Η τέχνη του θεολογείν

Καλά και Ευλογημένα Χριστούγεννα με υγεία, αγάπη και ευφροσύνη  σε όλες τις αναγνώστριες και όλους τους αναγνώστες του ιστολογίου!!!

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ * * * Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί, προσφιλέστατα τέκνα ἐν Κυρίῳ, Δοξάζομεν τόν Πανάγιον καί Πανοικτίρμονα Θεόν, διότι ἠξιώθημεν καί ἐφέτος νά φθάσωμεν εἰς τήν πανέορτον ἡμέραν τῶν Χριστουγέννων, τήν ἑορτήν τῆς σαρκώσεως τοῦ προαιωνίου Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ «δι᾿ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν». Διά τοῦ «ἀεί μυστηρίου» καί «μεγάλου θαύματος» τῆς θείας Ἐνανθρωπήσεως, τό «μέγα τραῦμα», ὁ ἐν σκότει καί σκιᾷ καθήμενος ἄνθρωπος, καθίσταται «υἱός φωτός καί υἱός ἡμέρας»[1], ἀνοίγει δι᾿ αὐτόν ἡ εὐλογημένη ὁδός τῆς κατά χάριν θεώσεως. Ἐν τῷ θεανδρικῷ μυστηρίῳ τῆς Ἐκκλησίας καί διά τῶν ἱερῶν μυστηρίων της, γεννᾶται καί μορφοῦται ὁ Χριστός εἰς τήν ψυχήν καί τήν ὕπαρξίν μας. «Ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος», θεολογεῖ ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, «ἐφά...

ΚΥΡΙΛΛΟΣ Μητροπολίτης τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Ρόδου, πρὸς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν λαὸν τῆς καθ̉ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. «Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς, ἐξ ὕψους ὁ Θεὸς ἡμῶν[1]». Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά. Μέσα στή χειμωνιάτικη νύκτα ἀκούγονται καί πάλι οἱ χαρμόσυνες κωδωνοκρουσίες τῆς μοναδικῆς ἁγίας νύκτας τῶν Χριστουγέννων. Μέ τή δική τους γνώριμη φωνή, οἱ καμπάνες τῶν Ναῶν μας ἐξαγγέλλουν στό σήμερα τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς μας ὑπάρξεως, αὐτό πού οἱ Ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ διακήρυξαν τότε, κατά τήν ἀνεπανάληπτη ἐκείνη Βηθλεεμιτική νύκτα,  τή Γέννηση στό ταπεινό σπήλαιο ἀπό τήν Παναγία Παρθένο τοῦ ἐναθρωπήσαντος Λόγου τοῦ Πατρός, τοῦ Θεανθρώπου Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐπαναλαμβάνοντας τό χαρμόσυνο καί διαχρονικό μήνυμα "Ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ"[2] μᾶς καλοῦν, ὅπως τότε τούς ἀγραυλοῦντες Ποιμένες, νά προσέλθουμε προσκυνητές στό σπήλαιο τῆς Γεννήσεως καί νά κοινωνήσουμε τοῦ μυστηρίου τῆς πίστεως.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ + Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2018 Αντίδοτο στην ανασφάλεια Πρός τον ευλαβή κλήρο και λαό Τέκνα εν Κυρίω προσφιλέστατα, «Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε… Χριστός επί γῆς, ὑψώθητε». (Καταβασίες Χριστουγέννων)       Διάχυτη ανασφάλεια, σαν σκόνη πυρηνική, απλώνεται στη σύγχρονη κοινωνία, προκαλώντας ανησυχητική δύσπνοια. Πολλοί προσπαθούν να την αντιμετωπίσουν συσσωρεύοντας κάθε είδους υλικό πλούτο. Άλλοι αναζητούν φίλους ισχυρούς, πολιτικούς ή οικονομικούς παράγοντες. Μερικοί καταφεύγουν σε περίεργες θρησκευτικές ιδεολογίες ασιατικής προελεύσεως. Με ποικίλους τρόπους επιδιώκουν οι άνθρωποι την ασφάλειά τους.

