1.6 Ιησούς Χριστός, Λυτρωτής και Σωτήρας - Β΄ Λυκείου

                                               

"                                                  "ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος"" 

(Α΄ Κορ. 15, 26)

Εισαγωγή

Στο θρησκευτικό βίωμα εκφράζεται η σχέση των πιστών με το Ιερό. Η σχέση αυτή αποτελεί μια πορεία που ξεκινά από την καθημερινή ζωή και μπορεί να επεκτείνεται (ανάλογα με τη θρησκεία) και μετά το θάνατο. 

Ο πιστός/η πιστή αυτό που επιζητά είναι η σωτηρία και η λύτρωση. Όμως, τι σημαίνουν αυτές οι δύο λέξεις στον θρησκευτικό κόσμο;

Από τι μπορεί να λυτρώσει ή να σώσει τον άνθρωπο η σχέση με το Ιερό;

Αυτή η σωτηρία αναφέρεται στο παρόν ή έχει εσχατολογικές προσδοκίες (τι θα πει αυτό;);

Η σωτηρία που επαγγέλλονται οι θρησκείες είναι η ίδια σε όλες;

Από τι λυτρώνει τον άνθρωπο η σχέση με τον Χριστό και την Εκκλησία που ίδρυσε;

1. Η λύτρωση στη θρησκεία και στην καθημερινή ζωή. 

Τη σημερινή έρευνά μας θα την ξεκινήσουμε με την αναζήτηση της σημασίας της λέξης "λύτρωση".
Πότε χρησιμοποιούμε τη λέξη "λύτρωση" στην καθημερινή ζωή;

Τι σημαίνει ο όρος (όχι με το θρησκευτικό νόημά του);

Για να κατανοήσουμε κάποιες πλευρές της λέξης αυτής, ας ταξιδέψουμε στη Βραζιλία κι ας παρατηρήσουμε την παρακάτω φωτογραφία από το Ρίο ντε Τζανέιρο (η φωτογραφία δεν είναι μοντάζ).

Τι βλέπετε;

Τι σκέφτεστε γι'  αυτό που βλέπετε;

Τι θα θέλατε να ρωτήσετε σχετικά με το θέμα της εικόνας;

Τώρα, προσέξουμε την εικόνα με τον "Χριστό Λυτρωτή" από τον ίδιο τόπο που υπάρχει στο Φ.Μ.

Τι σκέφτεστε;

Ποια ερωτήματα έχετε;

Τι θα θέλατε να εξερευνήσετε σχετικά με το θέμα;

Εν τέλει, τι μπορεί να σημαίνει "Χριστός ο Λυτρωτής" ή η λύτρωση γι' αυτή την πόλη αλλά και για τον κόσμο όλο;

Για τη σημασία των λέξεων "λύτρα" και "λυτρώνω" βλέπουμε στον Φ.Μ., το αντίστοιχο λήμμα από το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. 

2. Προσεγγίσεις του Χριστιανισμού για τη λύτρωση και συσχέτισή τους με τις προσδοκίες των ανθρώπων στην καθημερινή τους ζωή.

Η λύτρωση ως προσωρινή ή οριστική απαλλαγή από κάποια καταπίεση ή απειλή ή κακό είναι ζητούμενο, όχι μόνο στο Ρίο ντε Τζανέιρο αλλά και σε κάθε γωνιά στον σύγχρονο κόσμο. Δυστυχώς, η εκμετάλλευση του ανθρώπου και η περαιτέρω εξαθλίωση των φτωχών και όσων άλλων ανθρώπων βρίσκονται σε απόγνωση, προσδιορίζει πάντα και παντού την αναγκαιότητα της λύτρωσης.

Τι σημαίνει όμως λύτρωση στον κοινωνικό χώρο;

Στις ομάδες μας δημιουργούμε έναν εννοιολογικό χάρτη με θέμα: "η προσμονή της λύτρωσης". Αναζητούμε τα αίτια, τους στόχους, τις ιδιαιτερότητες της λύτρωσης από το κακό, το θάνατο, τα εγκόσμια, την καταπίεση, την ύπαρξη, τον εαυτό μας, τον Θεό.

Προυσιάζουμε τον χάρτη και συζητάμε: 

"Πώς προσεγγίζει ο Χριστιανισμός τη λύτρωση;"

4. Η λύτρωση στον Χριστιανισμό.

"Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ'  όλους τους σωτήρες!", έγραφε ο Νίκος Καζαντζάκης. Πόσοι και πόσοι σωτήρες στο πέρασμα των αιώνων αντί για την προσωπική θυσία και την ελευθερία από κάθε κακό δεν πρόσφεραν απλόχερα την υποταγή και την υποδούλωση στους ακόλουθούς τους.

Σήμερα, υπάρχουν Μεσσίες και Σωτήρες; Από τι μπορούν να λυτρώσουν τον άνθρωπο; 

Εξάλλου, υπάρχουν μεσσιανικές τάσεις στην εποχή μας; Πώς αντιμετωπίζουν οι θρησκείες αυτές τις τάσεις; Ποιες θρησκευτικές ιδέες αναγνωρίζετε;

Για αυτό το θέμα, δείτε μια παλιότερη ανάρτησή μας.

