψουμε διαβάζουμε και συγκρίνουμε τα κείμενα "Και άγιος και 'κλέφτης'" και "Καλανός και Μέγας Αλέξανδρος".
-Σε ποιες θρησκευτικές παραδόσεις ανήκει το κάθε κείμενο;
-Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές τους;

3. Οι σχέσεις της θρησκείας και των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών διαβίωσης

Ποιες είναι όμως οι θρησκευτικές προσεγγίσεις για θέματα πλούτου και φτώχειας στη διδασκαλία των μεγάλων θρησκειών;

Υπάρχουν κατευθηντήριες οδηγίες σε κείμενα σχετικά με τη διαχείριση του πλούτου ή την ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών;

Το ερώτημα αυτό θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με τη βοήθεια των κειμένων του Φ.Μ. που προέρχονται από τη χριστιανική, την ισλαμική, την κομφουκιανιστική και την ινδουιστική παράδοση.
Ποιες είναι οι θέσεις κάθε θρησκευτικής παράδοσης;

Επιπρόσθετα, μπορούμε να προβληματιστούμε για την κοινωνική ανισότητα με το παρακάτω βίντεο.

4. Ο ρόλος της Εκκλησίας στην αντιμετώπιση κρίσιμων κοινωνικών καταστάσεων.

Πολύ σύντομα είδαμε τις προσεγγίσεις των θρησκειών απέναντι στο θέμα μας (κι όποιος θέλει μπορεί να εξετάσει και τις θέσεις των αγίων Ιωάννη Χρυσοστόμου και του Μεγάλου  Βασιλείου για την κοινωνική ανισότητα). 

Ποια όμως είναι η στάση της Εκκλησίας απέναντι σε σύγχρονες κοινωνικές καταστάσεις που διαχωρίζουν τους ανθρώπους;

Πολύ εύκολα θα μπορούσαμε να αναφερθούμε σε μια θεωρία. Ωστόσο, θα πρότεινα το ζήτημα αυτό να το διερευνήσουμε μέσα από το έργο σύγχρονων κληρικών-ενορχηστρωτών ενοριών ή και τοπικών Εκκλησιών απέναντι σε κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα.  

Ενδεικτικά μπορούμε να αναζητήσουμε στοιχεία για το έργο των

 νυν Αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ. Αναστασίου: 

(για επιπρόσθετα στοιχεία πατήστε ΕΔΩ)

και να παρακολουθήσουμε τα σχετικά βίντεο από την 55χρονη και πλέον οικουμενική διακονία του,

π Αντωνίου Παπανικολάου, ιδρυτή του ιδρύματος "Κιβωτός του Κόσμου"

που αποτελεί πρότυπο και παράδειγμα προς μίμηση.

Να κι ένα σχετικό τραγούδι με την "Κιβωτό του Κόσμου τραγούδι που ανακάλυψα καθώς αναζητούσα υλικό για να επεξεργαστούμε,

π Στρατή Δήμου και το έργο του στους πρόσφυγες στη Λέσβο

στη συγκεκριμένη περίπτωση, πρόκειται για τον ορισμό του παραδείγματος αυτοθυσίας και αυτοπροσφοράς

5. Αναφορές σε ατομικές και συλλογικές ευθύνες για το φαινόμενου του αθέμιτου πλουτισμού. Η ευθύνη των πιστών.
 Ποια είναι όμως η ευθύνη του κάθε πιστού αλλά και κάθε τοπικής θρησκευτικής κοινότητας.
Τις απαντήσεις στο τελευταίο μας αυτό ερώτημα, ας τις δώσουμε μέσα από τις παρακάτω φωτογραφίες.

-Με ποιον τρόπο συνδέεται το θέμα της φωτογραφίας με όσα έχουμε πει;
-Ποιες από τις νέες ιδέες που απέκτησες επεκτείνουν ή ωθούν τη σκέψη σου σε νέες κατευθύνσεις;
-Τι σου προκαλεί το ενδιαφέρον; Ποιες ερωτήσεις έχεις αυτή τη στιγμή;

Αντί επιλόγου
Αντιγράφω ένα απόσπασμα από κείμενο του νυν Αρχιεπισκόπου Τιράνων Αναστασίου:

"Η ισραηλιτική σκέψη υπογράμμισε το καθήκον της ελεημοσύνης, συνδέοντάς το συχνά με το θέμα της δικαιοσύνης. Στον μεταγενέστερο Ιουδαισμό η φτώχεια θεωρήθηκε η μεγαλύτερη κακοτυχία και η παραδοσιακή αρχή της ελεημοσύνης μεταλλάχθηκε σε φιλάνθρωπο δανεισμό. Κεντρική θέση κατέχουν η δικαιοσύνη και η ελεημοσύνη και στο Ισλάμ. Ένα από τα βασικά καθήκοντα του μουσουλμάνου είναι η ΄ζακάτ΄ (ελεημοσύνη).

Ο κατεξοχήν πάντως υπερασπιστής των φτωχών αναδείχθηκε ο Ιησούς Χριστός με τη ζωή και τη διδασκαλία Του. Υπογράμμισε την αξιοπρέπεια του φτωχού, την αξία του ενώπιον του Θεού, στηλίτευσε την ασπλαχνία των πλουσίων, ύμνησε τη δικαιοσύνη, αποκάλυψε την αγάπη και επέμενε σ'  αυτήν" (Συνύπαρξη: Ειρήνη, φύση, φτώχεια, τρομοκρατία, αξίες. Θρησκειολογική θεώρηση, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2015, σ. 174). 

Ωστόσο, για να υπάρχει αξιοπρέπεια στον άνθρωπο, χρειάζεται να έχει μια σταθερή εργασία που να μην παραβιάζει τα προσωπικά του δικαιώματα. Όμως αυτό θα είναι το θέμα μιας επόμενης ανάρτησής μας.


Για να δείτε μια παλιότερη ανάρτηση, πατήστε ΕΔΩ