Ἡ Παρθένος (Μαρία) σήμερα τὸν Ὑπερούσιο (Θεό) τίκτει  καὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιο πηγαίνει καὶ προσφέρει στὸν Ἀπρόσιτο.  Οἱ Ἄγγελοι μαζὶ μὲ τοὺς Βοσκοὺς δοξολογοῦν  καὶ οἱ Μάγοι μαζὶ μὲ τὸ ἄστρο ὁδοιποροῦν,  ἐπειδὴ γιὰ ἐμᾶς ἐγεννήθη (σὰν) Παιδὶ Νέο  ὁ Θεὸς ποὺ πρὶν ἀπὸ τοὺς αἰῶνες ἦταν καὶ εἶναι. Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν. Η χαρά όλων μας είναι ολοφάνερη. Όλοι στο σχολείο γελάμε και ανυπομονούμε να χαλαρώσουμε, να διασκεδάσουμε, να ξεκουραστούμε και γενικά να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα. Εξαιρούνται μερικοί/μερικές που θα συνεχίσουν να διαβάζουν αυτές τις ημέρες. (ποιοι να είναι άραγε αυτοί;). Γενικά στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα επικρατεί ένα κλίμα αγάπης, καλοσύνης και ευγενικής συμπεριφοράς. Δε γνωρίζω αν πάντα είναι αληθινό και αυθεντικό ή αν αποτελεί την επιφάνεια υποκριτικών, νοσηρών και γλυκερών νοοτροπιών. Γνωρίζω όμως ότι υπάρχει. Και σίγουρα υπάρχει η ατμόσφαιρα της Γιορτής! Αναρωτιέμαι όμως ποιες ήταν οι δυναμικές αυτού του γεγονότος που 2000 ...

Το Ημερολόγιο του 2019 της Ιεράς Μητροπόλεως Ρόδου είναι αφιερωμένο στο νέο άγιο της Εκκλησίας μας, τον Όσιο Γέροντα Αμφιλόχιο (Μακρή) της Πάτμου. Το ημερολόγιο περιλαμβάνει τον σύντομο βίο, την Πατριαρχική Πράξη της αγιοκατάταξης καθώς και τον Παρακλητικό Κανόνα του Οσίου Αμφιλοχίου του Νέου. Η ελάχιστη συμβολή μου υπήρξε η συλλογή και η συγγραφή στιγμιότυπων από τη ζωή του Οσίου, τα οποία φανερώνουν την πολυδιάστατη διακονία του.

Στα παρακάτω δύο βίντεο ο νυν Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος αναφέρεται στη θέση της Εκκλησίας απέναντι στα ζητήματα βιοηθικής. Στο πρώτο βίντεο οι μαθητές/μαθήτριες μπορούν να αποτυπώσουν τις βασικές θέσεις της Εκκλησίας και τους τρόπους εφαρμογής. 

Ή αλλιώς: Black Friday, Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και οικολογία! Black Friday σήμερα! Όλοι σε κατάσταση συναγερμού! Ωστόσο και μια δυνατή ευκαιρία για να βιωματική μάθηση. Οι μαθητές/μαθήτριες της Γ΄Λυκείου του σχολείου μας διάβασαν μια ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για το περιβάλλον και την οικονομία με ακροατές ηγέτες από διάφορες χώρες.

Χολαργός, 11 Νοεμβρίου 2018 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Θέμα:   Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 2 ης   Πανελλήνιας Συνάντησης Θεολόγων του Πανελλήνιου Θεολογικού Συνδέσμου «Καιρός» Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος « ΚΑΙΡΟΣ-για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης » διοργάνωσε με επιτυχία τη δεύτερη κατά σειρά πανελλήνια συνάντηση θεολόγων από τις 9 έως τις 11 Νοεμβρίου 2018, στις εγκαταστάσεις του Γυμνασίου – Λυκείου της Ελληνογαλλικής Σχολής Ουρσουλινών στο Νέο Ψυχικό, με θέμα «Η Ορθόδοξη θεολογία μέσα στη νεωτερική πολιτική θεωρία και πράξη». Έλαβαν μέρος 200 περίπου συνάδελφοι θεολόγοι εκπαιδευτικοί, αδιόριστοι πτυχιούχοι Θεολογίας και μεταπτυχιακοί φοιτητές που ανταποκρίθηκαν στη πρόσκλησή του, από την Αττική, την Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη, τη Ρόδο, την Κρήτη, την Κοζάνη, τη Λάρισα, τη Μυτιλήνη, την Τρίπολη, τα Κύθηρα κι αλλού. Οι συμμετέχοντες πλαισίωσαν με ζήλο και ενθουσιασμό τις εργασίες και τις δραστηριότητες της συνάντησης, οι οποίες περιλάμβαναν στο πρώτο μέρος...

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  2ΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ  (ΑΘΗΝΑ, 9-11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018) Η Ορθόδοξη θεολογία μέσα στη νεωτερική πολιτική θεωρία και πράξη 9-11 Νοεμβρίου 2018 Ελληνογαλλική Σχολή Ουρσουλινών (Ψυχάρη 10, Ν. Ψυχικό), Αθήνα Η συνεχιζόμενη συζήτηση για το μάθημα των Θρησκευτικών εμπεριέχει πολύ ευρύτερα ερωτήματα που αφορούν το ρόλο του θεολόγου εκπαιδευτικού, τη λειτουργία του σχολείου και τελικά τη θέση της Ορθόδοξης θεολογίας ως έλλογης έκφρασης της πραγματικότητας της εκκλησιαστικής ζωής σε μια οργανωμένη κοινωνία που έχει τις δικές της προτεραιότητες και αγωνίες σήμερα και είναι πολύ διαφορετικές σε σχέση με το παρελθόν. Ο ρόλος της θεολογίας σε μια νεωτερική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα δεν μπορεί να εξαντλείται στην εξιδανικευτική ρητορική της «συναλληλίας» Εκκλησίας και Πολιτείας, όταν από τη μια η σύγχρονη Δημοκρατία δεν θέλει να καθορίζεται με συγκεκριμένες θρησκευτικές διαφορές, επικαλείται τα ατομικά δικαιώματα, την ουδετεροθρησκία ...

