Ο φόβος, η ανεξαρτητοποίηση και εμείς

 Μία εργασία των : Ί. Π., Φ. Φ., Κ. Π. και Κ. Τ.

Στην σύγχρονη πραγματικότητα , οι πολίτες του κόσμου δέχονται πολυάριθμα ερεθίσματα, τα οποία αποτελούν ένα έναυσμα για φιλοσοφική αναζήτηση και ενεργοποιούν την κριτική τους ικανότητα . Τέτοια ερεθίσματα μπορεί να είναι βιβλία, ταινίες, άρθρα,λόγοι πνευματικών ανθρώπων, ακόμη και εικόνες ή τραγούδια. Ακριβώς αυτόν τον σκοπό επιτελεί και το διήγημα του Νίκου Πιλάβιου, «Μία ιστορία για τον φόβο» από την συλλογή διηγημάτων «Ιστορίες της καρδιάς», με κεντρική θεματική τον φόβο και τις έννοιες γύρω από αυτόν.

 Στο διήγημα αυτό, ο αναγνώστης συναντά τον πρωταγωνιστή, ένα μικρό αγόρι, το οποίο έρχεται αντιμέτωπο με τους φόβους και τα συναισθήματα που του προκαλεί και μαθαίνει να τα ξεπερνά. Η ιστορία ξεκινάμε τον μικρό να περιγράφει την αγάπη του για την μικρή αυλή , τον «προσωπικό του παράδεισο» , δίπλα στο υπόγειο διαμέρισμά του , στην οποία μπορεί να έχει πρόσβαση μονάχα μέσω ενός επιμηκούς, σκοτεινού διαδρόμου, πηγή ατέρμονου για αυτόν, φόβου. Έτσι, βασίζονταν στη βοήθεια της μητέρας του, η οποία τον συνόδευε, μέχρι που ήρθε η στιγμή να ανεξαρτητοποιηθεί, αναλαμβάνοντας αυτό το ταξίδι μόνος του. Μετά από διάφορες περιπέτειες , το παιδί καταφέρνει ,τελικά, να διασχίσει τον απειλητικό διάδρομο, αντιμετωπίζοντας έτσι τις αδυναμίες του και φθάνοντας ίσως σε ένα νέο επίπεδο ωριμότητας. 

Ένας θεματικός άξονας που επικρατεί και συνιστά την βάση του διηγήματος είναι η εσωτερική πάλη του μικρού ήρωα, ο οποίος εγκλωβίζεται σε μία δίνη ανασφάλειας που τον οδηγεί στην αμφισβήτηση όλων των θετικών στοιχείων της προσωπικότητάς του και του δημιουργεί ερωτήματα όπως «Είμαι αρκετός;», «Μήπως είμαι απλά δειλός;», «Θα τα καταφέρω ποτέ μόνος μου;». Παρόλη την παραλυτική επίδραση της αυτοαπέχθειας και της αυτοαμφισβήτησης, το αγόρι δεν εγκαταλείπει και καταφέρνει, έπειτα από μία πορεία κατάρριψης των μη λογικών αντιλήψεων και πεποιθήσεων, να οδηγηθεί σε φιλοσοφικό στοχασμό. Κατακτά, επομένως, την τεχνική της φιλοσοφικής διεργασίας και αναζήτησης των αιτιών των φόβων του, αντιμετωπίζοντάς τους στην ανθρωπολογική τους διάσταση. Έτσι, παρά το γεγονός ότι οι φόβοι και το άγχος του αποτελούν τροχοπέδη στις πραγματικές του επιθυμίες, ο πρωταγωνιστής μαθαίνει να αποδέχεται όλα αυτά τα ελαττώματά του και φθάνει σε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι κακό να φοβάται, αλλά ούτε και τον ωφελεί να επαναπαύεται στην άποψη αυτή, χωρίς να αναζητά, φιλοσοφικά και λογικά, αδιέξοδο. Ουσιαστικά, ο μικρός κάνει τα πρώτα βήματα προς την σταδιακή δημιουργία «ανοσίας» απέναντι σε κάθε ψυχολογικό φόβο, το βασικό χαρακτηριστικό του «Κακού», κατά τον συγγραφέα.

 Κρίνεται ,επίσης, σκόπιμο να σχολιαστεί και ο θεματικός άξονας της πορείας του προς την ωριμότητα και την πορεία του προς την ενηλικίωση του μικρού ήρωα και κατ’ επέκταση η διαδικασία ανεξαρτητοποίησης του από το οικογενειακό του περιβάλλον. Με την οικογένεια ως αρωγό στο εγχείρημα αυτό, βλέπουμε το αγόρι να ξεκινά από την παιδική ηλικία και την ανωριμότητα που αυτή συνεπάγεται, στηριζόμενο στην γονεϊκή προστασία. Στο σημείο αυτό, εκδηλώνεται η φιλοσοφική διεργασία που κάνει η μητέρα, η οποία κρίνει ότι το πιο γόνιμο θα ήταν να αφήσεις το παιδί σταδιακά να ανεξαρτητοποιηθεί και να αποκτήσει τις δικές του εμπειρίες, αντιμετωπίζοντας τους φόβους του, παρά να το εγκαταλείψει και να το αφήσει να τα βγάλει πέρα μόνο του εξαρχής. Για αυτό και έρχεται αυτή η στιγμή που αφήνει τον γιό της να πάει μόνος του στην αυλή, επειδή αναγνωρίζει τον δισταγμό του και επιχειρεί την ενδυνάμωση της προσωπικότητάς του. Προχωρούμε, λοιπόν, στον φιλοσοφικό στοχασμό που ωθείται ο μικρός ήρωας να κάνει, ο οποίος σχετίζεται με την απόφαση που παίρνει ο ίδιος, εν τέλει, να διασχίσει τον διάδρομο χωρίς συνοδεία και άρα να καταλήξει,έπειτα από φιλοσοφική σκέψη και ανάλυση των λόγων που οφείλει να κάνει αυτό το βήμα μόνος, στην επιδίωξη αυτών που θέλει αντί την παράδοσή του στα ανούσια και ελάχιστης σημασίας εμπόδια. Το γεγονός αυτό κάνει ξεκάθαρη την πνευματική ωρίμανσή του και την πορεία του προς την αυτοβελτίωση. 

 Συμπερασματικά, μέσα από την ανάλυση αυτού του διηγήματος ο αναγνώστης περνά από μια περίπλοκη διαδρομή συναισθημάτων, με πρωταγωνιστή τον φόβο, όπου ανακαλύπτει πως οι ανασφάλειες όλων μας είναι κοινές και το βασικό όπλο για την αντιμετώπισή τους δεν είναι άλλο από τον φιλοσοφικό και κριτικό στοχασμό. Το μήνυμα που μεταδίδεται αφορά την τόλμη και την αποφασιστικότητα που χρειάζεται ο άνθρωπος για να φτάσει στην ανεξαρτητοποίηση και στο στάδιο της απόλυτης ελευθερίας. Το διήγημα αυτό, είναι ένα λογοτέχνημα που δίνει όλα τα φιλοσοφικά εναύσματα που θα έπρεπε να λάβουν οι νέοι στη σημερινή εποχή.Σας το προτείνουμε ανεπιφύλακτα!