Ωστόσο, ορισμένες φορές ταποικίλα προβλήματα, οι αρρώστιες, αλλά και η απογοήτευση από την υποκρισία των ανθρώπων τους οδηγούν στην πίστη ψεύτικων σωτήρων, που επαγγέλλονται τι λύτρωση από το παρόν και τη μεταθανάτια σωτηρία.

Όμως, ποια είναι η σημασία της λύτρωσης στον Χριστιανισμό και από τι λυτρώνει/σώζει ο Χριστός;
Ποια είναι η διαφορά με τους παραπάνω "λυτρωτές"-"μεσσίες";

Την απάντηση αυτή θα τη ψηλαφήσουμε στο βιβλικό απόσπασμα από τον Ιεζεκιήλ (37, 1-14) και σε ένα σύγχρονο θεολογικό κείμενο του Β. Αντωνόπουλου.

Ποιες είναι οι κατηγορίες της λύτρωσης στον Χριστιανισμό;

Ειδικότερα, ποιος είναι ο υπαρξιακός, κοινωνικός και οικουμενικός χαρακτήρας της λύτρωσης;

Μετά την έρευνα των κειμένων, οι ομάδες ας παρουσιάσουν τις θέσεις τους στο ακόλουθο θέμα: 
"Η προσμονή και το έργο του Μεσσία-Λυτρωτή Χριστού".

5. Διαφορετικές εκφάνσεις της προσδοκίας των πιστών για λύτρωση.  

Ολοκληρώνοντας τις αναζητήσεις μας και προσπαθώντας να κατανοήσουμε τη σημασία της λύτρωσης στον Χριστιανισμό θα ήθελα να παρατηρήσουμε στο Φ.Μ. τους πίνακες του Φίκου και να βάλουμε τίτλους (σχετικούς με το θέμα μας).

Τι τίτλο θα βάζατε και γιατί;

Βέβαια, γι'  αυτούς που θέλουν να εκφραστούν πιο δημιουργικά, θα πρότεινα με αφορμή τον ύμνο "Χριστός Ανέστη" και το ποίημα "Η παρηγοριά" του Τ. Παπατσώνη να ζωγραφίσουν ελεύθερα κάτι και να συμπληρώσουν το έργο τους με κάποιο σύνθημα ή στίχο ή φράση κλπ.

Τελικά, ο Χριστός στις δυο πρώτες φωτογραφίες αυτής της ανάρτησης από τι λυτρώνει και ονομάζεται Λυτρωτής;

Επίλογος

Όλες οι θρησκείες επαγγέλονται τη σωτηρία από το κακό και τη λύτρωση σε μια μεταθανάτια ζωή. 

Για παράδειγμα, στον Ιουδαϊσμό και το Ισλάμ ο άνθρωπος θα αναστηθεί και θα σωθεί στα έσχατα, δηλαδή στο τέλος της Ιστορίας. Από την άλλη, στα ασιατικά θρησκεύματα, όπως τον Ινδουισμό και τον Βουδισμό, η λύτρωση σημαίνει σβήσιμο της ύπαρξης. Η ανθρώπινη ύπαρξη μετά από διαδοχικές μετενσαρκώσεις (σαμσάρα)  θα λυτρωθεί όταν σβήσει στον ωκεανό του Θεού.

Στον Χριστιανισμό η σωτηρία και η λύτρωση αναφέρονται σε μια διπλή προοπτική. Η πρώτη συνδέεται με τον αγώνα σε αυτόν τον κόσμο για κατάργηση κάθε μορφής κοινωνικού κακού, π.χ. πόλεμος, βία, αδικία, ανισότητα.

Η δεύτερη αναφέρεται στη σωματοψυχική ακεραιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Όταν έρχεται το πλήρωμα του χρόνου ο Υιός του Θεού γίνεται άνθρωπος για να μεταλλάξει την ανθρώπινη φύση (σώμα και ψυχή) και να τη μεταβάλλει σε άφθαρτη και αθάνατη.

Στα έσχατα ο Ιησούς Χριστός που είναι ο Κύριος της Ιστορίας, "ο Θεός, ο Παντοκράτορας Κύριος, αυτός που αληθινά υπάρχει και υπήρχε και θα' ρθει" (Αποκ. 1, 8), και είναι "η κεφαλή του σώματος που είναι η εκκλησία, αυτός αρχή της νέας ανθρωπότητας απ' τους νεκρούς ο πρωταναστημένος, ώστε να γίνει σ' όλα εκείνος πρώτος" (Κολ. 1, 18) θα επιστρέψει και θα χαρίσει την ανάσταση σε όλους τους ανθρώπους. Έτσι ο Χριστός ανοίγει τον δρόμο για την κοινή ανάσταση όλων των ανθρώπων.

Τι γίνεται όμως με εκείνους που δηλώνουν άθεοι; Οι άθεοι δε μπορούν να μετέχουν στη λύτρωση;

Το θέμα της αθεΐας θα μας απασχολήσει στην επόμενη συνάντηση.

Μέχρι τότε αςαπολαύσουμε τήν "Αθανασία" του Μάνου Χατζηδάκι σε στίχους Νίκου Γκάτση και ερμηνεία Φλέρυ Νταντωνάκη.

Η αθανασία είναι "σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά/ μα ήρθαν καιροί/ μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψαμε βαθιά/ κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς/ Ομορφονιά που δε σε κέρδισε κανείς..."

ή μήπως η λύτρωση είναι η στιγμή της χαραυγής...