Ο προφητικός λόγος της Εκκλησίας απέναντι στην ειδωλοποίηση και τη δαιμονοποίηση της  τεχνολογίας.  Αποτύπωση βασικών σημείων της πορείας μάθησης στο μάθημα των Θρησκευτικών  της Γ΄ Λυκείου. Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, θεολόγου Η μαγεία υπάρχει σήμερα και είναι κυρίαρχη στην καθημερινότητά μας. Αρκεί μια απλή τελετουργική κίνηση και μεταφερόμαστε σε κόσμους μακρινούς, ενώ μπορούμε   και επικοινωνούμε με αμεσότητα με πραγματικούς αλλά και εικονικούς φίλους, γνωστούς και αγνώστους . Ταξιδεύουμε στον χρόνο και το χώρο και ανακαλύπτουμε νέες πραγματικότητες ή αν προτιμάτε ένα νέο σύμπαν. Σε αυτή την υψηλή τέχνη, άνθρωποι με ειδικά χαρίσματα μπορούν να αλλάξουν τη ζωή μας. Να "διαβάσουν" τη σκέψη μας, να ανακαλύψουν τα βαθύτερα μυστικά μας και να μας κατευθύνουν ή ακόμη και να μας προξενήσουν βλάβη. Το παραπάνω κείμενο θα μπορούσε να το έχει γράψει κάποιος/κάποια που κοιμήθηκε πριν από 60-70 χρόνια και ξύπνησε ξαφνικά στο 2018. Βέβαια ο λόγ...

Πορεία αντίστασης, αλληλεγγύης και ελευθερίας Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, Δρ. Θεολογίας Σεβασμιώτατε, Θεοφιλέστατε, Εντιμότατε κύριε Υπουργέ, εκπρόσωπε της Κυβερνήσεως, Εντιμότατοι κύριοι βουλευτές, κύριε Περιφερειάρχα και κύριε Δήμαρχε, Σεβαστές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές του τόπου μας, Κυρίες και κύριοι,             Οι αξίες και τα ιδανικά ενός λαού διαμορφώνουν την ταυτότητά του στο πέρασμα των αιώνων. Αυτή η ταυτότητα είναι σε άμεση σχέση με τα γεγονότα της ιστορίας, τα οποία χαράζουν τη συλλογική μνήμη. Ένα τέτοιο γεγονός αποτελεί η σημερινή εορτή της 28 ης Οκτωβρίου 1940. Η επέτειος της εμπλοκής της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν είναι ένα ακόμη ιστορικό μνημόσυνο. Αποτελεί όραμα ζωντανό, λυτρωτικό και συνάμα οικουμενικό. Όραμα, που σώζει από τη λήθη, εμπνέει για αντίσταση, αλληλεγγύη και ελευθερία! Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε το 1939 στην Κεντρική Ευρώπη. Μέσα σε λίγους μήνες ο ναζι...

Από το ιστολόγιο  "ΘΕΟΛΟΓΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ" αναδημοσιεύουμε την ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ.κ. Αναστασίου κατά την τελετή απονομής του "Χρυσού Αριστοτέλη" στο ΑΠΘ. Η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου είχε τον τίτλο:  "Θρησκευτικός πλουραλισμός και ειρηνική συνύπαρξη". "Ευγνώμονα αισθήματα πλημυρίζουν την ψυχή μου κατά την ώρα αυτή της απονομής της υψίστης διακρίσεως του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Χρυσού Αριστοτέλη ο οποίος υπήρξε μεγαλοφυέστατη φυσιογνωμία της φιλοσοφίας, βαθύς στοχαστής και συγχρόνως άριστος οργανωτής της επιστημονικής γνώσεως και έρευνας. Η ακτινοβολία του παραμένει ανά τους αιώνας παγκόσμια".

