5.2 Θάνατος (2017-18)

"ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ ᾿Αδὰμ πάντες ἀποθνήσκουσιν, οὕτω καὶ ἐν τῷ Χριστῷ πάντες ζωοποιηθήσονται. 

[...] ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος" 

(Α΄ Κορ. 15, 22 και 26)

Εισαγωγή

Η αμαρτία ως αρρώστια και ως κακό έχει πάντα τη θεραπεία της μέσα από την αλλαγή πορείας και τη μετάνοια. Όμως υπάρχει το μεγάλο κακό που όλοι κάποια στιγμή βιώνουμε. Ο θάνατος. Τι συμβαίνει; Ποια είναι η θέση των θρησκειών;

Πως αντιμετωπίζεται ο θάνατος στον θρησκευτικό κόσμο;

Ποια είναι η πρόταση της Χριστιανικής Εκκλησίας;

Πως αξιολογείτε τον θρησκευτικό και τον χριστιανικό τρόπο αντιμετώπισης του θανάτου;

Άραγε στο θάνατο είναι το τέρμα ή το τέλος που σηματοδοτεί μια νέα αρχή;

Ας ξεκινήσουμε τις αναζητήσεις μας!

1. Ο θάνατος ως στοιχείο της ζωής.

Η ζωή έχει άπειρες όμορφες στιγμές αλλά και αρκετές δυσάρεστες. Υπάρχει όμως και το μεγάλο κακό.

Η κάθε ομάδα παρατηρεί από μια εικόνα.

Τι βλέπετε;

Τι σκέφτεστε γι'  αυτό που βλέπετε;

Τι θα θέλατε να ρωτήσετε;

2. Ο θάνατος στη θεολογική και θρησκευτική γλώσσα.

Ο θάνατος, η απώλεια των αγαπημένων προσώπων, το τελευταίο ταξίδι είναι αυτό που μας χαρίζει τη ζωή.

Τι σημαίνει όμως θάνατος στη θεολογική και τη θρησκευτική γλώσσα;

Ας διαβάσουμε το ποίημα του του Γ. Δροσίνη, Τι λοιπόν; 

Ποιες είναι οι σκέψεις σας;

Ας εξερευνήσουμε τώρα το θέμα του θανάτου σε διάφορες θρησκείες. Ειδικότερα, καταγράφουμε τις ταφικές παραδόσεις, τους τρόπους μνήμης των νεκρών, τις λαογραφικές και θεολογικές παραδόσεις για το πένθος σε διάφορες θρησκείες.

Γιατί καθιερώθηκαν αυτά τα έθιμα; 

Ποιες ανάγκες καλύπτονται; 

Ποιες αντιλήψεις εκφράζονται;

3. Θάνατος και Ανάσταση στην Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση.

Μέχρι στιγμές εξετάσαμε αρκετά θλιβερά πράγματα. Γνωρίζω οτι μερικούς από εσάς ίσως σας θύμησα γεγονότα βαρειά και δυσάρεστα. Να ξέρετε ότι κι εγώ τα πέρασα στην ηλικία σας. Ωστόσο, η ζωή είναι γλυκόπικρη. Ας σκεφτούμε, ότι το τέλος μπορεί να είναι μια νέα αφετηρία.

Ας δούμε αυτά τα θέματα λίγο πιο συγκεκριμένα, μέσα από το ύμνο που ακούγεται διάχυτος στην Εκκλησία (και στην πρωινή μας προσευχή), το "Χριστός ανέστη, καθώς και σε κείμενα του Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικολάου, του π Αλεξάνδρου Σμέμαν και του θεολόγου Θανάση Παπαθανασίου.

Ποιες είναι οι κεντρικές έννοιες;

Ποια είναι η δική σας άποψη ή ερμηνεία;

Τι σας προβληματίζει που θα θέλατε να συζητήσουμε;

4. Προσωπική στάση απέναντι στον θάνατο.

Ύστερα από όλες αυτές τις συζητήσεις και αναλύσεις, θα ήθελα να βιώσουμε-σκεφτούμε-προβληματιστούμε για τη δική μας θέση στο θέμα. Ας δούμε τον θάνατο ως χωρισμό και πέρασμα.

Διαβάζουμε το κείμενο του Θανάση Παπαθανασίου και στη συνέχεια, χωριζόμαστε σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα είναι στην «πάνω γειτονιά» και κρατούν ένα κεράκι. Οι άλλοι είναι στην «κάτω γειτονιά» και κρατούν ένα μαντίλι. Ξεχωριστά ο/η κάθε μαθητής/μαθήτρια της κάτω γειτονιάς πηγαίνει στην πάνω, λέγοντας δυο λόγια στους συμμαθητές/στις συμμαθήτριές τους που μένουν κάτω, και στους συμμαθητές/στις συμμαθήτριες τους προς τους οποίους/στις οποίες πηγαίνουν. Ύστερα αλλάζουν γειτονιά και ξαναρχίζουν την ίδια πορεία. 

Τι αισθανθήκατε και τι σκεφτήκατε για τον χωρισμό και το πέρασμα από τη μία κατάσταση στην άλλη;

 Επίλογος

Στη χριστιανική θεολογική παράδοση ο θάνατος, με τον θάνατο καταργείται! 

Τι οξύμωρο! Αλλά και τι δυνατό! Αυτό αισθάνομαι ότι διέπει όλο το σύμπαν!

Αυτά όμως τα οξύμωρα είναι που επαληθεύονται εμπειρικά και βιωματικά, δίχως πιστοποιήσεις μετρήσιμες. Ωστόσο, τα βιώνουμε ως αληθινά.

Βέβαια, το κακό, η αμαρτία οδηγούν στο θάνατο και σε κάθε μκρό θάνατο. Τι είναι όμως μικρός θάνατος; Ποιες είναι οι μορφές του;

Αυτό το θέμα θα το εξετάσουμε σε μια επόμενη ανάρτησή μας, που θα είναι η τελευταία για φέτος. Μπορεί να είναι ο φανατισμός; Ή τι άλλο;

Ωστόσο ποτέ δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι η Ανάσταση του Χριστού μας οδηγεί!

Και η ανάσταση του Κυρίου είναι οδός για την ανάσταση της κοινωνίας. Εδώ όμως έγγειται η δική μας ευθύνη. Το θέμα της ευθύνης θα μας απασχολήσει σε μια επόμενη ανάρτηση που θα είναι η τελευταία για φέτος για την Α΄ Λυκείου!