Η τέχνη του θεολογείν

"Να τα εξετάζετε όλα και να κρατάτε ό,τι είναι χρήσιμο"  (Α΄ Θεσ. 5, 21) Εισαγωγή Σε προηγούμενη ανάρτησή μας αναφερθήκαμε στη σημασία του διαχριστιανικού και διαθρησκειακού διαλόγο και αναδείξαμε (ειδικά μέσα από την επεξεργασία συγκεκριμένου υλικού στην τάξη) τη σημασία του αλληλοσεβασμού, της συνεργασίας και της έμπρακτης αγάπης. Ωστόσο, εδώ τίθεται ένα ζήτημα. Ποια είναι τα όρια της μαρτυρίας της Χριστιανικής Εκκλησίας σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον; Μήπως η Εκκλησία αποτελεί απλά μια κοινωνική έκφραση; Μήπως σήμερα ο λόγος και η πράξη της Εκκλησίας είναι ένα παραδοσιακό έθιμο δίχως ουσία και χρειάζεται να λειτουργεί ως ένας κρατικός θεσμός; Ή μήπως τελικά η Εκκλησία ή και η θρησκεία είναι στο περιθώριο της κοινωνίας; Νομίζω ότι χρειάζεται να μελετήσουμε το θέμα της εκκοσμίκευσης. Τι σημαίνει όμως αυτή η λέξη; Ποιες είναι οι αλλαγές που επιφέρει η εκκοσμίκευση στη θρησκεία και στη  θρησκευτικότητα; Ποιες είναι οι  θέσεις της   Ορθόδοξης χ...

Στα πλαίσια της θ.ε. "3.3 Ενότητα" της Α΄ Λυκείου, οι μαθητές/μαθήτριες κλήθηκαν στο τέλος της δίωρης πορείας μάθησης να αποτυπώσουν σε ομάδες με ένα ζωγραφικό έργο ή ένα ποίημα τη σημασία των λόγων του Κυρίου από την Αρχιερατική του προσευχή: "Ίνα πάντες εν ώσιν" (Ιω. 17,20). Ο χρόνος ήταν λίγος και τα υλικά ελάχιστα, αλλά έχω την αίσθηση ότι οι μαθητές/μαθήτριες απέδωσαν το νόημα της ενότητας με εύστοχο τρόπο. Στη συνέχεια σας παρουσιάζω μερικά από τα έργα των ομάδων.

  « Όλα όσα θέλετε να σας κάνουν οι άλλοι άνθρωποι, αυτά να τους κάνετε κι εσείς·  σ’ αυτό συνοψίζονται ο νόμος και οι προφήτες»  (Μτθ. 7, 12) Εισαγωγή Ο άνθρωπος ως πρόσωπο κατ' εικόνα Θεού είναι ελεύθερος να κάνει τις επιλογές του και να προχωρήσει σε έργα με σκοπό την ομοίωση με τον Θεό. Το άνοιγμα στον άλλον σηματοδοτεί τη θεραπεία των εγωκεντρικών εσωτερικών δυνάμεων που φυλακίζουν τον κάθε άνθρωπο βαθειά στα πάθη του και την ανασφάλεια του θανάτου.  Όμως για να απελευθερωθεί ο άνθρωπος απαιτείται να ακολουθήσει κάποιους κανόνες και να θέσει όρια στη ζωή του.  Τι σημαίνουν όμως όρια και κανόνες ή θρησκευτικοί νόμοι; Υπάρχουν νόμοι στην Παλαιά και τη Καινή Διαθήκη; Ποιοι είναι αυτοί;  Άραγε μπορούν να απελευθερώσουν τον άνθρωπο; Επίσης, μπορούν τα όρια να είναι στοιχείο  λειτουργίας και ζωής της χριστιανικής κοινότητας;  Τελικά, ο  νόμος του Θεού και ο νόμος των ανθρώπων είναι το ίδιο πράγμα ή διαφέρουν; Γι' αυτά...