Το όνειρο των θνητών Φαβέλες, Ρίο ντε Τζανέιρο, Βραζιλία, 2016, Ολυμπιακοί Αγώνες. Παράγκες, φτώχεια, οδύνη, ασθένειες, ταλαιπωρία... Cobacabana,  Ρίο ντε Τζανέιρο, Βραζιλία, 2016, Ολυμπιακοί Αγώνες.   Χλιδή, πολυτέλεια, ανέσεις με θέα τη φτώχεια. Ίσως και καμία ελεημοσύνη! Σε ένα σημείο αυτές οι δύο γειτονιές συναντιούνται. Και οι δύο γειτονιές έχουν μια κοινή θέα. Το άγαλμα του Λυτρωτή Χριστού. Άραγε ποιους και από τι σώζει  ο Χριστός ο Λυτρωτής στη Βραζιλία αλλά και σε κάθε τόπο;

Κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του περιοδικού για τη Θρησκευτική Εκπαίδευση. Το περιοδικό ΕΛΘΕ (Ελληνική Έκδοση για τη Θρησκευτική Εκπαίδευση) / GJRE (Greek Journal of Religious Education) είναι μία διεθνής επιστημονική περιοδική έκδοση με αξιολόγηση (peer-review), που έχει έδρα στην Ελλάδα και ανήκει στον Πανελλήνιο Θεολογικό Σύνδεσμο «ΚΑΙΡΟΣ -για την αναβάθμιση της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης». Δημοσιεύει άρθρα στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα σχετικά με τη Θρησκευτική Εκπαίδευση, την Παιδαγωγική και τη Θεολογία .

« Τελικά είμαι βέβαιος ότι το αντίθετο της ειρήνης δεν είναι ο πόλεμος αλλά ο εγωκεντρισμός -ο ατομικός, ο συλλογικός, ο εθνικός, ο φυλετικός». Αναλύοντας την πεποίθησή του αυτή ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιος έκλεισε την ομιλία του με θέμα «Θρησκευτικός Πλουραλισμός και Ειρηνική Συνύπαρξη: ορισμένες επισημάνσεις» στην αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.  Λίγη ώρα νωρίτερα ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Περικλής Μήτκας του απένειμε το μετάλλιο «Χρυσούς Αριστοτέλης», την ανώτατη τιμητική διάκριση του ιδρύματος, «για το τεράστιο ιεραποστολικό, φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο του», «το τιτάνιο έργο της εκ του μηδενός ανασύστασης και αναδιοργάνωσης της Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας» και «τους αδιάλειπτους αγώνες του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την κοινωνική ισότητα, για την αποδοχή των πάντων χωρίς φυλετικές ή θρησκευτικές διακρίσεις, και γενικά για τη συνολική δράση και τη στάση ζωής του». 

Ο Πάπας Φραγκίσκος αγιοποίησε τον πρώην αρχιεπίσκοπο του Ελ Σαλβαδόρ, Όσκαρ Ρομέρο, ο οποίος δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της λατινοαμερικάνικης χώρας, το 1980. Κατά τη διάρκεια της σχετικής τελετής στο Βατικανό, ο Ποντίφικας εξήρε τον ρωμαιοκαθολικό κληρικό, που υποστήριξε με σθένος την επικράτηση της ειρήνης την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, γιατί θυσίασε τη δική του ασφάλεια, «για να βρίσκεται κοντά στους φτωχούς και το ποίμνιο του».

Επικοινωνώ με τον Θεό, φιλιώνω με τον συνάνθρωπό μου Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, θεολόγου Η επικοινωνία αποτελεί βασικό στοιχείο της ανάπτυξης του πολιτισμού. Ο άνθρωπος σήμερα επικοινωνεί με διάφορους τρόπους και μέσα από ποικίλους αγωγούς (διαδίκτυο, τηλέφωνο). Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο κοινός κώδικας, ή αλλιώς γλώσσα, μεταξύ πομπού και δέκτη ή ομιλητή και συνομιλητή. Με την επικοινωνία ο άνθρωπος ανταλλάσσει απλές πληροφορίες αλλά και μπορεί να οικοδομήσει σχέσεις. Να εξημερώσει τους ανθρώπους και να εξημερωθεί μαζί τους, να αποκτήσει φίλους, να αγαπήσει και να ερωτευθεί βαθειά. Η επικοινωνία δεν αποτελεί εύκολο πράγμα. Πολλοί παράγοντες δυσχεραίνουν την επίτευξή της με κυριότερο τον εγωκεντρισμό, που οδηγεί στη διακοπή της επικοινωνίας και άρα στην αφιλία.

