Η τέχνη του θεολογείν

" καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν,   ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ "  (Μτθ. 6, 13) " ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος "  (Α΄ Κορ. 15, 26) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ Εισαγωγή Το θρησκευτικό βίωμα που αναλύσαμε στις προηγούμενες συναντήσεις, μας ωθεί στον προβληματισμό να αναζητήσουμε τα βαθύτερα αίτια και τα κίνητρα για τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό; Ποια είναι τα κίνητρα και ο σκοπός της σχέσης του Θεού με τον άνθρωπο; Ο άνθρωπος Θέλει να ξεφύγει από αυτή τη ζωή; Θέλει να την αλλάξει; Επιθυμεί να ζήσει κι όχι να επιβιώσει; Κι αν επιθυμεί να ζήσει, τι σημαίνει αυτό; Αυτή η ζωή που θέλει να ζήσει αναφέρεται στο παρόν ή στο επέκεινα;

Γαλεριανό συγκρότημα: Πομπική οδός και κύρια λεωφόρος Στο παρακάτω άρθρο μπορούμε να περιηγηθούμε εικονικά στο παλάτι του Γαλερίου στη Θεσσαλονίκη  και να δούμε πως ήταν η Ροτόντα, η Αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα), ο Ιππόδρομος κι άλλα αγαπημένα σημεία της Θεσσαλονίκης. Η ΙΣΤ΄Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων πραγματοποίησε τη ψηφιακή απεικόνιση του μνημείου. Αυτή η παρουσίαση θεωρώ ότι είναι χρήσιμη για το μάθημα των Θρησκευτικών του Γυμνασίου, διότι αποτυπώνει πολλά μνημεία που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την πολιτιστική ατμόσφαιρα της εποχής που διαδόθηκε ο Χριστιανισμός. Ευθύς αμέσως παραθέτω ένα βίντεο με ρεπορτάζ από τον τηλεοπτικό σταθμό TV100 της Θεσσαλονίκης.

Κόμικς στην εκπαίδευση; Ναι, γιατί όχι; Νομίζω ότι μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμα και να είναι ένα μέσο που θα διευκολύνει την πορεία μάθησης κάθε γνωστικού αντικειμένου. Ένα online εργαλείο δημιουργίας κόμικς είναι το Pixton, του οποίου οι βασικές δυνατότητες είναι δωρεάν.. Το Pixton επιτρέπει στους χρήστες να δημιουρήσουν με εύκολο τρόπο τις δικές τους ιστορίες. Οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη συγκεκριμένη εφαρμογή δίχως να έχουν γνώσεις γραφιστικής. Υπάρχουν έτοιμα πρότυπα κόμικς για πολλά γνωστικά αντικείμενα μεταξύ των οποίων και για τα Θρησκευτικά. Οι ιστορίες κόμικς μπορούν να αποθηκευτούν στον υπολογιστή, να εκτυπωθούν και να δημοσιευτούν σε κοινωνικά μέσα δικτύωσης.

"Μέτρον Άριστον" Κλεόβουλος ο Ρόδιος Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Αντί εισαγωγής... Το επόμενο δίωρο θα είναι λίγο παράξενο, μια που θα αναφερθούμε στις δυνατότητες των μέντιουμ της σύγχρονης εποχής. Θα μαγευτούμε από τις δυνάμεις τους και θα υποκλιθούμε στον τρόπο που γνωρίζουν τα πάντα για εμάς. Ας αφεθούμε στη μαγεία των "ανώτερων δυνάμεων" και ας παρακολουθήσουμε ένα video όπου ένα μέντιουμ μας διδάσκει την τέχνη του και μας αποκαλύπτει εν μέρει τα μυστικά του.   1. Για έναν πρώτο προβληματισμό

"Ὑμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς" (Μτθ. 5,13) "Η ηθική των μελών της Εκκλησίας είναι ήθος θεραπευμένης ύπαρξης και ασκητικής λειτουργίας" (Νίκου Ματσούκα [1]) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Εισαγωγή Η επικοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό διασταυρώνεται και αναφέρεται στην κοινωνία με τον συνάνθρωπο. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο είναι πάντα εν σχέσει με τους άλλους. Όμως, όπως τονίσαμε πολλές φορές, η γνώση του εαυτού μας μας οδηγεί στο άνοιγμα με τον συνάνθρωπο και στη σύναψη συγκεκριμένων σχέσεων και την επιλογή συγκεκριμένων προσώπων-φίλων. Η επιλογή των φίλων και ο τρόπος συναστροφής μαζί τους εξαρτάται καθοριστικά από τον χαρακτήρα του κάθε ανθρώπου και οπωσδήποτε από τις καθημερινές ενέργειες και πράξεις κάθε προσώπου. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που ο λαός λέει την ακόλουθη παροιμία: "δείξε μου τον φίλο σου να σου πω ποιος είσαι". Βέβαια, η διαμόρφωση του χαρακτήρα κάθε ανθρώπου είναι ένα πολύπλοκο γεγονός. Επηρεάζεται από ...

