Η τέχνη του θεολογείν

Παρουσίαση που πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού Ρόδου κατά την εκδήλωση "Ανοικτές Πόρτες" (23-24/09/2017) Στα παλαιότερα χρόνια συνηθίζονταν στα κέντρα λήψης των αποφάσεων ενός τόπου να υπάρχει κι ένα αντίστοιχο θρησκευτικό ή εκκλησιαστικό κέντρο με το χώρο λατρείας του. Κατά αυτό τον τρόπο, η θρησκευτική ή εκκλησιαστική διοίκηση συμπορεύονταν ή έλεγχε την εκάστοτε πολιτική εξουσία. Στη νεότερη πόλη της Ρόδου, στην πλατεία Ελευθερίας στο Μανδράκι, βρίσκεται ο ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Είναι ο καθεδρικός ναός της πόλης, δηλαδή η έδρα του Μητροπολίτη Ρόδου και όπως όλοι οι καθεδρικοί ναοί κατέχει δεσπόζουσα θέση μεταξύ των άλλων κτισμάτων, με αποτέλεσμα να είναι ορατός από πολλά σημεία.

"νῦν δὲ γνόντες θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ θεοῦ" (Γαλ. 4,9) "Τώρα όμως γνωρίσατε το Θεό, ή σωστότερα τώρα που σας γνώρισε ο Θεός" Εισαγωγή Όλοι οι άνθρωποι αναζητούν τον Θεό, ακόμη κι εκείνοι που τον απορρίπτουν. Αλλά κι όσοι αρνούνται την ύπαρξή Του, οπωσδήποτε κάποια στιγμή τον αναζήτησαν.  Βέβαια, μια αναζήτηση για να αποδώσει καρπούς χρειάζεται κάποιες προϋποθέσεις. Μια βασική προϋπόθεση είναι η γνώση του εαυτού μας. Πως θα κάνουμε ένα ταξίδι, αν δε γνωρίζουμε για παράδειγμα ποια είναι τα ενδιαφέροντά μας ή ποιες είναι οι οικονομικές δυνατότητές μας. Κατά τον ίδιο τρόπο, η αναζήτηση (ή το ταξίδι για την εύρεση -όπως είπατε πολλοί από εσάς) του Θεού ή ακόμη και του συνανθρώπου έχει ως αφετηρία ένα άλλο ταξίδι βαθειά στο εαυτό μας. Πως όμως θα βρω τον εαυτό μου; Πως θα αποφύγω το κλείσιμο στο "εγώ" και θα πετύχω το "άνοιγμα στον Άλλον/αλλον; Τα ερωτήματα αυτά θα προσπαθήσουμε να τα επεξεργαστούμε μέσα από αυτή την ανάρτ...

" Ο Θεός έβαλε τον άνθρωπο στον Παράδεισο για να εργάζεται και να τον φυλάσσει" (Γεν 2,15). Εισαγωγή Πολλοί θρησκευόμενοι άνθρωποι θεωρούν μια μορφή αποκάλυψης του Θεού τη δημιουργία του κόσμου. Σχεδόν σε όλες τις θρησκείες απαντούν κείμενα ή προφορικές παραδόσεις που περιγράφουν τη δημιουργία του κόσμου αλλά και πολλές φορές τη δημιουργία των θεών. Ποιες όμως είναι οι κυριότερες θρησκευτικές πεποιθήσεις για τη δημιουργία του κόσμου (κοσμογονία); Και οι θεοί πως δημιουργήθηκαν (θεογονία); Εξάλλου, ποια είναι η περιγραφή της χριστιανικής θεολογίας για αυτά τα ζητήματα και ποια η βαθύτερη σημασία τους; Υπάρχει κάποια σύγκρουση μεταξύ επιστήμης και θρησκευτικής πίστης; Στον Χριστιανισμό τι συμβαίνει; Τελικά, ποια είναι η ευθύνη του ανθρώπου απέναντι στη δημιουργία και σε όλο το σύμπαν; Αυτά τα ερωτήματα, θα μας απασχολήσουν στη σημερινή δίωρη συνάντησή μας και η ανάρτησή αυτή θα καθοδηγήσει τη μικρή μας αναζήτηση.