Από το γεγονός της ζωής στην εμπειρία του Θεού  Νικολάου Γ. Τσιρέβελου, θεολόγου Οι εμπειρίες της ζωής προέρχονται από γεγονότα, που ορισμένες φορές μπορεί να είναι σε σχέση με άλλους ανθρώπους, και ουσιαστικά μας "σημαδεύουν" τη ζωή. Αυτές τις στιγμές -όμορφες ή άσχημες- συνήθως δεν τις ξεχνάμε ποτέ. Ακόμη κι αν το μυαλό μας δεν τις επαναφέρει στη μνήμη, αυτές έχουν γίνει βίωμά μας, δύναμη ή τραύμα, και διαμορφώνουν τον χαρακτήρα μας. Και στον θρησκευτικό κόσμο υπάρχουν πολλές και δυνατές θρησκευτικές εμπειρίες. Αυτά τα βιώματα είναι εξίσου δυνατά με τα προηγούμενα και οπωσδήποτε προσωπικά, αλλά έχουν και μεγάλες διαφορές. Πιθανόν μια μεγάλη διαφορά είναι ότι αποτελούν ορόσημο συνάντησης του ανθρώπου με τον Θεό και ευκαιρία του ανθρώπου να δει βαθύτερα, με τα μάτια της ψυχής την αλήθεια, όπως μας υπενθυμίζει η θεραπεία του εκ γενετής τυφλού στον Ευαγγέλιο του Ιωάννη (Ιω. 9, 1-41). 

Αναδημοσίευση από  Orthodoxia.info Τη θέση του για τη σημασία του Μαθήματος των Θρησκευτικών σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία καθώς και τον ρόλο του διαλόγου μεταξύ Εκκλησίας- Πολιτείας αναλύει σε επιστολή του προς τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και τους Συνοδικούς Αρχιερείς ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος.

Τα περιεχόμενα του πρώτου τεύχους /The contents of the first issue ΕλΘΕ-Ελληνική περιοδική έκδοση για τη Θρησκευτική Εκπαίδευση GjRE-Greek Journal of Religious Education Τόμος/Volume 1 Τεύχος/Issue 1 Οκτώβριος/October 2018 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ/CONTENTS Σημείωμα Υπεύθυνου Σύνταξης/Editorial Ομολογιακή και μη ομολογιακή Θρησκευτική Εκπαίδευση. Ποια σημασία μπορεί να έχουν οι όροι σήμερα;/Confessional and non-confessional Religious Educatio

Ιχνηλατώντας τον εαυτό μας μέσα από τη θρησκευτική εμπειρία Νικολάου Γ. Τσιρέβελου,  θεολόγου Για να ταξιδεύψει κάποιος/κάποια οφειλει να γνωρίζει ορισμένα πράγματα για τον προορισμό που θα επισκεφτεί. Η αναζήτηση των πληροφοριών για έναν τόπο και η γνώση του εαυτού του, όπως π.χ. των πραγμάτων που τον/τη συγκινούν, θα τον οδηγησει να επιλέξει το ταξιδι του.  Έχω την αίσθηση ότι ταξίδι είναι και η αναζήτηση του Θεού. Και επομένως αναγκαία και εδώ είναι η γνώση του εαυτού μας. Υπάρχουν πολλοί δρόμοι που οδηγούν στην αυτογνωσία. Η προσωπική ειλικρίνεια, αξιολόγηση των πράξεων και αποτίμηση των επιλογών μας. Υπάρχει όμως και η σχέση με τον άλλον, τον συνάνθρωπο, τον συμμαθητή - συμμαθήτρια, αυτόν που συναντάμε, τον φίλο/τη φίλη μας.Οι σχέσεις ειναι ο καθρέπτης αλλά και η πυξίδα στη ζωή μας.

Μυθολογία - Επιστήμη - Θεολογία Νικολάου Γ. Τσιρέβελου,  θεολόγου Η δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου αποτελούν ένα από τα βασικά θέματα όλων των θρησκειών. Οι θρησκευόμενοι άνθρωποι -χιλιάδες χρόνια πριν- προσπάθησαν μέσα από θρησκευτικές παραστάσεις και τη μυθική γλώσσα να εξηγήσουν τον κόσμο (σχετικά με τη δυναμική του μύθου βλ. τη μελέτη του Νίκου, Ματσούκα, Λόγος και Μύθος ) και επομένως να νοηματοδοτήσουν τη ζωή τους. Στις ειδωλολατρικές θρησκείες πριν τη δημιουργία του κόσμου ή αλλιώς κοσμογονία προηγούνταν η δημιουργία των θεών ή αλλιώς θεογονία. Με ρωμαλέα μυθική έκφραση οι διηγήσεις αυτές περιγράφουν επικές μάχες μεταξύ θεών, τιτάνων και άλλων ανώτερων πνευμάτων.

Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος Καιρός, με προηγούμενη ανακοίνωσή του, στις 21 Ιουλίου 2018, είχε αποδοκιμάσει τις προσπάθειες ορισμένων για ποινικοποίηση παιδαγωγικών απόψεων και ιδεών γύρω από τη λειτουργία της θρησκευτικής εκπαίδευσης, καθώς επίσης τις προσπάθειες διάφορων κύκλων να εκφοβίσουν τους εκπαιδευτικούς εκείνους που διαφοροποιούνται από τη δική τους γραμμή, όταν οι τελευταίοι εκτελούν το εκπαιδευτικό έργο τους σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο ή επειδή έχουν ένα διαφορετικό όραμα για τη θρησκευτική εκπαίδευση στη χώρα μας.