"Αδιάκοπα να προσεύχεστε."  ( Θεσ. Α΄ 5, 17) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Εισαγωγή Στις τελευταίες συναντήσεις μας ασχοληθήκαμε με το θέμα της αυτογνωσίας. Η μικρή έρευνά μας κατέληξε στη διαπίστωση ότι η στέρεη και βαθειά γνώση του εαυτού μας μας βοηθάει στην έξοδο από τον εγωκεντρισμό και στη συνάντηση με τον άλλον, τον Θεό, τον συνάνθρωπο, κι όπως υποστήριξαν με επιχειρήματα πολλοί μαθητές, τη φύση. Όμως, το άνοιγμα προς τον Ά-άλλον δεν απαιτεί μόνο τη γνώση του εαυτού μας ή ακόμη την καλή μας διάθεση και τους ευγενικούς μας σκοπούς. Χρειάζεται η συνάντηση και η ουσιαστική γνωριμία με τον άλλον, η ανταλλαγή πληροφοριών, ο διάλογος και η σύναψη σχέσεων. Με ποιο τρόπο όμως μπορεί να γίνει η συνάντηση με τον άλλον; Από τις όμορφες προτάσεις κρατάω τη λέξη "επικοινωνία". 1. Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων

"Αγαπητοί  μου, ας αγαπάμε ο ένας τον άλλον, γιατί η αγάπη προέρχεται από τον Θεό. Όποιος αγαπάει, δείχνει ότι έχει αναγεννηθεί από τον Θεό και ότι γνωρίζει τον Θεό" (Α΄ Ιω. 4, 7) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Εισαγωγή         Στην τελευταία μας συνάντηση συμφωνήσαμε ότι πολλοί άνθρωποι ψηλαφίζουν την ύπαρξη αλλά και τη σχέση με τον Θεό στην ομορφιά του κόσμου (κόσμημα-στολίδι) και την αρμονία του σύμπαντος. Το μεγαλείο της φύσης τους παρακινεί να αναζητήσουν και  πολλές φορές να υμνήσουν τον Θεό. Ιδιαίτερα στα βιβλικά κείμενα για τη δημιουργία του κόσμου απαντά ένα διαχρονικό μήνυμα. Ο άνθρωπος καλείται να συνεργαστεί με τον Θεό και τον συνάνθρωπό του για να "φυλάξει", δηλαδή να προστατέψει το φυσικό περιβάλλον.            Για να επιτύχει τον στόχο του αυτόν ο άνθρωπος, οφείλει να ανοιχτεί και να επικοινωνήσει με τον συνάνθρωπό του αλλά και τον Θεό. Η επικοινωνία με τους άλλους και οπωσδήποτε με τον Θεό...

"ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς" (Ιω. 5, 39) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Εισαγωγή Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται έντονα και στην Ελλάδα (κυρίως μέσα από τον δημοσιογραφικό κόσμο) ότι η επιστήμη και η πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας βρίσκονται σε μία δυνατή σύγκρουση. Δυστυχώς, αυτή την αντίληψη υιοθετούν άκριτα και πολλές φορές με φανατικό τρόπο και δίχως έρευνα στις Γραφές πολλοί ορθόδοξοι θεολόγοι, κληρικοί ή λαϊκοί. Η συνέπεια αυτών των κατάστασεων είναι να αποδέχονται πολλοί χριστιανοί αλλά και ευρύτερο μέρος της κοινωνίας αυτή την αντίληψη. Σκοπός αυτής της ανάρτησης, η οποία αναφέρεται στην πορεία μάθησης των μαθητών της Γ΄Λυκείου σύμφωνα με τα νέα Προγράμματα Σπουδών στα Θρησκευτικά, είναι η διερεύνηση του όλου θέματος. 1. Ένας πρωταρχικός προβληματισμός Ας ξεκινήσουμε λοιπόν τη μικρή μας έρευνα αναζητώντας την αλήθεια στις απαντήσεις των παρακάτω ερωτημάτων.

" καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς "  (Ιω. 8,32) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας  1.1 Ο ηθικός προβληματισμός       Ηθικός προβληματισμός ονομάζεται η επιλογή του καλού και του κακού, του σωστού ή του λάθους στις απόψεις, τις ενέργειες, τις επιλογές, τη στάση και τη συμπεριφορά των ανθρώπων.

νῦν δὲ γνόντες θεόν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ θεοῦ (Γαλ. 4,9) "Τώρα όμως γνωρίσατε το Θεό, ή σωστότερα τώρα που σας γνώρισε ο Θεός" Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Εισαγωγικά Στις προηγούμενες συναντήσεις μας ασχοληθήκαμε με την αναζήτηση του Θεού στον χριστιανικό και τον ευρύτερο θρησκευτικό κόσμο. Επίσης, ανακαλύψαμε ότι η αναζήτηση του Θεού στον άνθρωπο ξεκινά από τότε που αναπτύσσεται η λογική του και δημιουργούνται οι πρώτες ομάδες (μια πρωτογενής κοινωνία). Κλείνοντας το θέμα αυτό καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η αναζήτηση του Θεού έχει άμεση σχέση με την αυτογνωσία. Όμως τι είναι η αυτογνωσία ή αλλιώς το "γνώθι σαυτόν" των αρχαίων Ελλήνων; Το "ποιος είμαι εγώ" μπορούμε να το πούμε εύκολα; Η αυτογνωσία έχει σχέση με τον συνάνθρωπο και τον Θεό και γιατί; Αποτελεί μια εύκολη ή μια επίμονη διαδικασία; Είμαστε αυτοί που νομίζουμε ότι είμαστε ή κάποιος άλλος που δύσκολα αποδεχόμαστε; Τελικά η αυτογνωσία είναι...

      Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ,  ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα. (Τα ουράνια φανερώνουν το μεγαλείο του Θεού  και δείχνει το στερέωμα τα έργα που έχει φτιάξει - Ψλ. 18, 2) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Η δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου από κάποιον θεό ή ανώτερες δυνάμεις αποτελεί κεντρική διήγηση σε πολλές θρησκευτικές παραδόσεις και αποτελεί μια προσέγγιση της αποκάλυψης του Θεού στον κόσμο. Σχεδόν σε όλες αυτές τις διηγήσεις πριν τη δημιουργία του κόσμου υπάρχει η περιγραφή της θεογονίας , δηλαδή της δημιουργίας των Θεών (πρβλ. Ησίοδου, Θεογονία). Εξαίρεση αποτελεί το βιβλίο της Γενέσεως στην ιουδαϊκή και τη χριστιανική θεολογική γραμματεία. Το πρώτο κεφάλαιο της Γενέσεως ξεκινάει με την κοσμογονία , τη δημιουργία δηλαδή του κόσμου. Σε μια συναρπαστική διήγηση αποτυπώνεται το κοσμοείδωλο της εποχής, δηλαδή πως οι άνθρωποι πίστευαν ότι είναι δομημένος ο κόσμος με βάση τις γνώσεις της εποχ...

" οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ  πρό ἐτῶν δεκατεσσάρων, εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα, εἴτε ἐκτός τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ θεός οἶδεν, ἁρπαγέντα τόν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ.   καί οἶδα τόν τοιοῦτον ἄνθρωπον, εἴτε ἐν σώματι εἴτε χωρίς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ θεός οἶδεν,  ὅτι ἡρπάγη εἰς τόν παράδεισον καί ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα ἃ οὐκ ἐξόν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι"  (Απόστόλου Παύλου, Β΄ Κορ. 12, 2-4) Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Εισαγωγή Οι άνθρωποι θρησκεύουν και πιστεύουν σε έναν ή ταυτόχρονα περισσότερους Θεούς. Η πίστη σε ένα ή περισσότερα Ανώτερα Όντα υπάρχει από τότε που ο άνθρωπος οργανώθηκε στην πρώτη μορφή κοινωνιών και δημιούργησε τα πρώτα έργα πολιτισμού. Στο παρακάτω video δίδονται με συντομία οι πρώτες θρησκευτικές δοξασίες του ανθρώπου πριν χιλιάδες χρόνια, ενώ στη συνέχεια αναφέρονται οι σημαντικότερες και μεγαλύτερες θρησκείες του σύγχρονου κόσμου.