Στα πλαίσια του μαθήματος της θ.ε. "2.3 Η προσευχή" της Α΄ Λυκείου, οι μαθητές/μαθήτριες κλήθηκαν να αναλάβουν έναν ρόλο. Ειδικότερα έχουν τον ρόλο του ιερέα στην ταινία "Τρεις εσείς, τρεις εμείς". Το βράδυ μετά τη συνάντηση με τους 3 ψαράδες, τι θα έγραφε στο ημερολόγιό του ο ιερέας;

Στα πλαίσια της θ.ε. 2.1 Πίστη της Α΄ Λυκείου οι μαθητές/μαθήτριες κλήθηκαν μετά την επεξεργασία συγκεκριμένου υλικού να δημιουργήσουν ένα ομαδικό γλυπτό με θέμα το δόγμα της Αγίας Τριάδας και τη σημασία του για τη ζωή των χριστιανών.

Παρακολουθήστε στο παρακάτω βίντεο τη συζήτηση του σεβ. Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνατίου με τον Γέροντα π. Ανανία Κουστένη με θέμα την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Αντιγράφω μερικές φράσεις του π Ανανία.  "Η δύναμη του Θεού είναι τόσο μεγάλη, όσο το έλεός Του". "Η νηστεία αποτελεί δέσμευση ελευθερίας". "Τα παιδιά θέλουν αγάπη και παράδειγμα". "Ο Θεός είναι αγάπη και πλησίον".

Στα πλαίσια του Μαθήματος των Θρησκευτικών και στις τρεις τάξεις του Λυκείου, σκέφτηκα να συμπληρώσετε οι μαθήτριες και οι μαθητές ένα ερωτηματολόγιο σχετικό με τα κοινωνικά προβλήματα και το διακονικό έργο της Εκκλησίας. Οι απαντήσεις σας θα με οδηγήσουν στην επιλογή συγκεκριμένου υλικού που θα μας βοηθήσει στα μαθήματά μας. 

Λόγος που εκφωνήθηκε στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στη Ρόδο στις 30-1-2018. ~~~~ Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ- Καθηγητή στο «Βενετόκλειο» 1ο Λύκειο Ρόδου Σεβασμιώτατε, Εντιμότατοι Άρχοντες, Εκλεκτοί συνάδελφοι, Αγαπητά παιδιά!             Σε κάθε εποχή απαντούν διάφορες θρησκευτικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των πολιτών. Οι πιο ουσιώδεις όμως διατηρούν τις κατακτήσεις των προηγούμενων γενιών και τις μπολιάζουν στις εκάστοτε σύγχρονες συνθήκες, δημιουργώντας κάτι καινούριο.

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ ΕΠΙ Τῌ ΕΝΑΡΞΕΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ + Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ * * * Ὕμνον εὐχαριστίας ἀναπέμπομεν εἰς τόν ἐν Τριάδι Θεόν, τόν ἀξιώσαντα ἡμᾶς νά φθάσωμεν καί πάλιν εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, διά νά ἀγωνισθῶμεν τόν καλόν ἀγῶνα τῆς ἀσκήσεως, διά νά στραφῶμεν εἰς τό «ἕν, οὗ ἐστι χρεία» (πρβλ. Λουκ. ι’, 42).

Οι Σχολικοί Σύμβουλοι 1 ης και 3 η Εκπαιδευτικής Περιφερειακής Δημοτικής Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου Ελένη Σταυροπούλου και   Πέτρος Σπανός σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ιστορικών και Κοινωνικών Σπουδών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου οργάνωσαν και φιλοξένησαν στον Υδροβιολογικό Σταθμό (Ενυδρείο) στις 22 Ιανουαρίου και 7 Φεβρουαρίου 2018 επιμορφωτικές ημερίδες για τους/τις δασκάλους/δασκάλες της Γ΄ και Δ΄ Τάξης των Δημοτικών Σχολείων Ρόδου . Το θέμα των ημερίδων ήταν «Προσέγγιση του διδακτικού αντικειμένου των Θρησκευτικών – Βιωματικό εργαστήριο».