Την 21 η  Σεπτεμβρίου 2018 διεξήχθη η ακροαματική διαδικασία της προγραμματισμένης δικάσιμης στη μείζονα ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για το μάθημα των Θρησκευτικών. Πρόκειται για τη συνεκδίκαση πέντε διαφορετικών προσφυγών οι οποίες έχουν κατατεθεί από διάφορα σωματεία, θεσμούς και πρόσωπα.  Όπως είναι γνωστό, οι τρεις από αυτές αφορούν σε αιτήσεις ακύρωσης των υφιστάμενων Προγραμμάτων Σπουδών, με το επιχείρημα ότι «απομειώνουν την ορθόδοξη πίστη και αγωγή». Η τέταρτη προσφυγή, εκκινώντας από εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις, διεκδικεί τη ριζική μεταβολή της θρησκευτικής εκπαίδευσης στο δημόσιο σχολείο, καθώς και την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος στα Ατομικά Δελτία των μαθητών. Η πέμπτη επικεντρώνεται στα ζητήματα της πρωινής προσευχής στο σχολείο και του σχολικού εκκλησιασμού, με αίτημα την κατάργησή τους ή τουλάχιστον την απαλλαγή των ενδιαφερόμενων μαθητών.  

Θρησκεία και επιστήμη. Εναντίωση, αδιαφορία ή συμπόρευση; Νίκου Τσιρέβελου,  θεολόγου Μια έρευνα για την αντίληψη των Ελλήνων σχετικά με τη σχέση της θρησκείας με την επιστήμη, θεωρώ ότι θα είχε ενδιαφέρον. Φαντάζομαι (και ελπίζω να κάνω λάθος) ότι οι περισσότεροι θεωρούν ότι υπάρχει μια έντονη σύγκρουση. Σίγουρα αυτές οι θέσεις αναπαράγονται από τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Πολλές φορές με δυνατό θόρυβο για να προσελκύσουν αναγνώστες και άλλες φορές με τίτλους που παραποιούν την είδηση. Από την άλλη, θρησκευτικοί θεμελιοκρατικοί (φονταμενταλιστικοί) κύκλοι, από όλες τις θρησκείες, προτάσσουν τα ιερά τους κείμενα ως το μόνα αυθεντικά στοιχεία δίχως να δέχονται άλλη άποψη και ειδικά την επιστημονική. Για να μην αναφέρω και τους ακόμη πιο ακραίους κύκλους που θεωρούν κάθε επιστημονικό επίτευγμα ως δαιμονικό και κακό. Επίσης, υπάρχει και η ομάδα των φανατισμένων επιστημόνων που θεωρούν κάθε θρησκευτική έννοια ως πρωτόγονη, σκοταδιστική και παρωχημένη. Ο πλού...

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων "Ανοικτές Πόρτες" θα έχω τη χαρά και την τιμή να μιλήσω το Σάββατο και την Κυριακή σχετικά με τα στοιχεία της ανατολικής και δυτικής εκκλησιαστικής τεχνοτροπίας που απαντούν στους ναούς της Ρόδου. Η πρώτη παρουσίαση θα γίνει στον Άγιο Φανούριο (11:30-12:30) και η δεύτερη στην Παναγιά του Κάστρου (13:00-14:00). Στη συνεχεια ακολουθεί το πρόγραμμα για την εκδήλωση "Ανοικτές Πόρτες" - "Ανοικτή Πόλη".

Του Σταύρου Γιαγκάζογλου΄, Επίκουρου Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ 1. Το δικαίωμα της απαλλαγής Το άρθρο 16 παρ. 2 του Συντάγματος προβλέπει την καλλιέργεια και ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών στη δημόσια εκπαίδευση. Επειδή, όμως, σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 1, «Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη» και «Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη…», για τη θρησκευτική αγωγή προβλέπονται απαλλαγές και εξαιρέσεις, όταν ορισμένοι μαθητές ή οι κηδεμόνες τους το αιτούνται. Η θρησκευτική ελευθερία, η οποία αποτελεί συνταγματική επιταγή αλλά και όρο του Ν. 1566, διασφαλίζεται στη δημόσια εκπαίδευση με τη γνώση και τον διάλογο. Κι αυτό γιατί συχνά η έλλειψη γνώσης υπονομεύει τη θρησκευτική ελευθερία, καθώς καθιστά τον απληροφόρητο για το εν γένει θρησκευτικό φαινόμενο μαθητή ευάλωτο σε θρησκευτική παραπλάνηση. Ωστόσο, οι γονείς έχουν το δικαίωμα να εξασφαλίζουν για τα παιδιά τους μόρφωση και εκπαίδευση, η οποία να συμφωνεί...