Μετά τις πρώτες συναντήσεις μας στη Γ΄ Λυκείου και τις συζητήσεις περί Εξετάσεων Πανελληνίων και άλλων δαιμονίων, πολλοί μαθητές/πολλές μαθήτριες μου ζήτησαν να αναδημοσιεύσω ένα κείμενο του π Λίβυου σχετικά με την επιτυχία-αποτυχία στις Πανελλήνιες εξετάσεις. Το αντγράφω παρακάτω. Κατανοώ ότι είναι προσωπικό, αλλά θαρρώ ότι αυτά τα λόγια οφείλουμε να τα έχουμε κατά νου όλοι μας!   

Το πιο δημοφιλές φεστιβάλ πολιτιστικής κληρονομιάς στη Ρόδο θα ξεκινήσει την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου, ώρα 20:00, στο Ακταίον που αποτελεί χώρο που ταιριάζει με το φετινό θέμα: “Μανδράκι – Το Σκηνικό της Εξουσίας”.  Δείτε εδώ το πρόγραμμα με τα συμμετέχοντα κτήρια… ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  ΑΝΟΙΚΤΕ Σ ΠΟΡΤΕΣ 2017  22, 23 & 24 Σεπτεμβρίου  “Μανδράκι – Το Σκηνικό της Εξουσίας”

Εισαγωγή      Στα μ.μ.ε. δεν είναι λίγες οι φορές που παρουσιάζεται ότι η επιστήμη και η Ορθόδοξη Εκκλησία βρίσκονται σε μία δυνατή σύγκρουση. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι υπάρχει μια έντονη διαμάχη, ενώ παραθέτουν και ποικίλες "τεκμηριώσεις" επί του θέματος. Ωστόσο, όλες αυτέςοι απόψεις οδηγούν ουκ ολίγες φορές σε αθεμελίωτα -και ενίοτε αθεολόγητα- τα συμπεράσματα, τα οποία ενδύονται πολλές φορές με τη δύναμη του φανατισμού και παρουσιάζουν τόσο εκκλησιαστικούς όσο και επιστημονικούς "αφορισμούς" για το "αντίπαλο" στρατόπεδο. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Η επιστήμη και η πίστη συγκρούονται; Ποια είναι η θέση της Χριστιανικής Εκκλησίας και ειδικά της Ορθόδοξης για αυτό το θέμα; Υπήρξαν ή υπάρχουν χριστιανοί ή θρησκευόμενοι επιστήμονες Υπάρχουν κάποια δ ιλήμματα για την επιστημονική πρόοδο; Αν ναι, τότε οι χριστιανοί έχουν λόγο; Ας ξεκινήσουμε τις αναζητήσεις μας!

Άρθρο της μαθήτριας Χριστίνας Τσαμπίκας Τρουμούχη  του "Βενετοκλείου" 1ου Λυκείου Ρόδου και εκπρόσωπο του Νομού Δωδεκανήσου  στη Βουλή των Εφήβων 

"Ὁ θεὸς ἀγάπη ἐστίν" (Α΄Ιω. 4, 16)  Αντί εισαγωγής κάποια ερωτήματα Η σημερινή μας πρώτη αναζήτηση στα Θρησκευτικά του Λυκείου, έχει να κάνει περισσότερο με προβληματισμούς και με μια κατάθεση των εμπειριών μας, παρά με διαπιστώσεις. Γι΄ αυτό άλλωστε κυριαρχούν τα ερωτήματα. Οι απαντήσεις είναι δικές σας και δεν υπάρχει σωστό ή λάθος.  Το λοιπόν, καλώςς ήρθατε στο Λύκειο! Ξεκινάμε τις θρησκευτικές μας αναζητήσεις και καλή μας χρονιά! Μερικά πρώτα ερωτήματα για έναν προβληματισμό. Υπάρχει Θεός; Αν υπάρχει Θεός, που μπορώ να τον ψάξω και να τον συναντήσω; 

" οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ  [...]    ὅτι ἡρπάγη εἰς τόν παράδεισον καί ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα ἃ οὐκ ἐξόν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι"  (Απόστόλου Παύλου, Β΄ Κορ. 12, 2,4) Εισαγωγή Αποκάλυψη. Μια λέξη ιδιαίτερη και με πολλές σημασίες και ερμηνείες.Τι μπορεί να σημαίνει στη δική μας ζωή και τι στον θρησκευτικό κόσμο; Θα θέλαμε να μας αποκαλυφθεί κάποιος/κάποια ή κάτι στη ζωή μας και γιατί; Αυτός/αυτή/αυτό που αποκαλύπτεται προσφέρει κάποιες λύσεις στα προσωπικά μας αδιέξοδα ή μήπως μας δίνει το έναυσμα να συνεχίσουμε να δημιουργούμε, να προχωράμε μπροστά, να ελπίζουμε και να πιστεύουμε. Με δυο λόγια, ένα νόημα στην καθημερινότητά μας. Πολλά τα ερωτήματα και με αυτά θα αρχίσουμε τους θρησκευτικούς προβληματισμούς μας. Τι σημαίνει όμως ο όρος "αποκάλυψη" για εμάς; Ας ξεκινήσουμε, τις φετινές μας αναζητήσεις στη Β΄ Λυκείου πλέον.