  "Ο Κύριος με έχρισε και με έστειλε [...]  να φέρω λεφτεριά στους υποτεγμένους" (Λκ. 4, 18 και 19) Εισαγωγή  Η συμβίωση δεν είναι εύκολη υπόθεση, όπως συμφωνήσαμε στην τελευταία μας συνάντηση. Η συμβίωση έχει ως αφετηρία τη γνωριμία και το σταδιακό ανιδιοτελές άνοιγμα στον πλησίον, όσο διαφορετικός κι αν είναι αυτός. Πολύ περισσότερο μοιάζει με μια πάλη για να μπορέσει κάποιος/κάποια να γνωρίσει τον άλλον/την άλλη και να συμπορευτεί μαζί του/της. Η πάλη όμως αυτή ξεκινά πάντα από τον εαυτό μας, τον αγώνα για τη θεραπεία των εγωκεντρικών τάσεων και την προσπάθεια να είμαστε πλήριες και ερωτικοί! 'Ετσι η συμβίωση, και ειδικά στο γάμο και τον έρωτα, αποτελεί μια διαρκή ακροβασία, η οποία εξελλίσσεται στο πέρασμα του χρόνου. Τη σταθερότητα αυτής της εξέλιξης την προσφέρει  η αγάπη, η οποία διώχνει κάθε φόβο. Η αγάπη αποτελεί βασικό στοιχείο για την ανθρώπινη συμβίωση σε κάθε επίπεδο του βίου.  Μετά από όλα αυτά, σκέφτομαι μήπως ο έρωτας κα...

"Ώστε όλοι να είναι ένα" (Ιω. 17, 21) Εισαγωγή Οι σύγχρονες κοινωνίες του δυτικού κόσμου χαρακτηρίζονται από πολυπολιτισμικότητα, η οποία αποτελεί ένα βασικό χαρακτηριστικό που δεν είναι καινούριο στην ιστορία (μάλλον συνιθισμένο).  Αίτημα της εποχής αυτής (όπως και άλλων εποχών) είναι η ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς, παραδόσεις, ήθη, έθιμα, θρησκείες, γλώσσες και ξέχωρα από όποια διχαστικά στερεότυπα ή προκαταλήψεις. Η αρμονική συμβίωση επιτυγχάνεται μεσά από τη γνωριμία όλων αυτών των διαφορετικών ομάδων, όπως ορθά σημειώσατε στις προηγούμενες συναντήσεις μας. Βέβαια, για να ξεκινήσει η γνωριμία είναι απαραίτητος ο διάλογος, ώστε να τεθούν οι γέφυρες μιας πρωταρχικής επικοινωνίας, η οποία μπορεί να οικοδομήσει σταδιακά μια σχέση μεταξύ των διαφορετικών ανθρώπων.  Άραγε γιατί υπάρχουν τόσες πολλές Χριστιανικές Εκκλησίες-Ομολογίες; Ποια μπορεί να είναι τα εμπόδια στην επικοινωνία και τη συνεργασία των Χριστιανικών Εκκλησιών...

"ἐποίησέν τε ἐξ ἑνὸς πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπὶ παντὸς προσώπου τῆς γῆς"  (Πρ. Απ. 17, 26) Εισαγωγή Σε προηγούμενες αναρτήσεις μας γνωρίσαμε ότι η Εκκλησία φανερώνεται στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, όπου όλοι οι χριστιανοί ενώνονται με τον Χριστό και τον συνάνθρωπό τους κοινωνώντας από το ίδιο Ποτήριο. Την ενότητα αυτή που βιώνουν οι Ορθόδοξοι χριστιανοί προσπαθούν να τη μαρτυρήσουν στον κόσμο μέσα από διάφορες πρωτοβουλίες, όπως του Οικουμενικού Πατριαρχείου, με απώτερο σκοπό τη συμφιλίωση των πάντων και την ειρηνική συνύπαρξη. Για να επιτευχθεί η ενότητα χρειάζεται αγώνας και ο αγώνας εξαρτάται από τις προσωπικές επιλογές μας. Οπωσδήποτε όμως ο αγώνας και η μαρτυρία δε σημαίνουν σε καμία περίπτωση άρνηση της ταυτότητά μας και της παράδοσής μας.  Ωστόσο, ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τις προσωπικές επιλογές; Στη χριστιανική θεολογία πως εκφράζεται το άνοιγμα προς τον άλλον; Οι θεολογικές αναφορές είναι χρήσιμες για τις καθημερινές μας ...