Σε ένα άκρως ιδεοληπτικό και γεμάτο ανακρίβειες  άρθρο  του στην "Εφημερίδα των συντακτών" της 17ης Σεπτεμβρίου 2018 ο συντάκτης κάνει λόγο για "ανοικτή πληγή του μαθήματος των Θρησκευτικών" και άλλα ηχηρά παρόμοια. Στόχος του είναι να εκθειάσει την εύκολη και απροϋπόθετη απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών, όπως ίσχυε με την εγκύκλιο Αρβανιτόπουλου. Ως γνωστόν, η εν λόγω εγκύκλιος όριζε ότι ο μαθητής μπορεί να πάρει  απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών με απλή υπεύθυνη δήλωση των κηδεμόνων του "για λόγους θρησκευτικής συνείδησης". Αυτό ουσιαστικά σήμαινε ότι οποιοσδήποτε  θα μπορούσε να ζητήσει απαλλαγή από το μάθημα, δοθέντος του γεγονότος ότι ακόμα και "ορθόδοξοι" αλλά φυγόπονοι μαθητές που θα ήθελαν "ένα μάθημα λιγότερο" θα μπορούσαν να ζητήσουν απαλλαγή με επίκληση λόγων συνείδησης. Φυσικά η συνείδηση δεν τεκμαίρεται αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι πρέπει να  αποτελέσει το άλλοθι για ψευδείς δηλώσεις, φυγο...

What’s the purpose of Religious Education (RE) in a country where  a majority of people  have “no religion”? The  new report  of the independent Commission on Religious Education in England and Wales provides a clear answer: the rise of “no religion” doesn’t mean that religion isn’t important. Rather, the report makes a strong case that it is more important than ever that young people in Britain understand and engage effectively with diverse religions and worldviews. The report proposes a radical overhaul of RE. This is most obvious in the new name it recommends for the subject: “Religion and Worldviews”. Non-religious worldviews like humanism, secularism, atheism and agnosticism would be studied alongside different traditions within Christianity, Buddhism, Hinduism, Islam, Judaism and Sikhism.

Νίκου Τσιρέβελου,  θεολόγου Στην Α΄ Λυκείου εξετάσαμε θέματα που συνδέονται με την αναζήτηση του Θεού. Στη Β΄ Λυκείου θα διερευνήσουμε βαθύτερα ζητήματα που συνδέονται με τον θεολογικό πλούτο των θρησκειών. Το πρώτο μας θέμα είναι η σημασία της "αποκάλυψης" στον θρησκευτικό κόσμο. Μια λέξη που ηχεί περίεργα και πολλές φορές συνδέεται με καταστροφικά γεγονότα. Είναι όμως αυτό το νόημα της "αποκάλυψης";

Εγκύκλιος του Υπουργού Παιδείας (αριθμ. πρωτ. 155764/Δ2/19-09-2019) με θέμα "Ενημέρωση για τη διδασκαλία των Θρησκευτικών για το σχολικό έτος 2018-2019" προσδιορίζει τι διδάσκεται στο μάθημα των Θρησκευτικών κατά το σχολικό έτος 2018-19. Συγκεκριμένα, το έγγραφο ορίζει:  Σχετικά με τη διδασκαλία των Θρησκευτικών στην Π/θμια και Δ/θμια Εκπ/ση για το σχολικό έτος 2018-2019 σας ενημερώνουμε ότι ισχύουν τα εξής: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο καθορίζεται με την με αρ. πρωτ. 101470/Δ2/16-06-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ Β΄ 2104/19-06-2017). Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος Θρησκευτικά Γενικού και Επαγγελματικού Λυκείου καθορίζεται με την με αρ. πρωτ. 99058/Δ2/13-06-2017 Υ.Α. (ΦΕΚ Β΄ 2105/19-06-2017).