Στη συνέντευξη αυτή ο Μητροπολίτης  Νέας Ζηλανδίας Αμφιλόχιος (Τσούκος), ο οποίος κατάγεται από τη Ρόδο, αναφέρεται στη μετάδοση του μηνύματος του Ευαγγελίου στα νησιά του Ειρηνικού Φίτζι, Τόνγκα και Σαμό.

Στην παραπάνω φωτογραφία αποτυπώνονται κάποια βασικά σημεία από τις προσδοκίες των μαθητών/μαθητριών για το μάθημα των Θρησκευτικών στο Α1 του Βενετοκλείου Λυκείου κατά το σχολικό έτος 2017-18. Για να δούμε τι έγραψαν οι μαθητές και οι μαθήτριες:

Στην παραπάνω φωτογραφία αποτυπώνονται κάποια βασικά σημεία από τις προσδοκίες των μαθητών/μαθητριών για το μάθημα των Θρησκευτικών στο Β1 του Βενετοκλείου Λυκείου κατά το σχολικό έτος 2017-18. Για να δούμε τι έγραψαν:

ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΑΒΒΑΤΟ 7-ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟΥ  11.00 -13.30 (ΑΡΙΘΜΟΣ 5)

Περίληψη Το πρόγραμμα «Ο πολυθρησκευτικός πολιτισμός της Ρόδου. Ιστορία και μνημεία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα» πραγματοποιήθηκε στο 1 ο Λύκειο – «Βενετόκλειο» Ρόδου κατά το σχολικό έτος 2016-17. Συμμετείχαν έξι μαθητές από τη Β΄ Λυκείου υπό την επίβλεψη του εκπαιδευτικού Νικολάου Τσιρέβελου. Το θέμα προσεγγίσθηκε μέσα από την έρευνα και μελέτη της ιστορίας και των μνημείων των θρησκευτικών κοινοτήτων της Ρόδου. Οι μαθητές/τριες σύνδεσαν τη θρησκευτική ζωή με την τοπική ιστορία. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο «διάλογο των κοινοτήτων ή της ζωής», δηλαδή στον καθημερινό διάλογο μεταξύ απλών ανθρώπων διαφορετικών θρησκευτικών πεποιθήσεων, οι οποίοι συνυπήρξαν στον ίδιο τόπο, ήρθαν σε επικοινωνία και σύναψαν σχέσεις. Το αποτέλεσμα αυτής της συνύπαρξης απαντά σε ποικίλες διηγήσεις, φανερώνεται στα μνημεία του νησιού και αποκαλύπτεται στη μέθεξη του ροδιακού πολιτισμού. 

Το Πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τους Μαρία Άννα Τσίντσιφα (φιλόλογο), Σοφία Μωραΐτη (μαθηματικό) και Θεοφάνη Τσιγγέλη (θεολόγο) στο Γυμνάσιο Λ/Τ Καστελοριζίου. Περίληψη Στόχος του Προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης "Ανακυκλώνοντας οικολογικά" ήταν η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών/μαθητριών στην πορεία μάθησης, η επεξεργασία της προϋπάρχουσας γνώσης και η απόκτηση καινούριων γνώσεων μέσω της βιωματικής προσέγγισης του θέματος. Οι μαθητές/μαθήτριες είχαν τη δυνατότητα με εμπειρικό τρόπο να αναδείξουν τη σημασία της ανακύκλωσης και συγκεκριμένα της ανακύκλωσης χρησιμοποιημένου λαδιού και της μετατροπής του σε σαπούνι. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διαδικασία παραγωγής των σαπουνιών, καθώς και της συσκευασίας τους. Το αποτέλεσμα αυτής της ενασχόλησής τους ήταν εντυπωσιακό, καθώς συμμετείχαν ενεργά και κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία. Το Πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με την παραγωγή ενός βίντεο και μιας παρουσίασης διαφανειών των σταδίων που ακολουθήθηκαν. 

Στην ιστοσελίδα του ΙΕΠ αναρτήθηκε ο αναθεωρημένος Οδηγός Εκπαιδευτικού (Αθήνα, 2017) για το Μάθημα των Θρησκευτικών στο Λύκειο. Οι διδακτικές προτάσεις του Οδηγού είναι εναρμονισμένες με το Φάκελο Υλικού που έχει διανεμηθεί στους μαθητές/στις μαθήτριες. Για νε δείτε τον Οδηγό ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ  

   Κυκλοφόρησε και φέτος  σε επιμέλεια της υπεύθυνης Σχολικών Δραστηριοτήτων Ευαγγελίας Μουλά και του Διευθυντή της ΔΕ Δωδεκανήσου το  Ιωάννη Παπαδομαρκάκη το  ηλεκτρονικό βιβλίο Οι σχολικές δραστηριότητες ως φορέας μετασχηματίζουσας μάθησης . 

                                             ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΑΙΡΟΣ για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης Πανελλήνια Συνάντηση Θεολόγων 6 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ – 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017 Ελληνογαλλική Σχολή Ουρσουλινών (Ψυχάρη 10, Ν. Ψυχικό) Αθήνα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και του Πάπα Ρώμης κ.κ. Φραγκίσκου για την Παγκόσμια Ημέρα Προσευχής υπέρ του Περιβάλλοντος. T he story of creation presents us with a panoramic view of the world. Scripture reveals that, “in the beginning”, God intended humanity to cooperate in the preservation and protection of the natural environment. At first, as we read in Genesis, “no plant of the field was yet in the earth and no herb of the field had yet sprung up – for the Lord God had not caused it to rain upon the earth, and there was no one to till the ground” (2:5). The earth was entrusted to us as a sublime gift and legacy, for which all of us share responsibility until, “in the end”, all things in heaven and on earth will be restored in Christ (cf. Eph 1:10). Our human dignity and welfare are deeply connected to our care for the whole of creation.

Δρ. Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, θεολόγου Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Πάντα τα Έθνη, τεύχ. 142 (Απρ.-Ιουν. 2017), σελ. 3-11. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη από 16 έως 26 Ιουνίου 2016. Μία Σύνοδος με ανάλογη θεολογική και εκκλησιαστική σημασία καθώς και οικουμενική εμβέλεια είχε να διεξαχθεί περισσότερο από 1000 έτη στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Η προετοιμασία της διήρκησε περίπου 50 χρόνια. Αναμφισβήτητα τα θέματα με τα οποία ασχολήθηκε η Σύνοδος δεν έχουν άμεση σχέση με τη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας. Αναφέρονται κυρίως στην είσοδο της Εκκλησίας στα νέα δεδομένα της μετανεωτερικότητας και στις εξελίξεις της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης. Οι 350 συνοδικοί Πατέρες μετά από συζήτηση υπέγραψαν τα ακόλουθα κείμενα: 1. Η σπουδαιότης της νηστείας και η τήρησις αυτής σήμερον, 2. Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, 3. Το αυτόνομον και ο τρόπος ανακηρύξεώς αυτού, 4. Η ορθόδοξος διασπορά, 5. Το μυστήριον ...

Με αφορμή την έναρξη του νέου εκκλησιαστικού έτους, σε μήνυμά του, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αναφέρει τα εξής: “Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω, Χάριτι Θεού εισερχόμεθα σήμερον εις το νέον εκκλησιαστικόν έτος, συνεχίζοντες «δια του αγαπήσαντος ημάς»  συμμαρτυρείν και λόγον διδόναι «περί της εν ημίν ελπίδος» , ζώντες εν Εκκλησία, εν Χριστώ και κατά Χριστόν, ο Οποίος επηγγείλατο να είναι μαζί μας «πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος» . Παρήλθον εικοσιοκτώ έτη από την, συνοδική αποφάσει, καθιέρωσιν υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της εορτής της Ινδίκτου ως «Ημέρας προστασίας του περιβάλλοντος», κατά την οποίαν εν τω Ιερώ Κέντρω της Ορθοδοξίας αναπέμπονται ευχαί και ικεσίαι «υπέρ της όλης δημιουργίας». Η σχετική πατριαρχική εγκύκλιος εκάλεσε σύμπαντα τον ορθόδοξον και τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, όπως αναπέμπη κατά την ημέραν αυτήν ευχαριστηρίους δεήσεις προς τον Κτίστην των όλων δια το «μέγα δώρον της Δημιουργίας»  και ικεσίας δια την προστασίαν αυτής....