"Ο Θεός αγάπη εστί" (Α΄ Ιω. 4,16) Νίκου Τσιρέβελου,  θεολόγου Τα δύο προηγούμενα χρόνια με τις αναρτήσεις μας παρουσιάσαμε ορισμένες προτάσεις για τη διδασκαλία των μαθημάτων του Λυκείου καθώς και επιπρόσθετο σχετικό υλικό. Φέτος οι αναρτήσεις μας θα συνοδεύονται από ορισμένες σκέψεις για κάθε θεματική ενότητα και διδακτική έννοια καθώς και με ορισμένες προτάσεις διδασκαλίας ή υλικό. Το πρώτο θέμα μας στην Α΄ Λυκείου είναι η αναζήτηση του Θεού. Στη συνέχεια θα προχωρήσω σε ορισμένες σκέψεις με βάση το υλικό του Φακέλου Μαθήματος. Όλοι οι άνθρωποι αναζητούν τον Θεό, ακόμη κι εκείνοι που δε δέχονται την ύπαρξή του Θεού. Η αναζήτηση του Θεού αποτελεί έμφυτη ορμή και ανάγκη. Από τότε που ο άνθρωπος ανέπτυξε τη λογική του και μια πρώιμη αυτοσυνειδησία ξεκίνησε την αναζήτηση του εαυτού του, της φύσης αλλά και της Ανώτερης Δύναμη / των Ανώτερων Δυνάμεων. Οδηγός του η βίωση του πόνου και της θλίψης του θανάτου και η προσδοκία για ζωή δίχως τέλος.

Τα παρακάτω βίντεο μπορούν να αξιοποιηθούν ως εισαγωγικό υλικό στον κόσμο της θρησκείας για τους μαθητές/τις μαθήτριες της Α΄ και της Β΄ Λυκείου.

Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος "ΚΑΙΡΟΣ για την αναβάθμιση της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης" διοργανώνει και φέτος τη 2η Πανελλήνια Συνάντηση θεολόγων 9 με 11 Νοεμβρίου με θέμα "Η Ορθόδοξη θεολογία μέσα στη νεωτερική πολιτική θεωρία και πράξη". Ο ρόλος της θεολογίας σε μια νεωτερική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα δεν μπορεί να εξαντλείται στην εξιδανικευτική ρητορική της «συναλληλίας» Εκκλησίας και Πολιτείας, όταν από τη μια η σύγχρονη Δημοκρατία δεν θέλει να καθορίζεται με συγκεκριμένες θρησκευτικές διαφορές, επικαλείται τα ατομικά δικαιώματα, την ουδετεροθρησκία κλπ, ενώ από την άλλη η σύγχρονη παγκόσμια κοινωνικο-οικονομική πραγματικότητα (εντεινόμενη ανισότητα, διαφθορά στην πολιτική, πόλεμοι και περιβαλλοντική καταστροφή) διαβρώνει στην πράξη τη δημοκρατία των τύπων. 

ΑΝΑΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: Οδηγίες για τη διδασκαλία του μαθήματος Ερευνητικές Δημιουργικές Δραστηριότητες στις Α΄ και Β΄ τάξεις Ημερησίου Γενικού Λυκείου για το σχολ. έτος 2018 – 2019.

Μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (πράξη 33/26-07-2018 του Δ.Σ) δημοσιεύτηκαν οι οδηγίες για τα μαθήματα στο Γυμνάσιο. ΙΙ. Θρησκευτικά των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων ημερήσιου και εσπερινού Γυμνασίου.

Το αίτημα κάλυψης των κενών θέσεων θεολόγων εκπαιδευτικών με την έγκαιρη πρόσληψη ανάλογων αναπληρωτών, έθεσε ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος "Καιρός" με επιστολή του προς τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Κώστα Γαβρόγλου. Το Δ.Σ. του "Καιρού" στην επιστολή του επισημαίνει  την ανάγκη συμπερίληψης των θεολόγων εκπαιδευτικών στην πρώτη φάση προσλήψεων, λόγω της πληθώρας των  υπαρχόντων κενών. Ακόμη, την ανάγκη για μόνιμη και σταθερή λύση του προβλήματος με την πραγματοποίηση μόνιμων διορισμών.  Ακολουθεί η επιστολή του Δ.Σ. του "Καιρού": 

Ανακοινώθηκε το Πρόγραμμα του 2ου Πανελλήνιου Θεολογικού Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή και τίτλο: "Προκλήσεις και προοπτικές της θρησκευτικής εκπαίδευσης στο σύγχρονο σχολείο". Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ από τις 14 μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου 2018. Διοργανωτές είναι το Τμήμα Θεολογίας και το Εργαστήριο Παιδαγωγικής του ίδιου Τμήματος της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ καθώς και η Περιφερειακή Δειύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας.

† Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ  ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ  ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ --- Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ,  Συνεπληρώθησαν ἤδη εἰκοσιεννέα ἔτη ἀπό τῆς καθιερώσεως ὑπό τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῆς ἑορτῆς τῆς Ἰνδίκτου ὡς «Ἡμέρας Προστασίας τοῦ περιβάλλοντος». Καθ᾿ ὅλον αὐτό τό διάστημα τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ὑπῆρξεν ἐμπνευστής καί πρωταγωνιστής ποικίλων δράσεων, αἱ ὁποῖαι ἐκαρποφόρησαν πλουσίως καί ἀνέδειξαν τό οἰκολογικόν πνευματικόν δυναμικόν τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν παραδόσεως.